Aantal christelijke raadsmeerderheden slinkt
Het aantal gemeenteraden met een christelijke meerderheid is na de gemeenteraadsverkiezingen van woensdag afgenomen. Dat blijkt uit een analyse van het Reformatorisch Dagblad.
Per saldo nam dat aantal christelijke raadsmeerderheden af van 37 in maart 2014 naar 34 nu. Deze meerderheden bestaan veelal uit een combinatie van CDA, ChristenUnie (CU) en SGP, soms aangevuld met een plaatselijke christelijke partij.
Een christelijke raadsmeerderheid kan in de komende raadsperiode van doorslaggevende betekenis zijn in onder meer de discussie over de handhaving van de koopvrije zondagen.
In vier gemeenten die in 2014 nog niet in het rijtje stond, ontstaan woensdag een christelijke meerderheid.
In Hardinxveld-Giessendam (christelijke partijen hadden 8 van de 17 zetels) ontstond die doordat de plaatselijke partij TAB 1 zetel verloor en de VVD niet meer meedeed (min 1), terwijl CU en CDA elk 1 zetel wonnen (10/17).
In Hattem (was 7/15) won de ChristenUnie 1 zetel en verloor het seculiere trio D66/VVD/PvdA per saldo 1 stoel (8/15).
In Nijkerk keerde de christelijke meerderheid na vier jaar afwezigheid weer nipt (14/27) terug door winst met 1 zetel van het CDA en dito verlies van De Lokale Partij.
In Oudewater kwam er een christelijke meerderheid door winst van het CDA met 2 ten koste van de plaatselijke Onafhankelijken en hetzelfde voor CU-SGP met 1 door uitbreiding van de raad naar 15 zetels (8/15).
Christelijke meerderheid weg
In zes gemeenten verloren de christelijke partijen woensdag hun gezamenlijke meerderheid:
In het Brabantse Bergeijk verliest CDA zijn absolute meerderheid (9/17) door 2 raadszetels te moeten prijsgeven.
Op Goeree-Overflakkee(16/29) verloor de SGP 2 van haar 9 zetels, volgens insiders wegens het toestaan van de plaatsing van windmolens, en de CU 1, terwijl het CDA er slechts 1 zetel bij won.
In Harderwijk was de koopzondag na een felle discussie een belangrijk verkiezingsitem. Hier ging de in 2014 behaalde christelijke raadsmeerderheid (15/29) overduidelijk verloren. Het CDA verloor 2 zetels, de ChristenUnie 1, terwijl de SGP met haar ene zetel onvoldoende compenseerde. D66-lijsttrekker Pijnenburg zei donderdag dat met het breken van de christelijke raadsmeerderheid „Harderwijk definitief los is van de Biblebelt”, meldde D66-Kamerlid Paternotte donderdag in Met het oog op morgen.
In Kampen wisselden christelijke en seculiere partijen stuivertje met de verhouding 17/31. De meerderheid ging teloor door zetelverlies van CDA (min 2) en SGP (min 1), terwijl de afgetreden voormalige SP-wethouder Gerlofsma bij Gemeentebelangen 3 zetels won.
In Sliedrecht gaat de meerderheid (10/19) verloren door de groei van de raad met 2 zetels. Die gaan naar seculiere partijen.
In Twenterand verliezen de christelijke partijen hun meerderheid (13/23) door groot verlies van CDA (min 3), CU (min 1) en SGP (min 1). Alle vijf zetels komen terecht bij oppositiepartij Gemeentebelangen, die een absolute meerderheid haalt (12/23).
In Ouderkerk ging de in 2010 verkregen christelijke meerderheid eind 2014 verloren doordat de gemeente opging in Krimpenerwaard, dat niet zo’n christelijke dominantie had.
Groeiende meerderheden
Een groeiende christelijke meerderheid is er in Oldebroek (van 13/19 naar 14/19) door de winst van de CU met 1 zetel ten koste van Algemeen Belang. Tevens is er groei in Elburg (van 13/19 naar 14/19), dankzij de zetelwinst van de CU.
Het is ook het geval in Staphorst (van 13/17 naar 14/17). Daar groeit de CU met 1 zetel en stemt nog steeds 80 procent op een christelijke partij.
In het rooms-katholieke Tubbergen groeit het CDA in haar eentje van 10/19 naar 12/19 zetels.
Slinkende meerderheden
In drie gemeentes slinkt de ruime meerderheid iets:
In Neder-Betuwe gaat deze van 13/19 naar 12/19 door verlies van het CDA met 1 zetel.
Urk is altijd een verhaal apart. Voor het eerst in de geschiedenis heeft een niet-christelijke partij in het vissersdorp een zetel gehaald: de PVV. De christelijke meerderheid blijft echter ruim: 18/19 zetels, met 92 procent van de stemmen.
Ook een iets slinkende, maar nog altijd ruime christelijke meerderheid is er in Zwartewaterland (van 14/21 naar 12/19, van 66 naar 62 procent van de stemmen).
Van ruim naar nipt
In drie gemeenten slinkt de ruime meerderheid naar een nipte:
In Hardenberg, waar CDA en CU in 2014 nog 17/31 zetels haalden, maar dit jaar 17/33 in de door een gestegen inwonersaantal gegroeide raad.
In Katwijk slonk de majoriteit van 19/33 zetels naar 17/33 door verlies van CU en SGP.
In Lopik gebeurde hetzelfde van 9/15 naar 8/15 door verlies van de ChristenUnie.
Behoud meerderheid
Een ruime en gelijkblijvende meerderheid houden acht gemeenten:
Barneveld (18/31), Bunschoten (14/19), Ermelo (12/21), Nunspeet (13/21), Putten (11/19), Reimerswaal (12/19), Renswoude (7/11) en Rijssen-Holten (16/25).
Een gelijkblijvende, maar nipte meerderheid houden vijf gemeenten:
Alblasserdam (10/19), Borsele (10/19), Dantumadiel (9/17), Scherpenzeel (7/13), en Tholen (11/21).
Herindeling
De christelijke raadsmeerderheden in zeven gemeenten blijven totdat daar in november dit jaar herindelingsverkiezingen zijn gehouden:
Aalburg (9/15), Werkendam (11/21), Woudrichem (alle NB, 8/15), en Giessenlanden (8/15), Molenwaard (14/21), Zederik (alle ZH, 9/15) en Lingewaal (Gld. 9/15).