Hij noemde het fout om mensen die willen integreren niet bij te staan. Dijkhoff verwees daarbij naar een heersende opvatting bij liberalen: „Maak je vrij, vecht je vrij, gooi het juk van je af, wordt vrij. Maar wel zelf. Zonder ons. Wij zijn er even niet.”

Als iemand zich bijvoorbeeld vrij wil maken van de islam, dat moet je zo iemand er niet alleen zelf tegen laten vechten, redeneerde het VVD-kopstuk. „Ik wil dat iemand die dat juk van zich af wil werpen, weet: bij de VVD ben ik aan het juiste adres.”

Dijkhoff deed zijn oproep in een betoog over de ongemakken die mensen in Nederland voelen, „hoe goed ze hun best ook doen en hoe fijn ons land ook is”. Bij het thema integratie zit het ongemak „misschien ook meer bij onszelf”, erkende hij. „Op dit punt hebben we het zelf niet altijd even liberaal behandeld.”

De VVD’er wees erop dat jarenlang is gestreden om alle Nederlanders te zien als individu, niet als anoniem lid van een groep. „Ondertussen hebben we daarnaast wel de groep ‘allochtonen’. En spreken we toch die nieuwkomers, hun kinderen en kleinkinderen, vaak aan als lid van een groep in plaats van als individu.”

De VVD-fractievoorzitter wil overigens wel af van het automatisme dat vluchtelingen altijd het Nederlanderschap krijgen als ze vijf jaar hier zijn. Opvang in de regio zou het uitgangspunt moeten zijn.

Dijkhoff opperde ook een lagere bijstandsuitkering, met de mogelijkheid er wat bij te verdienen, eventueel via vrijwilligerswerk. Hij wil dat uitkeringsgerechtigden zich beter realiseren dat het geld door belastingbetalers wordt opgebracht.