Zondagavond kwam een Duitse man om het leven na een steekpartij. Wat de aanleiding was, is volgens de media onduidelijk. Feit is dat er een Syriër en een Irakees zijn gearresteerd. Dat was voldoende om de gemoederen in lichterlaaie te zetten. De deelstaatregering van Saksen heeft de hulp van de federale politie ingeroepen. Daarmee wordt het een zaak van de bondsregering in Berlijn.

De hele westerse wereld heeft het momenteel moeilijk met racisme. In Duitsland ligt dat extra gevoelig. Dit land gaat immers gebukt onder de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Het land wil een voorbeeld in de wereld zijn. Daarbij helpen beelden van deze demonstraties natuurlijk niet.

Als het gaat over extreemrechts, staat Saksen er altijd al slecht op. De NPD scoort hier bij verkiezingen doorgaans goed. In gemeenteraden en het deelstaatparlement zitten regelmatig vertegenwoordigers van de Nationaldemokratische Partei Deutschlands, die zich niet schaamt voor haar extreme gezicht. Pogingen de partij te verbieden lopen steeds dood.

Duitse leiders die tegenover de buitenwereld de schijn willen ophouden dat ze uit een modern en open land komen, zitten natuurlijk met deze demonstraties in de maag. Want het is duidelijk dat het probleem niet valt op te lossen met een paar busjes van de federale politie.

De deelstaat Saksen lijkt het van alle nieuwe deelstaten in het voormalige Oost-Duitsland het moeilijkst te hebben om zich aan te passen aan de markteconomie en globalisering. Chemnitz –dat vroeger Karl-Marx-Stadt heette– is in Saksen weer achterblijver. De werkloosheid ligt er bijvoorbeeld op 9,4 procent, tegenover het gemiddelde in Saksen van 7,8. Dat steekt natuurlijk schril af bij het Duitse gemiddelde van 3,4 procent. Daar moet wel bij worden gezegd dat Duitsland de beste werkgelegenheid van de eurozone heeft. En zelfs in Chemnitz daalt de werkloosheid.

De rellen in Saksen zijn niet op te lossen door Merkels ”Wir schaffen das” te herhalen. De mensen daar voelen zich in de steek gelaten en vervreemd. Het gezaghebbend SPD-lid Wolfgang Thierse, die zelf uit Oost-Duitsland komt, sprak zelfs van een „angst voor de toekomst” in deze regio.

Mensen die economisch moeilijk kunnen meekomen, zijn makkelijk te verleiden door politici die een toon van verbittering aanslaan. Dat zien we aan de stembuswinsten van de populisten in heel Europa. En dat gebeurt nu in Chemnitz. De uitdaging voor Saksen en heel Duitsland ligt in het bieden van perspectief en het terugwinnen van vertrouwen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar een andere weg is er niet.