Het regent berichten dat kinderen die veel gebruikmaken van tablet of smartphone slechter slapen, minder concentratie en een slechtere motoriek hebben en fysieke klachten krijgen. Helemaal niet bewezen, stelde de ex-chef van de Britse inlichtingendienst vorig jaar. Hij had vooral oog voor het grote tekort aan mensen met voldoende computervaardigheden. „We snappen er te weinig van, en vaak minder dan onze concurrenten.”

Helaas voor hem, maar het bewijs is er wel degelijk. Bijvoorbeeld als het gaat over oogklachten. Nieuwe media houd je nu eenmaal niet met gestrekte arm op afstand; je houdt ze bij voorkeur zo dicht mogelijk bij je neus. En dat is funest, zegt het Rotterdamse Erasmusziekenhuis.

De medici gaan met hun conclusie niet over één nacht ijs: ze hebben duizenden kinderen jarenlang gevolgd, hun ogen onderzocht en hun telefoon- en gamegedrag geregistreerd. Op 6-jarige leeftijd had 2,5 procent van de kinderen problemen met scherp zien in de verte. Drie jaar later was dat al 12,5 procent. Doe er nog eens vier jaar bij en dat percentage verdubbelt. En die getallen zijn hoger dan vroeger.

Van rond naar ovaal

Langdurig kijken naar voorwerpen dichtbij is niet goed, stelt het Erasmus MC. Hoogleraar oogheelkunde Klaver zei in december al dat steeds meer kinderen bijziend worden en daarmee het gevaar lopen dat ze slechtziend of zelfs praktisch blind worden.

Een oogbol is normaliter rond, maar kan door het vele dichtbij kijken ovaal worden. Cellen achter in het oog die licht moeten opvangen kunnen daardoor beschadigd raken. Met als gevolg: ernstige myopie, bijziendheid. Het wordt volgens Klaver de grootste oorzaak van blindheid.

In de grote steden in Zuidoost-Azië is zelfs al meer dan 90 procent van de twintigers bijziend. In Europa is het de helft, maar het percentage stijgt. Het gebruik van schermen en schermpjes is de oorzaak. Onder hoogopgeleiden ligt het percentage bijzienden dan ook het hoogst.

Stuur kinderen naar buiten en laat hen hun activiteiten afwisselen, is het devies. Het Oogfonds adviseert voor kinderen en jongeren tot 20 jaar de 20-20-2-regel: na 20 minuten dichtbij kijken een pauze van 20 seconden, en minstens 2 uur per dag buiten zijn.

Tweede advies: Houd bij het lezen je boek of beeldscherm minstens op 30 centimeter afstand; liefst nog verder bij je ogen vandaan. Kijk voldoende in de verte, zodat de ooglens zich kan ontspannen. Bij kinderen die toch bijziend worden, moeten oogartsen de toename van bijziendheid remmen met lenzen en oogdruppels, stelt het Erasmus MC.

Meetlint

Om ouders te helpen in een praktijk die nu eenmaal weerbarstig is, stelt het Oogfonds gratis een myopiepakket beschikbaar: een informatiefolder over gezonde kinderogen, een oogtestposter met bijziendheidtest, een meetlint om de juiste afstand te bepalen en een „vrolijke plaat” met veertien beloningsstickers. En elke maand de nieuwsbrief Oogcontact. Te lezen via e-mail. Op voldoende afstand.