Dat is het scenario na de politieke crisis op dit moment. Zondag zei kandidaat-premier Giuseppe Conte dat hij zijn opdracht zou teruggeven. Hij was er niet in geslaagd om een kabinet samen te stellen.

Het probleem zat in de minister van Economische Zaken, Paolo Savona. De Italiaanse president Sergio Mattarella blokkeerde zijn kandidatuur, omdat hij vreesde dat deze politicus Italië uit de euro zou leiden.

Savona was echter voorgedragen door de twee beoogde coalitiepartners, M5S (Vijfsterrenbeweging) en Lega. Die kwamen zondagavond daarom direct al met het bericht dat ze een afzettingsprocedure wensen tegen president Mattarella. Die zou als onpartijdig procesbegeleider zijn hand hebben overspeeld.

Nadat Conte zondag zijn missie had opgegeven, ging er direct een telefoontje vanuit het presidentieel kantoor naar de econoom Carlo Cottarelli, een voormalig topfunctionaris van het Internationaal Monetair Fonds. Die zou maandag langskomen bij de president, vermoedelijk om een opdracht te ontvangen voor het formeren van een tijdelijke noodregering.

De kans is gering dat de regering-Cottarelli voldoende steun in het parlement krijgt. Daar hebben namelijk Lega en de Vijfsterrenbeweging de meerderheid.

Als een kabinet-Cottarelli dus ook mislukt, lijken nieuwe verkiezingen het enige alternatief. De Italiaanse media speculeren nu al op 9 september als verkiezingsdag. Belangrijkste thema’s in de campagne zijn dan ongetwijfeld de Europese Unie en de euro. Dat zijn precies de punten waarop president Mattarella zijn hakken in het zand heeft gezet.

Volgens de peilingen van vrijdag blijft de Vijfsterrenbeweging stabiel op ruim 32 procent. Lega zou 7 procent winnen en groeien tot 24 procent. Bij zo’n uitslag zijn beide partijen dus opnieuw aan zet voor een coalitie. Ruim 60 procent van de ondervraagden vindt het goed dat er een ‘geelgroene’ regering komt van Lega en de Vijfsterrenbeweging. Het is de vraag welke ruimte Mattarella in zo’n situatie heeft om opnieuw in te grijpen.

Links protest

Het is overigens niet zo zeker dat de Vijfsterrenbeweging haar dominante positie behoudt. Een deel van haar electoraat bestaat uit links georiënteerde proteststemmers. Zij zijn teleurgesteld dat de Vijfsterrenbeweging optrekt met een vrij extremistische rechtse partij, en dat Lega een onevenredig stempel heeft gezet op het regeringsakkoord. Binnen de Vijfsterrenbeweging zijn er al strubbelingen om de macht. De positie van leider Luigi Di Maio is niet onomstreden.

De vraag is of er alternatieven zijn voor de geelgroene combinatie. Leider van Lega Matteo Salvini heeft Silvio Berlusconi, die bij de laatste verkiezingen samen optrokken, in de schaduw gesteld. De opiniepeiling van vrijdag toonde aan dat Forza Italia nog maar 11 procent van de kiezers kan bekoren (een daling van 3 procent). De centrumlinkse Democratische Partij, die bij de afgelopen verkiezingen 18 procent kreeg, zou nóg 1 procent verliezen. „Als er nog leven is aan de linkerkant van het politieke spectrum, als daar nog verantwoordelijke en serieuze krachten bestaan, laat ze dan de handen ineenslaan en wrok en gemene spelletjes opzijschuiven”, zo schreef de hoofdredacteur van dagblad La Repubblica vanochtend.

Het Italiaanse politieke drama van het moment zou er zelfs ook nog voor kunnen zorgen dat de twee uitersten van het politieke spectrum tot elkaar komen. Want de Democratische Partij en Forza Italia zijn de enige grote partijen die Europagezind zijn.