Het bevorderen van patiëntgerichte zorg is volgens de raad geboden vanwege de bevolkingsgroei en de dubbele vergrijzing. Ook de komst van nieuwe medische technologieën is een aanleiding. De komst van deze technologieën verlaagt de drempel voor het laten uitvoeren van medische behandelingen, aldus de raad.

In het rapport roept de RVZ artsen op te investeren in een betere interne informatievoorziening. „Het ontwikkelen en toepassen van een adequate informatiestructuur waarmee beroepsbeoefenaren op het juiste moment over de juiste informatie kunnen beschikken op de plaats waar de zorg verleend wordt, zijn essentiële elementen om passend gebruik van zorg te faciliteren”, aldus het rapport. Zorgaanbieders moeten volgens de RVZ de betrokkenheid van patiënten vergroten door zo veel mogelijk samen met de patiënt te bepalen welke zorg geboden gaat worden.

Naar de gewone burger toe doet de raad de oproep zo gezond mogelijk te leven, om zo een onnodig beroep op de zorg te vermijden.

De overhoud wordt geadviseerd terughoudend te zijn met het heffen van eigen bijdragen. Volgens het rapport zijn die alleen zinvol in situaties waarin de burger zelf besluit een arts te raadplegen. Zorgverzekeraars dienen volgens de raad voorzichtig te zijn met het aanbieden van aanvullende polissen die zorg aanbieden waarvan bewezen is dat deze niet effectief is.

In het rapport constateert de raad een aantal gunstige ontwikkelingen. Zo raadpleegt de meerderheid van de Nederlandse bevolking bij ’huis-, tuin- en keukenklachten’ minder snel een arts dan de inwoners van onze buurlanden. Ook lijken huisartsen in Nederland zich volgens de onderzoekers in het algemeen beter aan richtlijnen te houden dan hun buitenlandse collega’s.

Opmerkelijk is volgens het rapport ook dat het aantal ziekenhuisopnamen per hoofd van de bevolking in Nederland daalt, terwijl dit in andere westerse landen stijgt.

Hoewel het totaalbeeld voor Nederland volgens de RVZ dus gunstig is, constateert hij ook enkele tekortkomingen. Zo schrijven huisartsen bij ruim 65 procent van de patiënten ten onrechte kalmerende middelen als valium en seresta voor. Bij hart- en vaatziekten schrijven zij daarentegen veel minder aspirine voor dan volgens de richtlijnen wordt aanbevolen.

Ook op gebieden als diabetes en hartproblemen is volgens de onderzoekers sprake van onderconsumptie van medicijnen. De RVZ waarschuwt dat deze onderconsumptie op termijn kan leiden tot een vermijdbare kostenstijging in de zorg. „De kosten van periodieke diabetescontroles zijn lager dan de kosten als gevolg van voetamputatie, blindheid en nierfalen”, aldus het rapport.