Recensie: Dresdner Kammerchor brengt complete Schütz
Het Schützproject van dirigent Hans-Christoph Rademann vordert gestaag. Samen met zijn Dresdner Kammerchor legt hij alle muziek van Heinrich Schütz (1585-1672) vast op cd. Nou ja, alles wat er nog van over is. Helaas zijn veel partituren bij oorlogsbranden vernietigd of op andere wijze verloren gegaan.
Het gehele overgeleverde oeuvre van de 17e-eeuwse componist past op ‘slechts’ een kleine 25 cd’s. Inmiddels is het muziekgezelschap uit Dresden aangekomen bij deel 17 en worden eerdere delen samengebracht in scherp geprijsde boxen van acht cd’s.
De bijna altijd vocale muziek van Schütz is typerend voor zijn tijd: centraal staat de betekenis van de tekst en de verklanking hiervan in de muziek. Meer dan een halve eeuw was Schütz werkzaam als kapelmeester aan het Saksische hof in Dresden. Tot aan de laatste dagen van zijn lange leven was hij scheppend werkzaam. Als grijze senior legde hij de laatste hand aan zijn ”Weihnachtshistorie”. Opvallend zijn de begeleidende instrumentengroepen die het kerstverhaal inkleuren: gamba’s verklanken wiekende engelen, fluiten beelden opgetogen herders uit, violen de stralende ster en trombones de statige hogepriester en Schriftgeleerden.
Veel soberder –maar niet minder krachtig– zijn de Lukas, Johannes en Matthäus Passion. Hier laat Schütz zich kennen als een meester in de kunst van het weglaten. Het verhaal wordt verteld in onbegeleide recitatieven die het karakter hebben van gregoriaans gezang. De eenstemmigheid wordt af en toe onderbroken door zuiver vocale koordelen die de discipelen, de menigte en andere groepen vertolken. De versies die Schütz maakte op het lijdensverhaal zijn daarom maar moeilijk te vergelijken met de hoogbarokke passiemuziek die Bach componeerde voor koor, solisten en orkest.
Op de eerste cd van deze box vertelt de evangelist in de ”Auferstehungshistorie” de geschiedenis van de opstanding van Christus. Negen zangers zingen de verschillende personages. De begeleiding door vier gamba’s en orgel is sober, maar zeer expressief. Een van de gamba’s laat een geïmproviseerde tegenmelodie horen. Bijzonder!
De ervaring met pracht en praal die Schütz opdeed in Italië is duidelijk terug te horen in zijn ”Symphoniae Sacre”. Solostemmen, instrumentale partijen, ensembles en soms meerdere koren wisselen elkaar af in dramatische scenes.
De stemmen van het Dresdner Kammerchor, de vele excellente solisten en de kleurrijke instrumenten –strijkers, cornetten, trombones, dulcianen en continuo– scheppen werkelijk schitterende interpretaties van Schütz’ meesterwerken, die fraai zijn opgenomen door Carus. Ook prijzenswaardig: het platenlabel heeft bij deze lowbudget-cd-box niet bezuinigd op teksten en toelichtingen.
Het Reformatorisch Dagblad geeft geen sterren bij recensies, maar deze complete Schütz is een echte vijfsterrenproductie.
Heinrich Schütz – Die Gesamteinspielung – Box II – Dresdner Kammerchor – Hans-Christoph Rademann; Carus (83.042); 8-cd; € 49,90; bestellen: www.carus-verlag.com