”Pause Rest Worship” (pauze, rust, aanbidding). Een duidelijke boodschap op een eenvoudig houten bord. Het staat net voor de stad Yuma in het zuiden van de Amerikaanse staat Arizona. Wie via de ‘95’ uit het noorden komt heeft er een flinke rit opzitten, in een monotoon, dor en droog landschap. Maar dan ineens is daar het groen van groenten. Velden vol. En een klein kerkje. Als rustplaats voor de ziel.

Agrariër Loren Conrad Pratt bouwde de kerk in 1995 aan de rand van zijn akker ter nagedachtenis aan zijn overleden vrouw Lois. Ze waren 49 jaar getrouwd. In 2001 hertrouwde hij met Carol, een weduwe uit zijn kerkelijke gemeente. Loren Pratt overleed in mei 2015.

De afmeting van Loren Pratts ”Little Chapel” is 2,5 bij 3,5 meter. In de zijwanden zitten zes ramen waarvan er twee gekleurd zijn. Boven de ingang een torentje met een fier kruis erbovenop.

In september 2011 vernielde een kleine maar heftige windhoos het gebouw. Een muur raakte ontzet. Cecil, de zoon van Loren Pratt, herbouwde de kerk, die sindsdien is voorzien van een kansel en zes houten banken. Er kunnen twaalf mensen zitten. Er liggen Bijbels.

Het gebouw is fris geschilderd in wit en lichtblauw. Rode struiken zorgen voor de accentkleur. Het decor is fantastisch: de kerk tegen een achtergrond van bescheiden heuvels. Op een van de heuvels staat een kruis.

Duizenden mensen nemen ieder jaar de moeite om langs de US Highway 95 te pauzeren, te rusten en te bidden. Het gastenboek in de kerk getuigt er van. Sommigen hebben hun boodschap opgehangen aan de wand.

Ieder jaar met Pasen is er in de Tiny Church een Easter Sunrise Service. De dienst begint om 06.00 uur ’s ochtends en duurt een uur. Er komen honderden mensen op af.

Groenten

Het kerkje van Pratt is bekend in Arizona en staat in bijna alle reisgidsen. Ook op Google Maps is Loren Pratts Little Chapel te zien en vanbinnen en vanbuiten te bekijken. In de zomer is de kerk een aangename plek om uit te rusten en uit de zon te zitten. De temperaturen in dit deel van de Verenigde Staten kunnen fors oplopen. Toen president Donald Trump op 22 augustus 2017 in Yuma langskwam, was het zo heet dat de plastic afvalcontainers langs de weg smolten.

Het kerkje staat midden tussen de groene velden. De mix van zon, water uit de Colorado, rijke grond en arbeidskrachten maken van Yuma de „groentenhoofdstad van de wereld.”

„Mensen aan de oostkust van de Verenigde Staten beseffen niet dan hun verse groente bij ons vandaan komt”, zegt Linda Morgan van het Yuma Visitors Bureau. Ruim 90 procent van alle bladgroenten die van november tot en met maart in de Verenigde Staten wordt gegeten, komt uit Yuma’s grond. De productie van verschillende soorten sla bijvoorbeeld loopt op tot bijna 1 miljoen kilo per dag.

Gift

In de Verenigde Staten zijn tal van kleine kerkjes langs de weg. Ze zijn vaak weggestopt in groene bossen of langs oude plattelandswegen. De reissite Roadside America geeft adviezen aan mensen die deze kerkjes willen bezoeken. „Wanneer je een klein kerkje bezoekt, wees dan altijd respectvol. In onze ervaring zijn ze ontgrendeld, onbeheerd en zijn er bijna nooit bezoekers. Ga in een bank zitten, onderteken het gastenboek, draag een gift af, en breek niets.”

Jerry Earl Johnston van de website Deseret News ging vorig jaar op zoek naar de kleinste kleine kerkjes van Amerika. In zijn zoektocht kwam hij uiteraard uit bij Loren Pratts Little Chapel in Yuma, maar ook de Little White Church in Elbe, Washington, en de Missionary Independent Spiritual Church in Forestville, Californië.

