Nederland neemt donderdag het voorzitterschap over van Ierland dat het afgelopen halfjaar onder premier Ahern er voor zorgde dat de 25 EU–landen het eens werden over de tekst van de grondwet en over een nieuwe voorzitter van de Commissie, de Portugees Durao Barroso.

Nederland was in 1951 een van de zes oprichters van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de voorloper van de huidige EU. In die afgelopen 53 jaar was Nederland zes keer eerder voorzitter. De laatste twee maal, in 1997 in Amsterdam en in 1991 in Maastricht leverde dat een nieuw Europees verdrag op dat de namen droeg van die steden.

Belangrijkste opdracht voor Nederland het komende halfjaar is het besluit voorbereiden over toetredingsonderhandelingen met Turkije, dat al ruim veertig jaar lang bij de EU wil horen en sinds 1999 officieel kandidaat–lid is.

De Europese Commissie publiceert in oktober een rapport over de hervormingen in Turkije. De Europese regeringsleiders besluiten aan de hand daarvan tijdens de top in december – onder voorzitterschap van premier Balkenende – of de toetredingsonderhandelingen met Turkije direct kunnen beginnen. De verwachting is dat die onderhandelingen nog wel eens een jaar of tien kunnen duren.

Andere belangrijke thema’s het komende halfjaar zijn de stagnerende Europese economie en de strijd tegen het terrorisme. Balkenende pleitte daarnaast woensdag nog voor een strengere aanpak van drugshandel in Europa.

Verder krijgt Nederland als voorzitter te maken met een nieuw Europees Parlement en een nieuwe Europese Commissie. Die zal onder leiding komen te staan van José Manuel Durao Barroso, die begin deze week alvast zijn ontslag als premier van Portugal indiende. De huidige commissie van de Italiaanse EC–voorzitter Prodi gaat donderdag op audiëntie bij koningin Beatrix en maakt kennis met het gehele Nederlandse kabinet. De ontvangst vindt deels plaats op Landgoed Voorlinden in Wassenaar, omdat het Catshuis door een brand op 15 mei niet beschikbaar is.