Wellicht hoopte Poetin dat het Westen te verdeeld zou zijn om een stevige tegenreactie te geven. Maar donderdag hielpen Duitsland, Frankrijk en Amerika hem uit die droom. Zij sloten zich aan bij de felle woorden van de Britse premier May. Als straf voor de „oorlogsdaad” wees Londen 23 Russische diplomaten het land uit.

President Trump, die begin deze week nog aarzelde om Rusland de schuld te geven, sprak donderdag niet alleen over de aanval met gifgas, maar ook over „misdadige” cyberaanvallen op vitale onderdelen van de Amerikaanse infrastructuur.

Algemeen is er in het Westen veel irritatie en onrust over het handelen van de Russen. De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, somde donderdag een hele lijst van activiteiten op die volgens hem het bewijs zijn dat Moskou een zeer gevaarlijk spel speelt.

De huidige verhoudingen tussen Rusland en het Westen roepen herinneringen op aan de tijd van de Koude Oorlog, toen de communistische en de kapitalistische wereld fel tegenover elkaar stonden. Met de val van de Muur kwam daar een einde aan en velen hoopten –en verwachtten– dat de tijd van een duurzame vrede was aangebroken. Dat is een illusie gebleken. De tactiek die Poetin op internationaal terrein volgt, is er duidelijk op gericht de dominantie van Rusland in de wereld uit te breiden en het Westen te destabiliseren.

Toch is het misleidend om de term ”koude oorlog” te gebruiken. Hoe gespannen de internationale situatie in die tijd soms ook was, de situatie was overzichtelijk. Er waren twee machtsblokken die elkaar militair in evenwicht hielden. De grens tussen beide kampen was ook fysiek zichtbaar. Natuurlijk was er sprake van spionage, maar geen van beide partijen waagde het om over de grens oorlogsactiviteiten te ontwikkelen.

Dat is nu anders. De grenzen zijn open en er is op tal van terreinen contact en samenwerking. Bovendien kan men vandaag de dag via internet en andere communicatiemiddelen bij de ander binnendringen. De beïnvloeding van verkiezingen in westerse landen door Moskou is daarvan een overtuigend voorbeeld. Daarbij moet worden geconstateerd dat Moskou daar gehaaider in is dan het Westen.

Deze nieuwe manier van oorlog voeren is moeilijker te bestrijden. Ze onttrekt zich deels aan de waarneming van de autoriteiten. Bovendien is het door het vrije verkeer van personen, goederen en data mogelijk om overal en altijd toe te slaan. Juist door die ongrijpbaarheid is deze moderne manier van oorlog voeren zo gevaarlijk. Dat vraagt van het Westen heroriëntatie op de te volgen tactiek en vooral eensgezindheid.