Een schooltje jonge en wat bleke maanvissen beweegt zich als één geheel van links naar rechts door het aquarium, terwijl ze door het glas naar buiten kijken. Neontetra’s zorgen voor wat kleur in een ander aquarium en guppen met sluierstaarten wriemelen in een grote groep door elkaar heen. Op de grond staat een bak met tropische bodemvissen van wel 40 centimeter. Overal borrelt water en zoemen pompjes in het vissenasiel in Delft.

De aquaria in de stellingen tegen de muur zijn helder verlicht, net als hun bewoners. Lege bakken staan wat slordig opgestapeld rond een grote waterbak met een inhoud van wel 3000 liter. Er is een grote verbouwing en herinrichting aan de gang. Directeur Danny Stolk gebaart hoe de stellingen komen te staan waar de nieuwe aquaria straks een plaatsje krijgen, zodat er extra vissen kunnen worden opgevangen. Ondertussen voert zijn zoontje enthousiast muggenlarven aan de vissen.

Het asiel vangt vissen op van wie het baasje is overleden, vissen met aquaria die er nog staan als een huis moet worden ontruimd en dieren die niet meer gewenst zijn omdat ze domweg uit hun bak zijn gegroeid of hun medebewoners opeten. Stolk, zelf liefhebber van Zuid-Amerikaanse zoetwaterroggen, vertelt hoofdschuddend over het gemak waarmee mensen vissen aanschaffen. „Ze kijken naar de kleurtjes en weten niet dat zo’n visje van 10 centimeter wel 1,5 meter kan worden.” Voor het zover is, heeft zo’n beest alle medebewoners opgegeten of er een flinke hap uit genomen, vertelt Stolk. Hij moppert over de gebrekkige voorlichting die mensen in dierenwinkels krijgen als ze een aquarium aanschaffen en kleurige vissen uitkiezen.

Marktplaats

In het asiel ervaart hij echter ook dat mensen niet altijd aannemen wat hun wordt verteld over de dieren die ze willen aanschaffen. „Je moet geen sumatranen bij maanvissen zetten, want die eerste soort zal de sprieten van de maanvis afbijten.”

Stolk probeert een goed tehuis te vinden voor de vissen die hij opvangt. „We kunnen ze natuurlijk niet allemaal houden.” Tegenwoordig moeten mensen serieus betalen voor de zwaarddragers, goudvissen of cichliden die ze meenemen. „Voorheen gingen ze voor 50 cent of 1 euro mee, en dan zagen we dat ze later op Marktplaats te koop stonden. Nu bieden we ze aan voor prijzen die voor handelaren niet interessant zijn, maar wel onder die van de dierenwinkel liggen.”

Meer inkomsten zijn voor de Stichting Vissen Asiel, waarvan Stolk de enige bestuurder is, mooi meegenomen. „Wij halen vissen en aquaria op voor niet meer dan een kilometervergoeding. Desnoods rijden we voor één goudvis naar Groningen, want je wilt die dieren toch helpen. Je kunt moeilijk tegen mensen zeggen: Doe ze maar weg.” Al gaat hij niet langer uren in een vijver staan scheppen zonder dat daar een donatie tegenover staat.

Het asiel is negen jaar geleden opgezet door Reinier Riem, die er na korte tijd vanwege zijn gezondheid mee moest stoppen. Stolk nam het stokje over. „Reinier vond het raar dat er geen asiels waren voor vissen die je bij wijze van spreken op elke hoek van de straat kunt kopen, maar wel voor honden en katten, terwijl je die niet zomaar overal kunt aanschaffen.”

Schappelijk

Stolk werkt met een drietal vrijwilligers. Een van hen bemant de winkel, die alle dagen van de week open is, als hij zelf op pad is om vissen op te halen. Het liefst ziet Stolk verspreid over het land meer asiels voor vissen, dat zou hem heel wat kilometers schelen. Maar nog beter zou het zijn als de winkels die de dieren verkopen ze terugnemen als mensen ervan af willen. „Die kun je dan gewoon weer verkopen.” Winkeliers zijn daar huiverig voor, weet hij, omdat ze bang zijn ziekten binnen te halen. „Maar een mooie discusvis nemen ze wel, hoor!” Voor dierentuinen is het aanbod over het algemeen te gewoontjes. „Die zitten niet te wachten op vijftig black molly’s.”

Twee andere vrijwilligers runnen de website, beantwoorden e-mails en verzorgen afspraken over het afhalen van vissen en toebehoren. De aquaria die ze ophalen, worden voor een schappelijke prijs van de hand gedaan, net als pompen, filters en andere benodigdheden. „We verkopen ook nieuwe, want mensen willen wel dat de spullen werken. Maar wie hier voor 50 euro een aquarium meeneemt, koopt natuurlijk geen pomp van 200 euro”, lacht Stolk.

Ook voor visvoer hoeven klanten niet naar een winkel. „Wij kopen groot in en verpakken het voer zelf in kleinere hoeveelheden, die we voor aantrekkelijke prijzen aanbieden.” Zo komt het asiel enigszins uit de kosten, legt Stolk uit. Zelf verdient hij de kost met een webwinkel in aquariumbenodigdheden. „Het asiel heeft klanten uit de regio, maar de artikelen uit mijn webshop gaan het hele land door. Die prijzen zijn anders, al was het maar omdat je in een winkel btw in rekening brengt.”

De zomer is een prima periode voor de grootscheepse herinrichting van de ruimte. De toestroom van vijvervissen is vooral in het voorjaar en zomer het grootst. Tropische vissen worden het hele jaar door aangeboden omdat die in huis worden gehouden. De groep kopers groeit vooral in het najaar, dus dan moet de winkel weer helemaal op orde zijn, weet Stolk uit ervaring. „In de zomer worden er weinig vissen gekocht. De mensen zijn dan veel buiten en houden zich bezig met andere zaken.”

Aquariumvissen

Gup. Klein eierlevendbarend visje uit Zuid-Amerika, waarmee veel liefhebbers hun hobby beginnen. De mannetjes met hun veelkleurige staarten zijn aanzienlijk kleiner dan de vrouwtjes, die de eitjes bij zich dragen tot het moment dat ze uitkomen.

Black molly. Zwart karperachtig visje dat in veel beginnersaquaria wordt gehouden. Het plant zich op dezelfde manier voort als de guppy. De zwaarddrager behoort tot dezelfde familie.

Neontetra. Klein felgekleurd visje dat een helder rood-groenblauwe streep op het lichaam heeft. De visjes worden in scholen gehouden.

Cichlide. Sterk gevarieerde groep kleurrijke vissen die gewild zijn onder aquariumliefhebbers omdat ze broedzorg kennen. De ouders bewaken het nest, veelal een kuiltje, of verzamelen eitjes en jongen in de bek tot die zo groot zijn dat dit niet langer gaat. Ook de maanvis en de discusvis behoren tot de cichliden-familie. De discusvis, die een stof afscheidt via de huid die de jongen eten, is zeker geen vis voor beginners.

Sumatraan. Karperachtig visje uit Sumatra, Indonesië, dat vier verticale strepen heeft en rode vinnen. De sumatraan leeft in scholen.