Dat staat in een advies dat de VROM-raad gisteren publiceerde. De VROM-raad is het belangrijkste adviesorgaan op het terrein van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. Voorzitter van de raad is prof. Quené (PvdA). Ook oud-CDA-fractievoorzitter Brinkman maakt deel uit van het gezelschap.

Het advies is een reactie op de nota ”Wonen” die staatssecretaris Remkes van Volkshuisvesting eerder dit jaar presenteerde. De bewindsman zet daarin sterk in op bevordering van het eigen woningbezit. Remkes wil dat de woningcorporaties de komende tien jaar 500.000 huurwoningen verkopen. In 2010 moet 65 procent van de huizen uit eigen woningen bestaan.

De VROM-raad vindt dit voorstel niet evenwichtig en denkt dat daardoor een ongerichte woningverkoop in oude stadswijken zal ontstaan. De regering doet er beter aan het evenwicht tussen huren en kopen te herstellen. Dat kan door afschaffing van de hypotheekrenteaftrek en het huurwaardeforfait. In plaats daarvan moet de overheid het eigen huis als normaal vermogen gaan belasten. Door deze maatregel zullen de prijzen van de woningen dalen. Dat is gunstig voor de beginners, aldus de VROM-raad.

Overgangstermijnen
De afschaffing van de aftrek zou de overheid jaarlijks 12 miljard aan extra inkomsten opleveren. Dat geld kan worden gebruikt voor een algemene lastenverlaging. Daarvan profiteren ook de huizenbezitters. De beginners en degenen die met moeite de lasten van hun huis kunnen betalen, zouden een extra voordeeltje kunnen krijgen. De raad vindt wel dat er fatsoenlijke overgangstermijnen moeten komen, zodat woningeigenaren die nu hun lasten mede hebben afgestemd op de mogelijkheid de rente af te trekken, niet in financiële problemen komen.

VROM-raadslid en volkshuisvestingsdeskundige prof. dr. ir. J. van der Schaar lichtte gisteren het advies toe. Volgens hem moet de discussie over de afschaffing van de hypotheekrente weer in het openbaar worden gevoerd. „Velen praten erover in de wandelgangen en niemand durft het aan om er publiekelijk over te beginnen, terwijl iedereen weet dat onbeperkte aftrek van de hypotheekrente in het licht van Europese regels op de lange termijn niet houdbaar is.”

Een opmerkelijk voorstel uit de nota Wonen van staatsecretaris Remkes is de introductie van zogenaamde ”woonvouchers”. Dat zijn tegoedbonnen voor wonen die in de plaats van het huidige instrument voor huursubsidie komen. Mensen met lage inkomens kunnen vouchers krijgen en daarmee hun huur drukken of de rentelasten verlagen. Remkes wil daarmee mensen met lage inkomens stimuleren een eigen woning te kopen.

De VROM-raad wijst dit plan af. De verwachting is dat er velen gebruik van gaan maken, waardoor het uiteindelijke bedrag per huishouden fors zal dalen ten opzichte van de huidige situatie.

Niet positief
De reacties op het advies van de VROM-raad zijn niet positief. CDA en VVD zijn faliekant tegen afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Ook de enige grote fractie die het idee zou kunnen ondersteunen, de PvdA, boort het plan de grond in. De PvdA’er Duivesteijn spreekt van een luchtballon, waar Remkes niet op in hoeft te gaan: „Dit is heel oppervlakkig, te gênant om het serieus te nemen.”

De Vereniging Eigen Huis vindt dat het voorstel van de VROM-raad de koopwoningmarkt frustreert. Mensen met een woning en een hypotheek worden zwaar getroffen, vreest zij. „Zij kunnen voorlopig niet meer verhuizen.” Verder noemt Eigen Huis het onzin dat door dit voorstel de vrije keuze tussen huren en kopen wordt geboden. „Die keuze is er al.”