„Gebrek aan confessionele Israëltheologie een gemis”
Het ontbreken van een confessionele Israëltheologie is een gemis. Dat zei voorzitter ds. A. H. van Veluw van de Confessionele Vereniging woensdag op een conferentie over Israël.
De conferentie, die plaatsvond in De Schakel in Nijkerk, werd gehouden door de Confessionele Vereniging (CV) en het Confessioneel Gereformeerd Beraad (CGB) in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
De bijeenkomst, met zo’n honderd aanwezigen, had als thema ”Israël, hoezo onopgeefbaar verbonden?”. Sprekers belichtten vanuit verschillende invalshoeken de plaats van Israël.
Ds. C. G. Kant, gereformeerd predikant uit Katwijk, zag mogelijkheden de twee kampen met verschillende Israëlvisies uit de „loopgravenoorlog te bevrijden.” De bekende controverse is volgens de Katwijkse predikant te herleiden tot twee kernvragen: Vormen de Messiasbelijdende joden en christenen het nieuwe volk van God en is daarbij de rol van het volk Israël uitgespeeld of blijft het joodse volk ongeacht de erkenning of ontkenning van Jezus als Messias het volk van God vanwege het eeuwige verbond?
Voor beide standpunten zijn volgens ds. Kant gemakkelijk reeksen Bijbelteksten aan te halen, maar beter is het tot eenheid te komen in de Israëlvisie door zorgvuldige lezing van Bijbelteksten. „Gods bijzondere weg met Israël is een geheimenis. Laten wij van Gods onnaspeurlijke weg met Israël en het verband met de heidenvolken geen dogmatisch-theologisch thema maken, maar naar de oproep van Paulus gepaste bescheidenheid betrachten en hartstochtelijk voor Israël bidden. Gods eeuwige verbondstrouw over Israël blijft staande, zonder anderzijds een tweewegenleer te leren.”
Prof. dr. B. J. G. Reitsma, bijzonder hoogleraar kerk in de context van de islam aan de Vrije Universiteit Amsterdam, zag veel overeenkomsten tussen de islam en het jodendom. Beide zijn eensgezind zijn in het afwijzen van de drie-eenheid. Zowel moslims als joden verafschuwen de vergoddelijking van Jezus Christus en vinden Jezus’ kruisdood aanstootgevend.
Deze pijnpunten kunnen volgens prof. Reitsma geen reden zijn om Jezus Christus voor joden en moslims te verbergen. „Christenen moeten in een gesprek met Joden vasthouden dat Jezus Christus altijd Israëls Messias is. Gelovigen uit de heidenen delen wel in de zegen van Israël, en dat maakt bescheiden.”
Toch blijft ook waar dat Israël, de wetgeving en de verbondsvoorrechten in Jezus Christus tot hun bestemming kwamen, aldus de VU-hoogleraar. „Gods verbond met Israël loopt alleen via Jezus Christus. Over Israël kan niet los van Jezus worden gesproken.” Hij voegde er wel aan toe dat christenen beter met hun leven kunnen overtuigen dan met harde theologische argumentatie.
Dr. M. C. Mulder, hoofddocent Nieuwe Testament en judaïca aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) en directeur van het Centrum voor Israëlstudie (CIS), benadrukte in zijn lezing de zorgvuldige Bijbelse terminologie zoals bijvoorbeeld het toevoegsel ”mede” in het woord ”medeburgers” als aanduiding voor de gelovigen uit de heidenen. Volgens hem zegt zo’n term ”medeburger” al genoeg over het feit dat het joodse volk ”burgers” waren en ook bleven. Dr. Mulder wees vervolgens op een bijzondere dynamiek in de Romeinenbrief. Paulus beschrijft het mysterie van Gods handelen met Israël in relatie tot de volkeren als een golfbeweging. Israëls val en tekortschieten leidt tot de aanneming van de heidenvolkeren, maar de golfslag slaat dan terug als de volkeren Israël tot jaloersheid moeten verwekken. De cirkelbeweging eindigt in een lofprijzing, zo besloot dr. M.C. Mulder.