Hoe komen de autoriteiten een kennelijk jihadistische terreurcel op het spoor?

Belangwekkend in de huidige zaak is Hardi N., de vermeende spil van de terreurcel. Die 34-jarige Irakees uit Arnhem in 2017 is hoger beroep veroordeeld voor een poging tot uitreizen naar het strijdgebied van IS. Hij zat in een proeftijd.

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst zal de gangen van de man zijn nagegaan, zoals de dienst ook andere vermeende jihadisten in Nederland in de peiling houdt. In ieder geval startte het openbaar ministerie (OM) na een ambtsbericht van AIVD in april 2018 een strafrechtelijk onderzoek naar Hardi N. en zijn kompanen.

De vermoedelijke jihidisten zouden een grote terreuraanslag willen plegen op een groot evenement. Ook wilden de verdachten een autobom laten ontploffen. Het openbaar ministerie meldde donderdag dat er „veel bijzondere opsporingsmiddelen” zijn ingezet in het onderzoek.

Er zijn veel bijzondere opsporingsmiddelen ingezet. Wat betekent dat?

In dit stadium van de zaak zal Justitie hier vermoedelijk niet over uitweiden. Maar hoogstwaarschijnlijk zullen de telefoons van verdachten afgeluisterd. Verder is het goed mogelijk dat de recherche via insluipoperaties verborgen afluisterapparatuur heeft geplaatst in bijvoorbeeld de auto’s of de woonhuizen van de verdachten.

In 2004 verschansten de moslimterroristen Jason W. en zijn kompaan Ismaïl A. zich in een pand in de Haagse Antheunisstraat. W. gooide een handgranaat naar leden van een arrestatieteam. Vier agenten raakten daardoor gewond. Later bleek dat in het bewuste pand afluisterapparatuur was aangebracht. De opnames van de gesprekken tussen beide terroristen gaven een unieke inkijk in de ziel van een jihadist.

De afgelopen maanden zal de politie hoogstwaarschijnlijk ook het doen en laten van verdachten op internet zijn gevolgd. Stel dat een van de jihadisten via google zoekt naar een kunstmesthandel. Dan staan bij de recherche alle seinen op rood. Kunstmest kan namelijk als ingrediënt dienen voor een zware bom. De Noorse massamoordernaar Anders Breivik, die in 2011 77 mensen doodschoot, had zes ton kunstmest aangeschaft om daarmee explosieven te maken.

Volgt de recherche de verdachten ook op straat?

Ja. Onopvallende auto’s kunnen de voertuigen van de vermeende terroristen volgen. Maar het is ook denkbaar dat de politie bijvoorbeeld hoog in de lucht vanuit een helikopter de verdachten in de peiling houdt.

Dat gebeurde bijvoorbeeld bij de jacht op misdadigers uit kringen van de Mocro Maffia. In de nacht van 31 januari op 1 februari 2015 volgde een politiehelikopter-met-nachtkijker een BMW en een Citroën C3. In die beide auto’s zaten vier jonge mannen die een liquidatie wilden uitvoeren. De misdadigers werden veroordeeld tot jarenlange celstraffen.

Wellicht zijn afgelopen maanden bij het volgen van de vermoedelijke terroristen ook drones ingezet.

De politie beschikt over zogeheten observatieteams (OT’s). De leden van een OT zijn er in getraind om verdachten onopvallend in de smiezen te houden. Stel dat een van de vermoedelijke terroristen met een paar zakken kunstmest onder zijn arm een agrarische groothandel in Arnhem verlaat.

De zwerver die even verderop in een afvalbak loopt te graaien zou in werkelijkheid zomaar een OT’er kunnen zijn. Die ongemerkt, met een verborgen camera, foto’s of video’s maakt van de man met de zakken kunstmest.