Ds. Khoury, die zelf richting de 70 gaat, is sinds 1980 verbonden aan de First Baptist Church (FBC) in Bethlehem, op de Westelijke Jordaanoever. Merkt hij ook iets van de huidige onrust in de Gazastrook, waar de laatste weken massale demonstraties plaatshebben? „Niet direct. Daarvoor is de Gazastrook te ver weg. Maar de protesten beïnvloeden ons wel: de hele Westbank, alle Palestijnen. De haat, de animositeit, het geweld, zullen opnieuw toenemen. En daartussen wonen wij.”

De betogingen aan de Israëlische grens, onder de noemer Mars van de Terugkeer, staan gepland tot medio mei. Op 14 mei herdenkt Israël zijn oprichting, in 1948. De Palestijnen eisen echter terugkeer naar de plaatsen in het land waar hun voorgeslacht woonde. Tijdens de demonstraties negeren hele groepen het verbod om de grens te dicht te naderen – met doden en gewonden als gevolg.

Waar eindigt dit alles?

„Ik weet het niet. De Enige Die vrede kan brengen is de Heere Jezus Christus. Het is goed om dat te benadrukken. Want verder? Zal Israël de Westelijke Jordaanoever opnieuw overnemen? Ik weet niet wat de plannen zijn van de regeringen, leiders en legers. Het enige dat ik weet is dat geweld, bloedvergieten, haat, moord, beschietingen, de oplossing niet zijn. Dat is ook wat we in onze gemeente, en onze bediening daarbuiten, steeds benadrukken: er is maar één oplossing. Die is dat mensen –Arabieren, Palestijnen, moslims, christenen, Joden– hun harten proberen te openen en Jezus Christus als hun Zaligmaker en Heere ontvangen. Hij alleen kan harten reinigen, en plaatsmaken voor liefde, voor verzoening.”

Christenen in het Westen hebben de oprichting van de staat Israël in 1948 wel als een wonder gezien. Palestijnen ervoeren dat duidelijk anders.

„Omdat zij de Bijbelse profetieën niet kennen, of niet verstaan. Hier werden profetieën vervuld. Geen twijfel mogelijk. Je kunt het gaan hebben over het Brits mandaat, over wat dan ook. Nee, nee, nee. Dit gebeurde volgens Gods plan. Maar mensen lezen de Bijbel niet, willen die niet lezen. Daar ligt het probleem.”

Samen met zijn vrouw Elvira was ds. Khoury vorige week enkele dagen in Nederland, op uitnodiging van de stichting Christenen voor Israël (CvI). In een vergaderzaal in het in oktober geopende CvI-pand in Nijkerk doet hij zijn verhaal.

Dé omslag in zijn denken begon 51 jaar terug, zegt de Palestijnse pastor. „Ik groeide op in de Oude Stad van Jeruzalem, in een Grieks-orthodoxe familie. Maar 51 jaar geleden ontmoette ik de Heere echt, en werd ik een wedergeboren christen, die Jezus liefheeft. Dat was niet gemakkelijk. Kijk, christenen in het Midden-Oosten maken geen onderscheid tussen een christen en een wedergeboren christen. Als christen kun je alles zijn: katholiek, orthodox, luthers, anglicaans, koptisch… Maar als je zegt dat je een wedergeboren christen bent, trek je een grens. Je bent dan evangelicaal, wat inhoudt dat je de Bijbel aanvaardt als Gods Woord. Als Gods onfeilbare, geïnspireerde Woord. En die Bijbel telt 66 boeken: niet alleen het Nieuwe Testament, maar ook het Oude.”

