Taai menu in Salzburg
De Algemene Politieke Beschouwingen in Den Haag zijn donderdag onderbroken omdat premier Mark Rutte zijn opwachting moet maken op een informele EU-top in het Oostenrijkse Salzburg. Woensdagavond liet hij zich tijdens het voorafgaande diner nog vervangen door zijn Belgische collega Charles Michel, maar donderdag gaat Salzburg voor Den Haag.
Dat is het juiste signaal, want de grote thema’s die in Salzburg op de agenda staan zijn ook voor Nederland van groot belang: brexit en migratie. De consequenties ervan voor Nederland konden weleens verstrekkender zijn dan de thema’s die nu in Den Haag op tafel liggen, zoals de afschaffing van de dividendbelasting.
Erg zonnig waren de vooruitzichten over migratie en brexit in Salzburg niet. Londen en Brussel liggen nog ver uit elkaar over de voorwaarden van de brexit. „Ik vrees dat de Britten echt nog een stap moeten maken”, zei Rutte deze week. De Britten hopen nu juist hetzelfde van Europa. De Britse minister van Brexitzaken, Dominic Raab, had voorafgaand laten weten dat de ontmoeting in Salzburg een kantelpunt moest worden: hij hoopte op flexibiliteit aan EU-zijde.
De Britse premier Theresa May deed woensdagavond tijdens een diner dan ook een dringende oproep aan haar Europese collega’s om de touwtjes rond de brexit te laten vieren. Op heel veel speelruimte lijkt May echter niet te hoeven rekenen. Mogelijk zit er uitstel in van de deadline voor een akkoord over de brexit: die ligt nu in oktober en zou naar midden november kunnen worden geschoven.
Verschillende EU-leiders lieten woensdag tegenover de BBC weten te dromen van een nieuw referendum over de brexit, in de hoop dat het besluit uit 2016 kan worden teruggedraaid. De Maltese premier Joseph Muscat had de indruk dat de meeste van zijn ambtgenoten hopen dat dit „bijna onmogelijke” zal gebeuren. Het zegt veel over de lage verwachtingen over de haalbaarheid van een goede deal rond de brexit.
Het andere grote thema op de agenda in Salzburg, migratie, is al even taai. Het vaag geformuleerde akkoord over migratie waar de EU-regeringsleiders in juni mee kwamen, is nog altijd een dode letter. Er moesten opvangcentra voor migranten („ontschepingsplatforms”) komen in Noord-Afrikaanse landen en opvangkampen in EU-landen. Waar die zouden komen, bleef in juni vaag: landen zouden zich er vrijwillig voor kunnen aanmelden. Toen was al duidelijk wat nu nog altijd de stand van zaken is: geen land zit er op te wachten. De kwestie over de herverdeling van vluchtelingen zit ook nog altijd muurvast.
Het gevaar is dat de hete aardappel van de migratie in Salzburg (grotendeels) zal worden doorgerold naar nog een volgende top. De regeringsleiders willen namelijk ook nog praten over de afschaffing van de zomertijd en veiligheid. Maar als de zomertijd de top in Salzburg moet redden, is het in de EU voorlopig nog geen zomer.
Hoofdredactie