De politica roept de Europese Raad van regeringsleiders daarom op artikel 7 uit het EU-verdrag te activeren, een strafprocedure waardoor Hongarije zijn stemrecht in de unie uiteindelijk zou kunnen kwijtraken.

Het geduld van het parlement met de rechts-nationalistische regering van premier Viktor Orbán was vorig jaar mei al op. Een meerderheid gaf toen de opdracht om officieel vast te stellen dat Hongarije Europese waarden schendt.

De zorgen over onafhankelijke rechtspraak in Hongarije, maar ook corruptie, belangenverstrengeling, privacy, de rechten van minderheden en migranten, evenals de vrijheid van religie, meningsuiting, vereniging en de pers rechtvaardigen de conclusie dat het land de rechtsstaat zodanig heeft uitgehold dat het op de strafbank moet, beargumenteert Sargentini in haar donderdag gepresenteerde rapport van 26 pagina’s. Zij bezocht Boedapest en sprak afgelopen jaar met tal van experts.

Om artikel 7 te activeren zijn nog veel stappen nodig. Europarlementariërs hebben tot 15 mei om veranderingen in het rapport aan te brengen, waarna eind juni een stemming volgt in de commissie Burgerlijke Vrijheden. In september stemt het voltallige parlement erover. Voor een artikel 7-procedure is twee derde van de stemmen nodig. Pas daarna zijn de lidstaten aan zet.

In Polen spelen soortgelijke problemen. De Europese Commissie stelde in december dat de rechtstaat daar zodanig onder druk staat dat artikel 7 moet worden ingeroepen. Het activeren van deze ‘nucleaire optie’ is uiteindelijk een zaak van de lidstaten. Stemrecht kan alleen worden ontnomen als alle andere EU-landen daarmee instemmen. Hongarije heeft aangekondigd de maatregelen tegen Polen niet te steunen.

De Fidesz-partij van Orbán was afgelopen weekend de grote winnaar van de parlementsverkiezingen, waardoor een vierde termijn voor hem als premier zeker is gesteld.