Lamy, die sprak van een „kortzichtige beslissing”, kreeg steun vanuit Japan, waar handelsminister Takeo Hiranuma aankondigde dat Tokio ook zal protesteren bij de WTO. Eenzelfde geluid liet zijn Australische collega Mark Vaile horen en een woordvoerder van het Zuid-Koreaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat Seoul de Amerikaanse maatregelen „met alle beschikbare middelen zal bestrijden.”

In Moskou werd de Amerikaanse ambassadeur Alexander Vershbow op het ministerie van Buitenlandse Zaken ontboden om daar de „ernstige bezorgdheid” te vernemen van de Russische regering over de „ongefundeerde Amerikaanse beschuldiging” dat Russische staalproducenten de Amerikaanse concurrentie uitschakelen door hun producten op de Amerikaanse markt aan te bieden tegen dumpprijzen.

Al deze protesten zullen weinig helpen, want de regering in Washington staat met de rug tegen de muur. Er worden in november tussentijdse verkiezingen gehouden en de Republikeinen, die alleen in het Huis van Afgevaardigden over een krappe meerderheid beschikken, zijn er dus op uit om stemmen binnen te halen of te verdedigen in de staten met een belangrijke staalindustrie. De Republikein Bush behaalde bijvoorbeeld in 2000 een krappe overwinning op zijn Democratische rivaal Al Gore in de staat Virginia, waar hij de kiezers bescherming voor de bedreigde staalindustrie beloofde.

De Amerikaanse staalindustrie verkeert overigens al jaren in een deplorabele toestand. Het productieapparaat is verouderd, er is sprake van een overcapaciteit aan productiemiddelen en de industrie produceert bovendien veel te duur. Men is dus nauwelijks opgewassen tegen de buitenlandse concurrentie, die -toegegeven- de Amerikaanse concurrentie soms onderuithaalt met dumpprijzen.

Dat is met name het geval waar het de Russische en de Japanse concurrentie betreft. Overigens profiteert de Amerikaanse economie van deze goedkope concurrentie. Dat geldt in de eerste plaats voor de auto-industrie, verder voor de bouwsector en voor de productie van tal van huishoudelijke artikelen. „Het is evident dat de prijzen van tal van artikelen -ik denk daarbij in de eerste plaats aan auto’s- omhoog zullen gaan. En die verhoging zal zeker doorberekend worden aan de consument, die dus uiteindelijk de rekening gepresenteerd krijgt voor de sanering van de Amerikaanse staalsector”, zo meent Dana Johnson, marktanaliste van Banc One.

Bush heeft niet alle wensen van de staalindustrie ingewilligd. Die pleitte voor een tariefsverhoging van 40 procent. Bush beperkte dat tot 30 procent en zijn maatregel geldt voor slechts drie jaar en verplicht de industrie bovendien om de staalsector drastisch te saneren. De regering heeft niet alle wensen gehonoreerd. Niettemin reageerde de staalsector opgelucht op de maatregelen.

Er zijn echter ook kritische reacties in de VS op Bush’ beslissing. „In plaats van de staalindustrie te dwingen tot een sanering en modernisering die al jaren op zich laat wachten, schuift de regering deze operatie met deze maatregelen gewoon voor zich uit en riskeert daarbij een internationale handelsoorlog”, aldus een verklaring van het Republikeins georiënteerde Cato Research Instituut. Dat vreest dat Washingtons besluit de handelsbetrekkingen met Europa „kan vergiftigen”, waarbij de Europeanen ook niet meer bereid zullen zijn om in andere meningsverschillen tot compromissen met de VS te komen, zoals de fiscale exportvoordelen voor Amerikaanse bedrijven, die door de WTO als „onrechtmatig” zijn veroordeeld.

De Amerikaanse staalimport beliep vorig jaar 27,4 miljoen ton ter waarde van 11,5 miljard dollar. Dat was zo’n 20 procent minder dan de 34,4 miljoen ton ter waarde van 14,9 miljard dollar in 2000. De import uit de EU nam vorig jaar af van 6,4 miljoen ton (ruim 4 miljard dollar) tot 5,5 miljoen (3,35 miljard dollar).

Het staalconcern Corus heeft er bij de Europese Commissie op aangedrongen actie te ondernemen tegen de invoerheffingen op staal die de VS dinsdag afkondigden. De heffingen kunnen bepaalde producten van Corus uit de markt prijzen in de VS, aldus het bedrijf.

Het Brits-Nederlandse staalconcern, waarin Hoogovens is opgegaan, hoopt dat de EC met eenzelfde soort beschermingsmaatregelen voor Europese staalmakers komt. Corus zegt bij de Amerikaanse invoertarieven tussen 8 en 30 procent de verkoop van bepaalde producten in de VS te heroverwegen.