Maakt de Geest ons onaards?
Zondag is het Pinksteren. Dan gaat het over de Heilige Geest en Zijn werk. We kunnen weleens de indruk hebben dat dit niets te maken heeft met ons lichaam en het grote wereldgebeuren om ons heen. Leven we als christenen niet in twee werelden: de wereld van de zondag en de wereld van de maandag, de wereld van de ziel en de wereld van het concrete leven?
JA
Christenen hebben de neiging om God en de wereld, ziel en lichaam, zondag en maandag, als twee werelden te beleven. Een treffend voorbeeld maakte ik kortgeleden in mijn eigen gezin mee. ’s Morgens had ik in de preek gezegd dat de Heilige Geest gebruikmaakt van voedingsmiddelen om ons te voeden, geneesmiddelen om ons te genezen en genademiddelen om ons in Gods genade te laten delen.
Tijdens de preekbespreking onder de maaltijd ontstond daarover een gesprek. De vraag kwam op tafel of onze afhankelijkheid in aardse dingen niet van een heel andere orde is dan onze afhankelijkheid in Gods Koninkrijk. Dat we in Gods Koninkrijk afhankelijk zijn van de Heilige Geest klinkt ons vertrouwd in de oren, maar het klonk vreemd dat de Heilige Geest elke keer actief is als wij eten en dat gebruikt om ons kracht, groei en weerbaarheid te geven.
We spraken uiteraard nog wat dieper door. Toen kwam de gedachte naar voren dat God onze wereld regeert door natuurwetten. Hij regeert deze wereld door allerlei wetmatigheden en kijkt als het ware op afstand naar de geschiedenis, maar Hij is er eigenlijk niet heel actief persoonlijk bij betrokken.
Toen begon er bij mij een lampje te branden en ik dacht: Heb ik dat vaker gehoord? Ik moest denken aan het deïsme van vroeger. Dit is een oude dwaling waarin Gods scheppen wordt vergeleken met een klokkenmaker die de klok maakt en opwindt en deze vervolgens vanzelf laat lopen, zonder er actief mee bezig te zijn.
Dit gesprek aan tafel bepaalde mij erbij dat deze manier van denken weleens algemeen zou kunnen gelden voor het geheel van de gereformeerde gezindte. We verdedigen orthodox dat God de wereld in zes dagen heeft geschapen, maar vervolgens is de Schepper op grote afstand van ons dagelijks leven. We beleven niet meer dat de donder Gods spreken is en we zijn ons lichaam gaan zien als een grote machine die je moet voorzien van de goede stoffen om deze goed te laten draaien.
NEE
De waarheid van het deïsme is dat Gods schepping een afgerond project is dat God heeft gemarkeerd door te rusten van Zijn scheppingsarbeid. Maar de dwaling van het deïsme is dat deze schepping een grote machine zou zijn waar Gods Geest geen actieve bemoeienis mee heeft.
In het tweede vers van de Bijbel lezen we over de Geest Die broedend over de wateren gaat. In Psalm 104:30 lezen we dat de dingen worden geschapen als God Zijn Geest uitzendt. Als we in deze tijd zien hoe de bloemknoppen opengaan en een heerlijke geur verspreiden, als we vogels blijmoedig horen fluiten en als de warme zonnestralen ons bereiken, bepaalt dat ons bij de activiteit van de Heilige Geest. Zijn schepping is een afgerond werk, maar dat voltooide werk kan niet bestaan zonder de Heilige Geest. Integendeel, de hele schepping is doorademd van de Heilige Geest.
Waarom ontkiemen zaadjes in de grond? Omdat het zaad zo veel potentie heeft? Ik zou liever zeggen dat de Heilige Geest zo veel potentie heeft. We kunnen hier nog een scheutje natuurkunde bij doen. De ontdekking dat energie en materie uitwisselbaar zijn, onderstreept dat de materie geen dode stof is. Moleculen, atomen en elektronen bruisen van energie. Vanuit het besef dat de Heilige Geest in de schepping actief is, mogen we hier Zijn dynamiek in erkennen en herkennen.
Zo komen we bij Pinksteren. De vervulling van ons hart met de Heilige Geest maakt ons gevoelig voor Zijn werk in het geheel van de schepping. Daarom kent de rechtvaardige het leven van zijn dieren (Spreuken 12:10). De keerzijde daarvan lezen we in Romeinen 8:19-23. Wie de Geest heeft, is niet ongevoelig voor het lijden in de schepping, maar hij zucht mee met het lijden aan de economie en de ecologie, de politiek en het onrecht. Schepping en geschiedenis kraken en kreunen in al hun voegen. De inwoning van de Geest in ons hart bewerkt een leven van hoop en uitzien naar Gods toekomst, namelijk de herschepping, waarin Christus alle zonde en de gevolgen heeft uitgewist.
DUS
Er is een religieuze liefde voor moeder aarde die ten koste gaat van de hemelse Vader. Maar een gezonde kennis van de hemelse Vader in de kracht van de Heilige Geest doet ons niet in twee werelden leven. Integendeel. De hele schepping krijgt voor ons betekenis als Gods schepping die vol is met de Heilige Geest.
