Winst voor lokale partijen en GroenLinks
Lokale partijen en GroenLinks zijn de grote winnaars van de gemeenteraadsverkiezingen. De meeste landelijke partijen verloren wat terrein, maar de grootste verliezer is de SP. De socialisten verloren een derde ten opzichte van vier jaar geleden, zo blijkt uit alle verkiezingsuitslagen die zijn verzameld door het ANP.
In 2014 stemde 6,6 procent van de kiezers nog op de SP, dit jaar slechts 4,4 procent. Lilian Marijnissen, sinds eind vorig jaar fractievoorzitter in de Tweede Kamer, constateerde dat er „werk aan de winkel” is.
GroenLinks kreeg landelijk 8,4 procent van de stemmen, ruim de helft meer dan bij de vorige verkiezingen. Het CDA blijft met 13,5 procent van alle stemmen de grootste landelijke partij in gemeenteraden. Maar lokale partijen hebben en houden lokaal de dikste vinger in de pap. Hun aandeel steeg van 27,8 procent bij de vorige verkiezingen tot 32,8 procent nu.
Een succesvolle lokale partij blijft Leefbaar Rotterdam, dat ondanks een verlies nog steeds de grootste is in de Maasstad. De PVV deed daar voor het eerst mee en behaalde twee zetels.
Vrijwel alle stemmen zijn geteld. Amsterdam ligt achter en komt pas vrijdag met de uitslag. Met 69 procent van de stemmen geteld ziet het ernaar uit dat GroenLinks er de grootste partij wordt. Dat was D66. Landelijk kregen de Democraten 8,9 procent van de stemmen, ongeveer een kwart minder dan in 2014. „We hadden goud, maar hebben in veel gemeenten nu zilver”, zo hield Alexander Pechtold de moed erin.
De PVV deed in dertig gemeenten mee, met wisselend succes. Uitschieter is Rucphen met 20 procent van de stemmen. In Den Haag raakte de partij vijf van de zeven zetels kwijt. Richard de Mos, ooit Kamerlid voor de PVV, is de grote winnaar in de hofstad.
Een andere nieuwkomer in enkele steden is DENK. In Schiedam werd DENK achter de VVD zelfs de tweede partij. In Rotterdam en waarschijnlijk ook Amsterdam krijgt de partij drie zetels in de raad.