Wat staat er op de agenda?

Een belangrijk punt op de agenda is de brexit, het vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie. Dat moet formeel plaatshebben op 29 maart 2019. Er ontbreekt echter nog steeds een akkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Dat zou al in oktober gereed moeten zijn, maar is uitgesteld tot november.

De Britse premier Theresa May heeft maandag in een interview met de BBC aangegeven dat het enige mogelijke akkoord met de EU het door haar voorgestelde ”Chequers plan” is, dat deze zomer na moeizaam bevochten interne Britse onderhandelingen tot stand kwam. Volgens dat plan wil Londen vooral op eigen voorwaarden uit de Europese Unie stappen. Het alternatief voor May is simpelweg: geen akkoord.

Wat is het belangrijkste knelpunt?

Het knelpunt is de grens tussen Noord-Ierland en de republiek Ierland. Premier May vroeg woensdagavond om welwillendheid van andere Europese leiders omdat grenscontroles tussen Noord-Ierland en Ierland „simpelweg niet acceptabel” zijn.

EU-toponderhandelaar Michel Barnier heeft dinsdagavond aangegeven te werken aan „betere voorstellen” voor de grensproblemen. Die zouden moeten garanderen dat er geen grenscontroles komen, aldus Barnier.

De grensproblemen liggen gevoelig vanwege het Goede Vrijdagakkoord dat het Verenigd Koninkrijk en Ierland in 1998 sloten over het slepende conflict tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland. Die overeenkomst maakte onder andere een einde aan de grenscontroles tussen de twee landen. Dat bracht rust in het grensgebied.

Wat speelt er nog meer in Salzburg?

Hoewel de onderhandelingen over de brexit de top in Oostenrijk domineren, staan er ook nog andere onderwerpen op de agenda. Interne veiligheid en migratie zijn eveneens punt van bespreking. Zo ligt er een voorstel voor een EU-grenswacht die uit 10.000 man zal moeten gaan bestaan. Die moet de stroom immigranten indammen die richting de Unie komt. De verwachting is echter dat de brexit het grootste deel van het overleg in beslag zal nemen.

Wat zijn de kansen op succes?

Over de kansen op succes valt nog weinig te zeggen. Enerzijds heeft een aantal EU-lidstaten de hakken in het zand gezet en al voor het begin van de top verklaard dat de onderhandelingen over de brexit –en dan vooral over de grens tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland– muurvast zitten. May heeft op haar beurt om welwillendheid van de EU-lidstaten gevraagd, maar ook benadrukt dat de brexit alleen volgens het oorspronkelijke Britse plan zal verlopen.

Anderzijds heeft zowel Groot-Brittannië als de EU belang bij een soepele brexit, vooral als het gaat om eerdergenoemde grenscontroles. Die vormen namelijk een belangrijke garantie om het voortzetten van het tot nu toe soepel verlopende verkeer van goederen en diensten tussen beide regio’s.

Wat zijn de consequenties als men er in Salzburg niet uitkomt?

Het ontbreken van concrete plannen zal resulteren in een nieuwe top. Mogelijk al in oktober. Er staat ook in november nog een EU-overleg over de brexit gepland. Dat zijn voorlopig de ‘ontsnappingsmogelijkheden’.