„Zie je die zwarte sporen op de weg?” vraagt Lex Rensen. De civieltechnisch toezichthouder van de gemeente Geldermalsen stuurt zijn auto de Watermolenweg op. Voor hem laat de strooiwagen zoutkorreltjes vallen op het hete wegdek.

Vooral in de bocht richting het station is het asfalt zacht geworden. „Dat spul blijft plakken aan je wielen.” Hij wijst op een zwart bandenspoor dat vanaf de weg doorloopt over de straatstenen van een uitrit. „Daar glinstert het wegdek: het asfalt is losgereden door vrachtwagens. Als het gaat regenen, wordt het zo glad als een groenezeephelling.”

Tachtig graden kan het wegdek met de hitte van deze week worden. Zout moet die plakwegen tegengaan. Hoe zwarter en nieuwer het asfalt, hoe gevoeliger voor de temperatuur. Ook de materiaalsoort van het asfalt en de verkeersdrukte zijn van invloed. „Kruispunten en scherpe bochten vragen meer aandacht”, vertelt Rensen.

Dagelijks bekijkt hij de pijnpunten in Geldermalsen om te bepalen waar de strooiwagen heen moet, want het is niet zo dat alle straten een zoutlaagje opgespoten krijgen. Vooral de buitenwegen plakken.

Verbazing

Merkwaardig genoeg is Geldermalsen vooralsnog een van de weinige gemeenten die zout strooien in de zomer. Dat is ook niet overal nodig, want niet elke soort asfaltlaag wordt zacht bij heet weer. Er zijn ook gemeenten die kiezen voor renovatie achteraf, zegt Rensen. Strooien is volgens de gemeente goedkoper dan renoveren. „Het onderhoud van kapotte wegen kost tonnen.” Bovendien zorgt de wegomlegging die in zo’n geval nodig is voor onrust onder de bevolking.

Niet dat bewoners geen vragen hebben bij de wagens van de gladheidsbestrijding die onder de strakblauwe lucht, tussen de groene bomen en langs vergeelde bermen door Geldermalsen rijden. Vooral de eerste dagen zorgde het tafereel voor verbaasde reacties. „Sommige mensen wijzen met de vinger naar het voorhoofd als we langsrijden.”

In Zuid-Europese landen is strooien niet nodig, maar dat komt omdat de ondergrond daar anders is dan die in Nederland.

Zand of zout

Zeker voor de bermen is zout strooien slecht. „Daar hoor je in de winter niemand over”, zegt Rensen. Brekerzand strooien is een milieuvriendelijkere optie dan zout. Geldermalsen gaat het de komende dagen daarmee proberen. Een te dikke zandlaag maakt de weg wel gevaarlijker voor fietsers en motoren. „Die gaan dan zo onderuit.” Zout werkt ook verkoelend, brekerzand heeft die chemische werking niet. „Als dat onvoldoende werkt, stappen we weer over naar zout.”

Veel zout is er overigens niet nodig vergeleken met de winter. Ook in de voorraadschuur ligt nog genoeg van afgelopen winter. „Dat is pas op als we de rest van het jaar dit weer hebben.”

Vastgeplakte eend

Naast Geldermalsen strooien in ieder geval de provincie Groningen en de gemeenten Arnhem, Hoorn en Súdwest-Fryslân tegen smeltend asfalt. Op de snelweg zullen we het winterse tafereel met deze temperaturen zeker niet tegenkomen. Het soort asfalt dat daar ligt, kent het plakprobleem niet.

Op Ameland, waar niet werd gestrooid, veroorzaakte het zachte wegdek dinsdag een slachtoffer: een overstekende eend bleef met zijn pootjes vastzitten. Omdat de watervogel had geprobeerd los te komen, zaten ook zijn veren onder de zwarte pek. De dierenambulance bevrijdde het beestje uit het warme wegdek, schrijft het team op Facebook.