Literaire schrijvers die gebeden tot God concreet beschrijven zijn dun gezaaid. Daarom worden de bestaande gekoesterd en gaat de vlag uit als er een nieuw boek verschijnt. Stevo Akkerman heeft een streepje voor als ontvanger van de CLO Literaire Juryprijs in 2014 voor zijn boek ”Donderdagmiddagdochter”. Dat boek is nog steeds een toptiener wat mij betreft; die zoektocht naar de ontfermende God in een verliessituatie is zo gaaf beschreven.

In ”De mooiste dag” is opnieuw het gezinsleven in een crisissituatie een dragend thema. Maar voordat je denkt dat Akkerman schrijft over de familie Doorsnee moet je even verder lezen, want hij gaat een spade dieper. Akkerman schetst een casus van het onaffe leven.

Bekentenissen

Jacob en Agnes zijn vader en moeder van twee dochters: Floor en Therese. Therese heeft een symbiotische relatie met haar moeder, in tegenstelling tot Floor, die zich niet geliefd voelt. Therese is getrouwd met Wilco en tegen haar zin in zwanger. Ze denkt dat ze niet in staat is van een kind te houden. Moeder Agnes raakt vervreemd van haar man, die ziet wat de oorzaak is maar niet in staat is om in te grijpen. Hij trekt zich terug op zijn zolder, waar hij leeft met zijn dia’s. Hij maakt er verhalen van die hij voor zichzelf afspeelt en soms in de klas (hij is onderwijzer) als documentaire laat zien. Schoonzoon Wilco is niet zo gecharmeerd van schoonmoeders liefde voor zijn vrouw en zet zich tegen haar af. Floor prikt om zich heen, trekt volgens Therese de verkeerde mannen aan maar schijn bedriegt: ze is op de vlucht voor intimiteit.

Als de bevalling gaande is, treden er allerlei complicaties bij Therese op. Moeder Agnes kan de spanning niet aan en verdwijnt spoorloos. Floor en vader Jacob volgen de bevalling op de gang van het ziekenhuis. Een climax van ellende lijkt onafwendbaar, maar het motto van Marilynne Robinson houdt een belofte in: ”For families will not be broken”. In die climaxsituatie volgen emotionele bekentenissen die verkeerde generatiepatronen kunnen doorbreken.

Ziek paard

Akkerman schrijft goed. De karakters kan hij in een paar zinnen schetsen. En die zinnen zijn al een feestje op zich. Als Therese als studente een modelijn presenteert galmt een medestudent: „Perfect voor de Wehkamp-catalogus! Iémand moet het doen! Bravo, Trees!” Alles past, je grinnikt omdat die naam zo precies past bij dat imago.

Of de manier waarop Jacob gepresenteerd wordt: „De dia’s zijn Jacobs uitzicht op de wereld en de enkele keer dat hij er genoeg van krijgt, is er nog het uitzicht uit het raam.” Of Agnes, die aan het eind toch weer opduikt. Verfomfaaid. „Haar kleren hangen om haar lijf als dekens om een ziek paard.” Je ruikt de gebrokenheid.

Ik bewonder de schrijver Siebelink altijd om zijn aparte gave om vrouwen te beschrijven, en datzelfde zie ik terug bij Akkerman. Ze zijn echt goede observators. Akkerman beschrijft de moeder van Agnes, die al vroeg van haar ouders gescheiden is en daarom weergaloos van haar dochter houdt en geen afscheid kan nemen als ze moet sterven. Haar man zegt zo kernachtig bij de begrafenis: „Elizabeth was geboren om de moeder van Agnes te zijn.” Meer hoeft er niet gezegd te worden, de lezer weet genoeg.

Spiegel

Sommige situaties en woordkeuzes kunnen bevreemdend zijn voor de lezer. Eén vloek misstaat net zo stevig als hij is. Akkerman zegt dat die manier van schrijven hoort bij authentiek én gelovig zijn: „Gelovigen denken dat ik een heiden ben, de heidenen denken dat ik een gelovige ben, ik ben op mezelf aangewezen, maar met mezelf kan ik ook niet veel.”

Ik begrijp hem wat dit punt betreft en houd van zijn schrijfstijl. Het leven zit vol vragen en rafelranden, ook in Bijbelse en andere verhalen wordt er gestreden. Volmaakte taal kan niet altijd volstaan om dit weer te geven. De spiegel van deze roman is net zo vol barsten als het leven, maar er is heel veel in te zien en te lezen. En de doorbraak aan het eind zorgt ervoor dat alles eindigt in het teken van de hoop. En dat dit nog kan, is best bijzonder.

Boekgegevens

”De mooiste dag”, Stevo Akkerman; uitg. Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2018; ISBN 978 90 468 2194 7; 207 blz.; € 18,99.