Synode van Dordt werkte blijvend door in Hasselt
Vanuit Hasselt waren twee predikanten afgevaardigd naar de Dordtse synode. Is Dordt ook in Hasselt? Jazeker, zei de in Hasselt woonachtige prof. dr. H. J. Selderhuis zaterdag op een symposium van Protestants Nederland in het stadje. „Hasselt bleef in de lijn van Dordt, al werden de accenten niet altijd goed gelegd.”
Prof. Selderhuis sprak zaterdagmiddag in de Grote of Sint-Stephanuskerk in Hasselt op het symposium ”Dordt in Hasselt”, dat door de Vereniging Protestants Nederland was georganiseerd. Het symposium, mede belegd door de gemeente Zwartewaterland in het kader van de Open Kerkendag, vormde de aftrap van een reeks herdenkingsbijeenkomsten van de synode van Dordrecht (1618-1619), 400 jaar geleden.
Blijvend belang
Prof. Selderhuis sprak over ”Van Hasselt naar Dordt en weer terug: een belevenis van blijvend belang”. De hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) constateerde dat Hasselt een relatief belangrijke rol speelde in de Dordtse synode en dat ‘Dordt’ tot op vandaag een stempel drukt op de prediking en spiritualiteit van de Overijsselse plaats en zijn omgeving.
Desondanks stelde prof. Selderhuis vast dat de door Dordt beoogde geloofszekerheid niet tot allen in Hasselt en omgeving was doorgedrongen, omdat er ook voorbeelden zijn van een „kwalijke omgang met de verkiezingsleer.” Daarom is het volgens hem goed het Dordtse spreken over de vastheid van Gods beloften weer onder de aandacht te brengen.
Eeuwigheidsbelang
Prof. dr. W. van Vlastuin, rector van het Hersteld Hervormd Seminarie en hoogleraar theologie en spiritualiteit van het gereformeerd protestantisme aan de Vrije Universiteit Amsterdam, ging in zijn rede ”Gomarus of Arminius: een debat van eeuwigheidsbelang” in op de historische setting van de synode van Dordrecht. Prof. Van Vlastuin tekende de lange aanloop naar het conflict en beschreef de toenemende verdeeldheid, die ook politieke consequenties had, namelijk de terechtstelling van Johan van Oldenbarnevelt op last van prins Maurits.
Ongetwijfeld zijn er aan beide zijden van dit kamp onheilige krachten werkzaam geweest, concludeerde de hoogleraar. „Ondanks al deze menselijkheid en kleinmenselijkheid ging het wel ergens over, namelijk over Gods genade. Deze diepste intentie kunnen we niet uit het oog verliezen als we ons vandaag verdiepen in het belijden van Dordt. Achteraf mogen we belijden dat Gods genadige hand in deze geschiedenis is geweest en dat we ook vandaag door dezelfde onweerstaanbare genade als 400 jaar geleden zeker zalig zijn en worden.”
Lofzang
Prof. dr. W. Verboom verwoordde in zijn lezing ”Van verkiezing tot volharding: een liefdeslied” op lyrische wijze zijn waardering voor de Dordtse Leerregels. „De leerregels, die ook de termen van bruid en Bruidegom gebruiken, zijn geen optelsom van gereformeerde waarheden, maar een lofzang vanuit de verwondering over Gods genade. In vijf coupletten wordt de onverdiende genade, het wonder van verkiezing en volharding, bezongen. De bruid kan de liefde van de Bruidegom Jezus Christus niet klein krijgen.”
De leerregels jubelen niet over mensen die voor God kiezen maar over Gods verkiezende liefde, aldus prof. Verboom. God verkoos niet vanwege een –vooruitgezien– geloof, maar Hij verkiest tót geloof. „Is dat niet te hoog van de toren geblazen? Hoe weet een christen dat zo zeker? Dit is in het Evangelie beloofd en door de doop verzegeld.”
Volgens de emeritus hoogleraar zetten de Dordtse Leerregels wel de eenzijdige liefde vanuit God voorop, maar daar blijft het niet bij omdat ook hier de liefde van twee kanten komt. „Tussen God en de mens gaapt een gat veel groter dan bij de brug van Genua. Als de zaligheid van onze keuze zou afhangen, kwam er niets van terecht. Daarom bezingen hoofdstuk drie en vier niet alleen de kracht van Gods genade, maar ook dat er genade nodig is om genade te ontvangen.”
De manier waarop de Dordtse Leerregels het geheim van de wedergeboorte verwoorden, is volgens prof. Verboom „een van de mooiste passages in dit lied, waarin centraal staat hoe de Bruidegom Jezus Christus Zijn leven voor de bruidskerk gaf.”
Hertaling
Tijdens de bijeenkomst werd het boek ”De Dordtse Leerregels, een hertaling” van dr. Verboom gepresenteerd en aangeboden aan E. J. Bilder, burgemeester van Zwartewaterland. Prof. Verboom gaf aan dat hij een zware verantwoordelijkheid voelde bij het hertalen van dit belijdenisgeschrift en dat het overzetten van de leerregels naar hedendaags Nederlands een moeilijke opgave was.