Dat laatste is voor veel christenen in het Midden-Oosten precies het probleem, aldus ds. Khoury. „Want in het Oude Testament gaat het over de Joden, over het beloofde land, over het verbond met Abraham. Allemaal zaken die uiterst gevoelig liggen en waarover je, juist in een moslimomgeving, het liefst niet praat. Maar toen ik een gelovige werd, begon ik mezelf af te vragen: Wat te denken van het Oude Testament? Toen ik een exemplaar had gevonden, begon ik erin te lezen. Vanaf dat moment legde God een speciale liefde in mijn hart voor het Joodse volk. En kreeg ik oog voor het verbond dat Hij met Abraham had gesloten. Dat is een eeuwig verbond, dat niemand kan wijzigen of vervangen. Simpel gezegd: de Bijbel kent geen vervangingstheologie. Maar dat staat volledig haaks op wat Arabieren geloven, moslims geloven, Palestijnen geloven, christenen uit de traditionele kerken geloven en de meeste evangelicalen geloven. Hoe komt dat? Niet zelden omdat zij zo nauw bij de politiek betrokken zijn. Maar de Bijbel zegt in Genesis 12: „Vervloekt moet hij zijn, wie u vervloekt; en wie u zegent, zij gezegend!” Dat zegt dus de Bijbel, niet ik.”

U ontmoet in Bethlehem nogal wat tegenstand, zei u eerder in het Reformatorisch Dagblad. Hoe gaat u daarmee om?

„Als je wilt opkomen voor de Heere, voor Zijn verbond met Abraham, voor de Bijbel, dan betaal je een prijs. Dat geldt voor ieder individueel persoon in het Midden-Oosten die onbevreesd, open, uitkomt voor zijn geloof. En daar krijgt ook onze gemeente mee te maken. Veertien keer werd er een bomaanslag gepleegd op onze kerk, zelf ben ik een paar keer beschoten, en dan zijn er nog al die andere moeilijkheden. Maar als God voor ons is, wie zal tegen ons zijn? Mensen zeggen weleens: Ben je niet bang om je leven te verliezen? Dan zeg ik: Nee, nee. Waarom niet? Als wedergeboren christen is mijn leven het eigendom van Jezus; niet van mijzelf.”

Maar u hebt een vrouw, kinderen…

„Mijn leven gaat door. En ik geloof wat er in de Psalm staat, dat Hij Zijn engelen zal gebieden om Zijn kinderen te behoeden op al hun wegen. Ik heb in de achterliggende 51 jaar geleerd dat als je in Zijn voetstappen gaat, Hij je beschermt.”

U hebt dat ervaren?

„Zeker. Hij is de almachtige God, Die nooit slaapt, nooit sluimert. Maar veel christenen zien dat niet meer. Ik zou dat ook tegen christenen in Europa willen zeggen. Ik ben al heel wat keren in Europa geweest. Ik denk dat het tijd is dat christenen ontwaken. Ik bedoel: christenen moeten weer een gebedsleven krijgen. Dat is één. Twee: christenen moeten het Woord van God weer gaan bestuderen, de Bijbel lezen. Drie: christenen moeten een zeer, zeer rein, zuiver, heilig leven voor de Heere gaan leiden. Vier: christenen moeten goede getuigen worden van de Heere Jezus Christus. En vijf: christenen moeten het Evangelie gaan brengen waar zij ook kunnen, zonder vrees, zonder reserves. Ik denk dat dit de wake-up call is die Europa nodig heeft.”

Het aantal christenen in Bethlehem en omgeving slinkt gestaag. Hoe groot is uw gemeente nog?

„Op dit moment tellen we zo’n 300 personen, allemaal uit de regio Bethlehem. We zijn gegroeid, al gaat het op en neer. Maar inderdaad: het percentage christenen in de regio bedroeg in 1967 nog 85 procent, inmiddels is dat minder dan 10 procent.”

Waar gingen zij heen?

„Canada, Australië, Amerika, Zweden – vanuit Bethlehem gingen er wel zevenduizend naar Zweden, dacht ik. Ook wel naar Nederland. Het ís ook niet gemakkelijk, zeker voor de nieuwe generaties niet. Ik bedoel: we krijgen in Bethlehem nogal wat toeristen. Die genieten van hun reis, vijf dagen, zes, acht. Prachtig! Maar ze zien niet wat er werkelijk gebeurt, wat de bevolking doormaakt. Ons leven als christen is niet eenvoudig, ook niet als je alleen in naam christen bent. We zijn ver in de minderheid. En daarbij, stel je voor: geen banen, geen werk, geen inkomen. Al die haat, die agressie. Verschrikkelijk. Sommige christenen verkopen hun huizen aan moslims, die er vaak een goede prijs voor betalen, en vertrekken naar het buitenland. Anderen hebben daar de middelen niet voor. Als gemeente proberen we individuen en gezinnen in nood te ondersteunen, zo veel mogelijk, ook om te voorkomen dat zij wegtrekken. Ik wil christenen in Europa daarom vragen: bid voor ons, en ondersteun ons, ook financieel.”

