In Nijkerk vond vrijdag een bijeenkomst plaats over het functioneren van de predikant in de kerkelijke gemeente. De conferentie ”Met vreugde en zegen” was georganiseerd door het Amersfoort Beraad, in 2013 gestart als een particulier initiatief van een aantal leden van de Nederlands Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Christelijke Gereformeerde Kerken.

Dankzij het werk van het Beraad is in de loop van 2017 voor deze drie kerken gezamenlijk een pool van mediators gestart en is de Interkerkelijke Commissie Geschiloplossing tot stand gekomen. Het beraad heeft inmiddels een meer formele plaats in de kerkverbanden gekregen.

Conferentievoorzitter was jurist Bram Wattèl, die tevens voorzitter is van het beraad. Als doel van de bijeenkomst noemde hij in de eerste plaats de bewustwording van het probleem, vervolgens de bezinning erop en tenslotte beïnvloeding. „Wie pakt het probleem werkelijk aan?”

Tijdens de conferentie, die helemaal volgeboekt was, lieten vijf deskundigen vanuit verschillende gezichtshoeken hun licht schijnen op de problematiek.

Prof. dr. Stefan Paas, hoogleraar missiologie en interculturele theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, keek naar de culturele omgeving en de invloed daarvan op predikanten en gemeenteleden. Hij relativeert het belang van het volgen van trends, hoewel hij het wel nodig vindt om de cultuur te kennen om de mensen te begrijpen.

De hoogleraar ziet graag „meer zelfbewuste predikanten”, maar hij wil ook dat er iets verandert in het „solistisch” werken van voorgangers. „Teamwork wordt steeds meer nodig. De kerk moet dat mogelijk maken. Er dient een model neergezet te worden voor de gemeenten.”

Dr. Sake Stoppels, universitair docent praktische theologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, zei dat de grote veranderingen in deze tijd hun weerslag op de kerk hebben. Hij stelde dat de personalisering van het voorgangerschap een onomkeerbare beweging is en dat de kwaliteit van het geestelijk leiderschap bepalend is in de kerk. De docent wees op de zoektocht binnen de Protestantse Kerk rond de terminering van de duur van het predikantschap in een specifieke kerkelijke gemeente. Dat punt zou volgens hem ook aandacht moeten hebben binnen de drie kerken waarin het Beraad zich beweegt.

Prof. dr. Maarten Kater, hoogleraar praktische theologie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn, noemde het ambt een roeping om te dienen. De ambtsdragers zijn volgens hem een geschenk van de Koning van de Kerk Die zijn dienaren roept. „Dienaren met een sterke overtuiging hoeven niet zo gauw bang te zijn voor veranderingen.”

Conflicten

Dr. Hans Schaeffer, hoofddocent praktische theologie aan de Theologische Universiteit Kampen (TUK), ging in op het proces van een conflict in een gemeente. Volgens hem wordt er dikwijls een maand of vijf, zes gereserveerd om het probleem op te lossen en moet de gemeente dan weer stabiel zijn. Hij vindt het onjuist als deze fase gezien wordt als iets technisch. „De vraag is hoe de gemeente deze fase spiritueel doorkomt en hoe bijvoorbeeld de rouw een plaats krijgt voor Gods aangezicht.” Als er een probleem in de gemeente is, ligt dat volgens hem niet alleen aan de predikant of aan een bepaalde persoon, maar zegt dat ook iets over de gemeente als geheel. Daarom moet het samen doordacht en doorbeden worden.

Dr. Leon van den Broeke, universitair docent kerkrecht aan de TUK, vroeg –onder het motto ”Met ziel en zakelijkheid”– aandacht voor de zakelijke kant van het predikantschap. Hij vindt het een goed idee als ambtsdragers een jaar- of functioneringsgesprek met hun predikant houden, waarvoor ze dan wel eerst een cursus gevolgd moeten hebben. Tijdens zo’n gesprek kan het bijvoorbeeld gaan over conflicten in de gemeente en de samenwerking tussen predikanten onderling.