De allerkleinste kerk claimt Johnston te hebben gevonden in Winslow, Arizona. Het gebouw ligt aan de beroemde Route 66 en heet Church of the Mother Road. Het kerkje meet 2 bij 1,5 meter en wordt door Johnston gekenmerkt als een „tweezitter.” Het kerkje bezit een raam uit een vroegere kapel van de mormonen. Volgens bezoekers van Roadside America is het moeilijk te vinden en niet vrij toegankelijk.

Omvang

Don McCaig is predikant van de First Baptist Church in Lipan, Texas. In de Baptist Standard schreef hij eind januari een opinieartikel over de grootte van kerken. Amerika is natuurlijk ook het land van de megakerken. Soms zijn dat compleet omgebouwde sportcomplexen, waar ’s zondags duizenden mensen samenkomen. Toch zit in 90 procent van de Amerikaanse kerken minder dan 350 mensen. In de helft van alle kerken zelfs minder dan 75.

Predikanten en kerkenraden moeten zich niet blindstaren op het getal, aldus McCaig. „Nergens in de Bijbel vertelt de Heere Jezus ons dat kerken op elkaar moeten lijken. Christelijke gemeenten hebben overkoepelende principes van aanbidding en discipelschap. Sommige kerken moeten groot zijn, maar de meesten zijn dat duidelijk niet.”

Geen probleem, meent McCaig. „God kijkt naar het innerlijk, terwijl de mensheid een slechte gewoonte heeft om naar de buitenkant te kijken (1 Samuël 16:7). God heeft net zo veel interesse in de kwaliteit van een kerk als in de hoeveelheid mensen die er samenkomt.”

Het werk van predikanten en voorgangers, hoe klein de kerk ook is, is zinvol voor de Heere, schrijft McCaig. „Het is belangrijk in eeuwige zin, maar ook in het hier en nu. Bedenk dat de Heere Jezus slechts twaalf mannen nodig had om een revolutie te ontketenen. Geloof dat God grote dingen kan doen in een kleine kerk als die vol zit met trouwe mensen.”

Fenomeen in Duitsland

De snelwegkerk is een fenomeen langs de Duitse Autobahn. Er zijn meer dan veertig gebedshuizen. Soms zijn ze gehuisvest in een bestaand kerkje onder aan de afslag, maar meestal zijn ze speciaal ontworpen en gebouwd voor automobilisten. Voor reflectie en bezinning. Niet zo gek in een land waar niet minder dan 12.000 kilometer snelweg ligt.

In 1958 ontstond de eerste, langs de snelweg A8 bij Adelsried, een dorp bij de Zuid-Duitse stad Augsburg. Er zijn protestantse en rooms-katholieke snelwegkerken. De meesten zijn echter oecumenisch van aard. Er zijn ook snelwegkerken in Oostenrijk (langs de A2 bij Klagenfurt) en in Tsjechië bij Pilsen.

Ongeveer 1 miljoen mensen brengen jaarlijks een bezoek aan een van de meer dan 40 Duitse snelwegkerken, blijkt uit cijfers van de organisatie die verantwoordelijk is voor de snelwegkerken, de Akademie der Versicherer im Raum der Kirchen uit Kassel. Twee op de vijf bezoekers heeft niets met de kerk. Mensen komen er wel graag. De bezoekers waarderen vooral de rust en de anonimiteit, zo valt te lezen in een onderzoek van de organisatie.

Een van de nieuwste snelwegkerken in Duitsland is te vinden bij het parkeerterrein van Rastplatz Wilnsdorf aan de snelweg A45 van Dortmund naar Frankfurt am Main. Een christelijke ondernemer stelde een startbedrag ter beschikking. Vervolgens ondersteunden verschillende kerken en particulieren uit de omgeving het oecumenische project, dat uiteindelijk 1,5 miljoen euro kostte. Het gebouw is 24 uur per dag open. Eens per week is er een korte viering, verzorgd door een predikant of pastoor uit de omgeving.