Het tijdperk van de analoge fotografie ligt ver achter ons. Toch is er nog steeds een groep liefhebbers op wie het fotorolletje een grote aantrekkingskracht heeft. Voor hen is er de Lomography Konstruktor. Met dit bouwpakket van het Oostenrijkse bedrijf Lomography zet je in minder dan twee uur je eigen analoge spiegelreflexcamera in elkaar. Voor de prijs van 40 euro hoef je het niet te laten.

Wie meer geeft om een SD-kaartje dan om een fotorolletje, hoeft ook niet ver te zoeken. Het Filipijnse bedrijf PaperShoot verkoopt een digitale zelfbouwcamera van –hoe kan het ook anders– papier. Alleen voor de technische onderdelen worden er andere materialen gebruikt. Dit model kost 60 euro. Het testmodel heb je in minder dan twee weken in huis. Een houten versie kost het dubbele.

Als dat niet binnen het budget past, kan webshop AliExpress uitkomst bieden: voor nog geen tientje zijn daar simpele bouwpakketjes voor een zogenaamde gaatjescamera te koop. Helaas blijkt de handleiding na bezorging volledig in het Chinees: dat maakt bouwen een stuk ingewikkelder.

Fluitje van een cent

De Lomography Konstruktor wordt als een heus bouwpakket geleverd. Een –ietwat onduidelijke– handleiding vertelt stap voor stap hoe je de camera in elkaar zet.

Eigenlijk is het bouwen van de Konstruktor een fluitje van een cent: wie er even voor gaat zitten, zet de camera in een uurtje in elkaar. Het gepriegel met kleine tandwieltjes en een minuscuul veertje doet het klamme zweet uitbreken, maar de onderdelen blijken een stuk steviger dan je zou vermoeden. Om het niet al te ingewikkeld te maken, wordt het spiegelhuis van de camera kant-en-klaar geleverd.

Doordat nagenoeg alle onderdelen van plastic zijn, is het eindresultaat niet van hoge kwaliteit, maar dat kan met de meegeleverde stickers grotendeels aan het zicht worden onttrokken. De zelfgebouwde zoomlens –onderdeel van het bouwpakket– geeft de camera bovendien een indrukwekkend uiterlijk. En wie meer wil dan alleen standaardfoto’s maken, kan zelf de sluitertijd van de camera instellen. Een tamelijk geavanceerde functie op een camera in deze prijsklasse.

Geen display

De digitale zelfbouwcamera van PaperShoot blijkt veel minder een bouwpakket dan de makers doen geloven. Het doosje dat vanuit de Filipijnen wordt opgestuurd, bevat een papieren behuizing die je naar hartenlust kunt versieren, een printplaat, een USB-kabeltje en een stel schroefjes. Wie hoopt zelf een camera te mogen solderen, komt teleurgesteld uit. ”Zelf een digitale camera bouwen” betekent in dit geval: printplaat tussen de voor- en achterkant zetten, schroefjes vastdraaien, klaar.

Het grootste verschil tussen een zelfbouwcamera en een digitale camera is het ontbreken van een display. Gebruikers moeten dus door de zoeker kijken en op de gok een foto maken: niet alles wat door de zoeker zichtbaar is, komt ook op de foto. De PaperShoot biedt ook nog eens een timelapse- en een videofunctie. Kom daar maar eens om bij de analoge camera.

Fotorolletje

Fotograferen met de Konstruktor is wennen. De lokale drogist verkoopt nog fotorolletjes, maar het is even puzzelen hoe die precies werken. Een doorspoelmotortje ontbreekt, zodat het rolletje na elke foto met de hand moet worden doorgespoeld.

Pas tijdens het fotograferen vallen de puzzelstukjes op hun plaats. Lomography beloofde al dat bouwers van de Konstruktor inzicht zouden krijgen in het mechaniek van een spiegelreflexcamera. Toch komen alle palletjes, tandwieltjes en veertjes pas echt tot leven nadat er een fotorolletje in de camera is gestopt. De sensatie is groot. Dat de teller voor het aantal genomen foto’s niet werkt, mag de pret niet drukken.

Voor de rest geldt: what you see is what you get. Omdat je door de lens van de Konstruktor kijkt, staat het eindresultaat min of meer vast. Juist dát ontbreekt bij de PaperShootcamera: omdat je door een papieren zoeker kijkt, weet je nooit precies wat er nu werkelijk op de foto staat. De effectmodus en de meegeleverde effectlenzen zijn leuk, maar wát ze precies voor effect hebben, zie je pas als je de foto’s op de computer zet. Kortom: het idee is leuk, maar in de praktijk blijkt het lastig fotograferen.

Spanning

Spanning na een rondje fotograferen: hoe zijn de foto’s geworden? De resultaten van de PaperShootcamera laten niet lang op zich wachten: nadat het SD-kaartje in de computer is gestopt, blijkt dat de foto’s van redelijke kwaliteit zijn. Om het resultaat van de Konstruktor te kunnen zien, is meer geduld nodig: het ontwikkelen van het fotorolletje duurt maar liefst twee weken en kost ook nog eens bijna 13 euro: dat was vroeger wel anders. Voor dat geld heb je echter wel echte afdrukken én een cd-rom met alle foto’s. Dat de kwaliteit niet indrukwekkend is, was te verwachten. Maar eerlijk gezegd heeft zo’n fotorolletje ook wel wat. Want tegen de spanning en sensatie van zo’n ouderwetse camera kan de instantbevrediging van de digitale camera niet op.