”De deugd in het midden” was de titel van de thematoespraak die De Muynck donderdag in Woerden hield na de ledenvergadering van de HGJB.

Vooraf merkte iemand op dat de titel niet deugt omdat het bij deze uitdrukking gaat over Jezus, Die als de Deugd tussen twee misdadigers aan het kruishout hing. De Muynck legde uit dat deze uitdrukking uit de Griekse deugdethiek komt en duidt op een positie tussen twee uitersten. Als voorbeeld noemde hij iemand die geen ”nee” kon zeggen als hij ergens voor gevraagd werd. Altijd ”ja” zeggen is het ene uiterste, altijd ”nee” zeggen het andere. De Muynck: „In elke situatie maak je een afweging of het ja of nee moet worden.” Toch kwam hij terug op de kruisiging: „In zekere zin klopt de toepassing op Jezus wel. Hij heeft laten zien hoe je moet leven. Het is belangrijk dat jongeren zich de deugden eigen maken.”

Problemen

De bijzonder hoogleraar pedagogiek aan de Theologische Universiteit Apeldoorn benoemde de problemen die de focus op deugden in zijn ogen kan oproepen. Hij haalde de reformator Luther aan, die beducht was voor de Griekse deugdethiek omdat een mens niet gerechtvaardigd wordt door goede werken maar door het geloof.

Sommige mensen, aldus de hoogleraar, lossen het probleem op door er twee werelden op na te houden. Bij hen is sprake van een innerlijk godsdienstig leven en een ‘gewoon’ leven. Anderen beoefenen de deugden als een voorstadium van het kennen van Christus. Ze zien de kennis van wet en deugden als tuchtmeester tot Christus. De Muynck kan zich het beste vinden in de stelling dat ouders in de opvoeding aandacht moeten schenken aan het geloofsleven bij kinderen, omdat zij in de doop in Christus geheiligd zijn.

Volgens de pedagoog kan het geloof niet zonder deugdzaamheid. Hij haalde de apostel Petrus aan, die over goede werken spreekt. De Muynck verwees ook naar Psalm 119:112, waar de dichter zegt zijn hart te neigen om de inzettingen van de Heere te doen. „Het is iets waar je naar verlangt, maar het is ook een opdracht.”

Tegenbeweging

Een aanwezige vroeg De Muynck of hij hiermee een tegenbeweging tegen de heersende cultuur in gang wil zetten. De Muynck stelde dat de huidige cultuur getekend wordt door mateloosheid. Deugden als zelfbeheersing worden niet beloond. Hij stelde dat de deugdenbenadering inderdaad een soort cultuurprotest is om jongeren te leren niet op allerlei prikkels in te gaan. Maar een tegenbeweging moet wel gebaseerd zijn op christelijke normen en waarden. „We kunnen de deugden alleen beoefenen door de kracht van Christus. Een tegenbeweging moet niet ingebed zijn in het grote verhaal van het doel van de mens. Je oefent met deugden en je bidt om de Heilige Geest.”

„Is het deugdengedoe geen hype?” was een andere vraag richting de inleider. De Muynck: „Het is inderdaad een hype, er is op internet veel over deugden te lezen. Ik moedig christelijke jeugdwerkleiders aan om de deugdenethiek op te pakken binnen het kader van het christelijk geloof en er op die manier mee aan de slag te gaan.”