Vanuit de supermarkten is aangegeven dat ze het belangrijk vinden dat de maatschappelijke organisaties gezamenlijk mvo-thema’s aanreiken. Daarbij willen ze -door middel van consumentenonderzoek- weten of voor deze onderwerpen ook voldoende draagvlak bestaat. Op basis van deze werkwijze is uiteindelijk een drietal prioriteiten geselecteerd waarmee de supermarkten aan de slag zouden moeten gaan: een verkleining van het prijsverschil tussen gangbaar en verantwoord geproduceerd voedsel (biologisch en Fair Trade-producten alsmede vleesvervangers), het beter positioneren en promoten van verantwoorde producten en het vergroten van het biologische assortiment.

Uit het gehouden consumentenonderzoek blijkt nog eens heel duidelijk dat de consument het verlagen van de prijs van verantwoorde producten op nummer één zet. Zij ervaren de hogere prijs als een ’afstraffing’ van hun verantwoord gedrag. Zo’n 40 procent van de consumenten geeft aan geen verantwoorde producten te kopen omdat de prijs te hoog is. Mede onder invloed van de prijzenoorlog in supermarktenland zijn de prijsverschillen tussen gangbare en biologische producten verder toegenomen.

Zoals gezegd heeft verlagen van het prijsverschil de hoogste prioriteit. Ik wil daar graag een paar kanttekeningen bij maken. Het is langzamerhand wel duidelijk dat de burger die zo hoog opgeeft van het belang van verantwoord geproduceerd voedsel, als consument deze hogere idealen snel is vergeten. Het voedsel moet vooral goedkoop zijn. Maar het is heel simpel: goed voedsel is niet goedkoop.

Ik hoop van harte dat het verantwoorde product zelfstandig zijn positie kan verwerven in de markt, en dat op basis van een duidelijke meerwaarde voor de consument. Het moet voldoende onderscheidend zijn, met een eigen, hogere prijs. En waarom die hogere prijs? Heel eenvoudig omdat die productiewijze ook een hogere kostprijs met zich meebrengt.

Ogen niet sluiten
In de tweede plaats is het natuurlijk helemaal de vraag of gangbare producten niet verantwoord geproduceerd zouden zijn. We moeten en mogen de ogen niet sluiten voor de enorme vorderingen die er op dit terrein zijn gemaakt in de gangbare land- en tuinbouw. Nederlandse agrariërs zijn gevoelig gebleken voor de maatschappelijke kritiek.

Een goed voorbeeld van dit maatschappelijk bewustzijn is het pruimtomatenbedrijf Themato. Dit bedrijf ontving de mvo-stimuleringsprijs uit handen van minister Veerman van LNV. Met hun nieuwe, gesloten kas zal dit bedrijf naar verwachting een energiebesparing van 30 procent realiseren dankzij het gebruik van de kas als zonnecollector. Voor de toekomst schept dit soort initiatieven hoge verwachtingen.

voetnoot (u17(Ir. A. van der Linden werkt in de agribusiness.