Volgens recent onderzoek van de stichting doet driekwart van de gemeenten op dit moment niets tegen het oplaten van ballonnen. Een kwalijke zaak, vindt de stichting. De resten kunnen in de zee terechtkomen. Als zeedieren het latex goedje nuttigen, gaan ze dood.

De gemeente Gouda pakte het probleem enkele jaren geleden al aan. Sinds maart 2015 geldt daar een verbod op het oplaten van ballonnen. Bij evenementen die de gemeente zelf organiseert, worden geen opblaasballonnen opgelaten of uitgedeeld. Bij evenementen van anderen staat als voorschrift in de vergunning dat het niet is toegestaan om tijdens het evenement ballonnen op te laten of oplaatbare ballonnen uit te delen met het doel deze op te laten. Stadstoezicht controleert de naleving van voorschriften bij verleende evenementenvergunningen.

„Een ballon oplaten zien wij als opzettelijk veroorzaken van zwerfafval en is ongewenst”, aldus Monique Neve, woordvoerder van de gemeente Gouda. „Een ballon komt vaak in het water terecht. Het materiaal waaruit een ballon bestaat, latex, wordt daar veel minder goed afgebroken dan in direct zonlicht. Vogels en zeedieren zien de resten aan voor voedsel en gaan dood door een grote hoeveelheid plastic afval in hun maag.”

Het ballonverbod geldt alleen voor evenementen waarvoor een vergunning is vereist. Trouwlustigen, jarigen of andere feestvierders mogen de vrolijke bollen dus nog wel oplaten.

Motie

In de gemeente Dordrecht geldt op dit moment een zogenaamd passief ontmoedigingsbeleid, maar er zijn ontwikkelingen. „Op 19 juni heeft de gemeenteraad unaniem een motie van GroenLinks aangenomen”, aldus woordvoerder van de gemeente Mark Benjamin. „In de motie wordt verzocht om bij evenementen het oplaten van niet-afbreekbare ballonnen en ballonnen met touwtjes te verbieden.” Als de evenementenorganisatoren ervoor kiezen de ballonnen te verzwaren om te voorkomen dat ze te hoog in de lucht terechtkomen, moeten ze zelf het ballonafval opruimen, vindt GroenLinks.

De argumenten tegen het oplaten van ballonnen zijn volgens Benjamin „bekend.” „Het draagt bij aan de plasticsoep en veroorzaakt milieuproblemen. We proberen als gemeente door berichtgeving in de media het vraagstuk aan de man te brengen in Dordrecht.”

De woordvoerder weet nog niet hoe het beleid in de praktijk zal gaan uitwerken. „De gemeenteraad heeft op het verbod aangedrongen, maar het is nog niet daadwerkelijk ingevoerd. Dat kan bijvoorbeeld via een algemene plaatselijke verordening. Pas als we het ingevoerd hebben, zullen we ook vaststellen hoe we het verbod handhaven.”

Mogen pasgetrouwde Dordtenaren straks geen ballonnen meer oplaten voor het stadhuis? „Dat is een interessante vraag. Voor een bruiloft hoeft natuurlijk geen vergunning te worden aangevraagd. Wel staat er al een bordje bij het stadhuis dat er geen confetti mag worden afgeschoten. Er kan een regel bij over het oplaten van ballonnen.”

Alternatieven

Sommige gemeentes waar geen verbod op het oplaten van ballonnen is, liggen verbazingwekkend dicht bij de kust. In Goeree-Overflakkee zou volgende de gegevens van De Noordzee een actief ontmoedigingsbeleid worden gevoerd, maar de gemeente wil het beleid zelf niet zo typeren.

„We zijn ons bewust van de gevaren voor het milieu die ballonnen meebrengen”, zegt Patricia Stoel van de gemeente Goeree-Overflakkee desgevraagd. „Daarom wijzen de medewerkers van de vergunningverlening op alternatieven voor ballonoplatingen. We verspreidden bovendien een bericht via onze website en sociale media waarin we alternatieven voor ballonnen opsommen. Onder meer biologisch afbreekbare ballonnen, vliegers en figuurlinten die niet ongecontroleerd de lucht in gaan, komen aan bod.”

Wanneer iemand aan de telefoon aangeeft tijdens zijn evenement ballonnen te willen oplaten, noemt de gemeente de negatieve effecten van de ballon. „Medewerkers van de afdeling vergunningverlening hebben geregeld met succes de aanvrager op andere gedachten kunnen brengen”, aldus Stoel.

Maar verboden is het oplaten van ballonnen vooralsnog niet. Volgens Stoel is het op dit moment „niet haalbaar om hier handhavend tegen op te treden.” Of het er in de toekomst wel van komt, kan ze niet zeggen.

Overigens herkent Goeree-Overflakkee zich volgens de communicatieadviseur niet in het geschetste beeld van Stichting De Noordzee, die stelt dat er nog steeds veel ballonafval langs de kust gevonden wordt. „In mei heeft Expeditie Juttersgeluk onze gemeente aangedaan. Er werden toen aangespoelde touwtjes, vispluis, lege flessen, confetti, sigarettenpeuken en inderdaad ook ballonresten gevonden. De algemene indruk echter was dat het strand redelijk schoon was.”