De basale zorgverlening staat er slecht voor. Daarom houdt de NPV een zorgestafette, waarbij elke maand een ander actiethema wordt gekozen. Er zijn echter misverstanden. Allereerst over de gezondheidstoestand van de gezondheidszorg. Maar ook over de zorgestafette van de NPV.

Directieleden van gereformeerde zorginstellingen bezonnen zich vrijdag op de gevolgen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). En passant zette een van de sprekers zich af tegen de zorgestafette van de NPV. „De overheid doet het niet slecht”, zo was zijn commentaar. „Ik voel me dan ook erg ongemakkelijk bij de tendentieuze kreet ”De zorg verziekt” van de door mij gerespecteerde NPV. Die toer moeten we met de zorgestafette niet opgaan.”

Waarover maken we ons eigenlijk zorgen? zo moeten de gereformeerde directieleden hebben gedacht. Toch blijken de leden van dit netwerk, Focaris, volgens het RD-verslag niet helemaal of zelfs helemaal niet gerust met het oog op de toekomst.

„Die toer moeten we niet op…”, stelde Polder adviserend, belerend, bezwerend. Maar welke dan wel? De gereformeerde premier dr. H. Colijn (1869-1944) nam op 4 mei 1940 via de radio de laatste onrust weg en suste de Nederlandse bevolking in slaap - hetgeen mensen naar hun aard ook willen (vergelijk Jesaja 30:9-11; Romeinen 16:18; 2 Timótheüs 4:3)! Op dat moment waren de Duitse legereenheden al op weg. Laten we op onze qui vive zijn, op onze hoede; laten we waken over ons leven! Bewustwording is meer dan ooit noodzakelijk.

Basale zorg
Bij basale zorgverlening gaat het om de zorg dichtbij, zorg waarmee iedereen vroeg of laat te maken heeft: thuiszorg, huisartsenzorg, zorg van verzorgingshuis of verpleeghuis en uiteindelijk ook de zorg die we in een ziekenhuis krijgen. Beseffen wij voldoende wat de opgelegde eigenbijdrageregeling voor bijvoorbeeld medicijnen, taxivervoer en thuiszorg betekent? De NPV wordt geconfronteerd met mensen die daardoor door hun bestaansminimum zakken, en dat zijn er velen in Nederland.

Ach, denkt iemand misschien, thuiszorg gaat in 2006 tóch uit de AWBZ. Jawel, maar daarmee raken oudere mensen en chronisch zieken in de versukkeling. Daardoor zullen de kosten van de gezondheidszorg niet lager, maar juist hoger worden. We zullen een soort paard van Troje binnen halen. Thuiszorgmedewerkers hebben namelijk een belangrijke signalerende functie. Als hun vroegtijdige signaal wegvalt, halen we voor een later moment een veelvoud van de kosten van thuiszorg in huis.

Begin 2001 kwam het christelijk verzorgingshuis ”De Open Hof” in Amsterdam in het nieuws. De 84-jarige mevrouw Baars lag vol etterende doorligwonden in haar eigen vuil. Huisarts W. van Oijen liet zich door beide dochters van de comateuze vrouw overhalen tot levensbeëindigend handelen. Ontluisterend. Hoe elementaire zorg kan worden nagelaten en mensen daardoor de dood worden ingejaagd! Hebben we hier niet te maken met het bankroet van de geneeskunde, van verzorging in een christelijk zorgcentrum en van de dienaren van Vrouwe Justitia? Hoe staat het met de basale zorgverlening?

Medemens
Natuurlijk is het niet verkeerd het begrotingstekort laag (onder de 3 procent) te houden, maar gaan we dan wijs om met kosten en baten in het werkelijke belang van medemensen? Het ziekenfondspakket wordt uitgekleed, zorg voor zuigelingen en jonge kinderen is in gevaar, minima zijn verstoken van fysiotherapie, er zijn al duizenden Nederlanders verstoken van huisartsenzorg, de AWBZ wordt drastisch ’geschoond’ en zorg wordt een gunst omdat het recht op zorg vervalt. Kortom: de basale zorgverlening waarvan iedere Nederlander vroeg of laat gebruikmaakt, staat op instorten.

Natuurlijk is het niet verkeerd dat onze staatsburgers zich meer verantwoordelijk moeten gaan voelen. Maar in weerwil van de tienduizenden deskundige werkers die zich met hart en ziel inzetten, wordt de gezondheidszorg ontzield. Christelijke barmhartigheid en solidariteit -vanouds dragers van onze samenleving én van de gezondheidszorg- maken plaats voor de grondprincipes van de markt.

Met grote nadruk stel ik: Laten we alstublieft in de leer gaan bij onze zuiderburen! In België zijn er geen wachtlijsten en de gezondheidszorg bezit er hart en ziel. Dat merk je al bij het eerste contact.

Waakzaamheid
Een estafette was destijds een renbode. Een estafetteloop is een wedloop in ploegen, waarvan ieder een deel van de weg aflegt. Om het NPV-jaarthema ”Basale zorg” daadwerkelijk vorm te geven, is een estafette ingesteld. Iedere regionale NPV-kring heeft met de daarin gelegen afdelingen een eigen actiemaand. De volledige slogan daarbij is: ”De zorg verziekt… Wie zorgt?” Het gaat dus om positieve aandacht. Het is een misvatting de vinger bij het eerste deel te leggen. Tijdens de estafette worden tal van activiteiten ondernomen om de zorgvragers en de zorgverlening voor het voetlicht te halen en wordt nagedacht over oplossingen voor gesignaleerde knelpunten in de zorg.

Het is van existentieel belang dat de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) als behartiger en waakhond van levensbelangen vanuit christelijk perspectief samen met een zorgverzekeraar met een christelijke identiteit identiteitsgebonden zorg mogelijk maakt.

Daarmee raak ik ook aan de taak van overkoepelende organisatie Focaris, die vorige week met de directies van lidinstellingen vergaderde. Christelijke hulpverlening wordt geïnspireerd door het beeld van de barmhartige Samaritaan (Lukas 10:25-37). Evenals bij de stichters van de zorginstellingen in het begin van onze jaartelling moet de innerlijke drijfveer zijn: de liefde van Christus dringt ons (vergelijk 2 Korinthe 5:14).

Meisjes
De meerderheid van de ruim 700.000 orthodoxe, bijbelgetrouwe christenen ziet de NPV als een goededoelenorganisatie. Bovendien zien deze mensen de noodzaak van een identiteitsgebonden zorgverzekeraar niet in of weten ze niet eens dat hij bestaat. En christelijke zorgorganisaties scoren bij hen ook lager dan mocht worden verwacht.

Waarom dan kritiek op de NPV, die in het belang van onze gezamenlijke achterban probeert mensen wakker te schudden? De vergelijking van het hemelrijk met tien meisjes -en dan vooral de dwaze helft- dringt zich op: die is even beeldend als scherpend tot waakzaamheid (Matthéüs 15:1-13). En Jezus zegt dat dit állen geldt (Markus 13:37), zodat we niemand in het bijzonder behoeven te beschuldigen en iedereen schuldig stellen.

Er is alle begrip voor de complexe taak van de overheid. Maar kunnen we met het oog op de patiënt met de gerespecteerde opponent van de NPV volmondig zeggen: „De overheid doet het niet slecht”? De gezondheidszorg bestaat toch bij de gratie van de patiënt? Geld verplettert de zwakke. Dat is de droevige geestelijke structuur van deze wereld.

De auteur is directeur van de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV).