„Autistische jongeren mijden kerkdiensten niet vaker”
De belangenvereniging Helpende Handen krijgt geen signalen dat in de reformatorische kerken jongeren met autisme het bezoeken van kerkdiensten vaker achterwege laten dan jongeren zonder autisme.
Dat stelt Bart-Jan Noorlander, als consulent werkzaam bij Helpende Handen, de vereniging langdurige zorg van de Gereformeerde Gemeenten. Helpende Handen is een van de deelnemers aan het platform Autisme in de kerk, samen met Dit Koningskind, Kennisinstituut christelijke ggz (Kicg) en Op weg met de ander.
Noorlander reageert op recent Amerikaans onderzoek waaruit zou blijken dat er in kerken in Amerika te weinig aandacht is voor kinderen met autisme, depressies en gedragsproblemen. Het aantal kinderen met autisme dat nooit godsdienstige bijeenkomsten bezoekt, is bijna twee keer zo hoog als dat van kinderen zonder chronische gezondheidsproblemen, zo stelde het Amerikaanse onderzoek.
Kinderen die beperkingen hebben op het gebied van sociale omgang en juist grote behoefte hebben aan sociale ondersteuning, voelen zich niet welkom tijdens godsdienstige bijeenkomsten, zo meldden de onderzoekers.
Voor veel mensen met autisme is voorspelbaarheid belangrijk, zo reageert Noorlander op deze conclusies. „Zo kan de structuur van de kerkdiensten hun houvast geven in het volgen van de liturgie. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van een pictogrammenboekje. Daarnaast kan het hebben van een vaste plaats in de kerk behulpzaam zijn bij het bezoeken van de kerkdienst.”
De vereniging ontvangt wel signalen van ouders dat jongeren het soms moeilijk vinden om de reguliere catechisatie bij te wonen. Noorlander: „Om deze jongeren aan de gemeente te blijven binden, wordt in een toenemend aantal gemeenten catechisatie gegeven die is gericht op jongeren met autisme. Dit gebeurt dan veelal in kleinere groepen of individueel. Hierdoor is er voor deze jongeren minder afleiding en ruis dan tijdens de catechisatie in grotere groepen.”
Uitleg
In zowel de kerkdienst als tijdens de catechese en verenigingsavonden wordt vaak gebruikgemaakt van beeldspraak en kernbegrippen. „Voor jongeren met autisme kan het gebruiken van beeldspraak lastig zijn en blijken veel Bijbelse begrippen niet eenvoudig te zijn”, aldus Noorlander.
Mede daarom gaf Helpende Handen vorig najaar het boek ”Bij de Bron” uit, waarin vanuit een vaste structuur 52 Bijbelse kernwoorden worden uitgelegd. De uitleg van beeldspraak en als bekend veronderstelde begrippen kan deze jongeren vaak al helpen bij het volgen van de kerkdienst, de catechisatie of de vereniging.
Uit het Amerikaanse onderzoek blijkt verder dat aandacht en erkenning voor de jongeren met autisme en hun ouders van groot belang zijn voor het wel of niet bezoeken van kerkelijke activiteiten.
Noorlander onderschrijft deze conclusie ten volle. „Daarom is het goed dat er in steeds meer gemeenten behalve aandacht voor mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, aandacht is voor mensen met autisme. Regelmatig worden we door kerken gevraagd te spreken op een gemeenteavond of om kerkenraden iets te vertellen over jongeren met autisme binnen de kerkelijke gemeente. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om jongeren aan de kerkelijke gemeente te blijven binden, zodat we elkaar een helpende hand kunnen bieden.”