Over het Midden-Oosten wordt wel gezegd dat enerzijds de islam steeds radicaler wordt, maar dat er anderzijds steeds meer moslims tot bekering komen. Hoe kijkt u hiertegen aan?

„Zo horen we het, ja. Maar is het waar? Ik weet dat er moslims de Heere Jezus Christus leren kennen, in veel landen in het Midden-Oosten. Maar de aantallen worden nogal eens overdreven. Of wij moeten dingen heel erg over het hoofd zien.”

Eerder waarschuwde u voor de opkomst van de islam in Europa.

„De groei van het islamitisch fundamentalisme zie ik als een groot gevaar voor Europa. Daarom: Europa, ontwaak. Doe wat, onderneem actie.”

Nogal wat mensen zien de komst van vele moslims weliswaar met lede ogen aan, maar willen niet in het rechts-nationalistische kamp terechtkomen.

„Ik ben geen politicus. Maar doe wat. Laat de regering limieten stellen waar het gaat om het aantal moslims dat het land in mag, of voorkomen dat deze mensen stemrecht krijgen. Kijk naar Rotterdam, met inmiddels een Marokkaanse burgemeester. Vroeg of laat krijgen jullie een moslimpremier. Willen Nederlanders dat? Ik denk het niet, maar zij slapen. Ontwaak, Europa, denk om de toekomst, ook van jullie kinderen en kleinkinderen. De islam verspreidt zich als de kanker. Voor je het weet, is het hele lichaam aangetast.”

Zijn vrouw Elvira, die totnogtoe niet veel gezegd heeft, mengt zich nu in het gesprek. „Zou je dat woord wel gebruiken, kanker?”

Haar echtgenoot: „Zeker. Zelfs moslimleiders gebruiken het. Het is een feit.” Om te vervolgen: „Zorg dat er christenen in de regering komen. Waarom? We hebben meer christenen nodig, die de Heere Jezus liefhebben. Als parlementslid, minister, premier. Nogmaals: doe wat, voordat je spijt krijgt.”

Op grond van onder andere Romeinen 11 gelooft een deel van de christenen dat er in de toekomst vele Joden tot bekering zullen komen. Hoe ziet u dat?

„Romeinen 9, 10, 11. Zeker, dat gaat gebeuren. Het Joodse volk heeft voor God niet afgedaan. De Joden zullen komen tot zaligmakende kennis van Yeshua, de Heere Jezus Christus. Omdat Gods verbond geldt tot op de dag van vandaag.”

Holy Land Missions

Ds. Naim Khoury stond aan de wieg van de First Baptist Church in Bethlehem (1980). Een jaar eerder had hij de organisatie Holy Land Missions opgericht. Deze stelt zich ten doel „de kerk wereldwijd in contact te brengen met de lijdende gemeenschappen van Arabische christenen, Arabische moslims en Joden” en in „het Heilige Land” activiteiten te ontplooien op het gebied van Evangelieverkondiging en hulpverlening. Een van de grootste uitdagingen is wel om de exodus van Arabische christenen uit het Midden-Oosten een halt toe te roepen.

Een zoon van ds. Khoury en zijn vrouw Elvira is ds. Steven Khoury. Deze is sinds 2006 voorganger van de Calvary Church in Oost-Jeruzalem, een Arabische gemeente.

holylandmissions.org

Lees ook:

Baptistenkerk Bethlehem niet meer erkend (rd.nl, 13-03-2012)

De kracht van gebed en geloof in Israël (rd.nl, 23-04-2010)

„De liefde van Christus houdt ons op de been” (rd.nl, 31-01-2009)

Palestijnse liefde voor het Joodse volk (rd.nl, 31-10-2016)