„Ik zal de ingebruikname als bewindspersoon niet meer meemaken”, vertelt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) donderdag in het Informatiecentrum Grevelingen op de Brouwersdam. „Maar ik hoop wel bij de start van de bouw aanwezig te zijn.” Zij en haar ambtgenoot Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit lichten donderdag het kabinetsbesluit toe om 275 miljoen euro te steken in water- en natuurprojecten. Daarvan gaat 75 miljoen naar het terugbrengen van eb en vloed in de voormalige zeearm de Grevelingen.

Dat dit zoutwatermeer op de grens van Zeeland en Zuid-Holland weer getij krijgt „is niet alleen goed voor het bodemleven in het meer”, meent directeur Co Schot van vakantiepark Marina Port Zélande dat aan de Grevelingen ligt. „Het is bovendien een perfect marketinginstrument om Zeeland internationaal op de kaart te zetten.”

En zo denken veel aanwezigen er donderdag over. Het schoner maken van het water in de Grevelingen betekent een forse economische stimulans voor de provincies Zeeland en Zuid-Holland. Minister Schouten spreekt van „een reeks kansen die zich gelijktijdig voordoen.”

„Dit besluit kwam net op tijd”, aldus Henk Gravestein van jachthaven Bruinisse, tevens voorzitter van Seven Sisters, een samenwerkingsclub van jachthavens in de zuidwestelijke delta. „Anders was het Grevelingenmeer letterlijk doodgegaan. Het zou een Dode Zee zijn geworden waarin je als recreant alleen nog maar kon drijven.”

Maar voordat de doorlaat in de Brouwersdam er ligt, zijn we wel een paar jaar verder, stelt minister Van Nieuwenhuizen. Ze verwacht dat de spa pas in 2020 of 2021 de grond in gaat. „Alleen al de inspraakrondes nemen veel tijd in beslag. Alles moet netjes worden voorbereid”, vult haar collega Schouten aan.

Waterkwaliteit

Al jaren klinkt de roep om iets te doen aan de slechte waterkwaliteit in de Grevelingen. Maar er was steeds geen geld voor in Den Haag. De ministers vertellen donderdag dat de kwestie in de afgelopen kabinetsformatie uitvoerig is besproken, maar dan ingebed in een breed bij de onderhandelaars gedragen streven om een aantal projecten op te zetten die het belang van water voor Nederland onderstrepen.

De beslissing om het meer weer schoon en helder te maken, werd volgens Van Nieuwenhuizen en Schouten in korte tijd genomen: binnen twee maanden was de kogel door de kerk, waarmee volgens de Zeeuwse gedeputeerde De Reu een al tien jaar levende wens werd vervuld. Jachthavens, recreanten, toeristische bedrijven, sportduikers, vissers en natuurliefhebbers, hebben baat bij het herstel van het getij.

De doorlaat in de zeewering wordt 140 meter lang en 34 meter breed en bestaat uit minimaal vijftien vierkante kokers van elk acht bij acht meter, die bij zware storm kunnen worden afgesloten. Het steeds kunnen verversen van het water zorgt voor herstel van de zuurstofhuishouding waardoor het kwijnende bodemleven weer tot bloei kan komen.

Brouwersdam

„Het probleem met de Grevelingen is dat het er aan de oppervlakte allemaal prima uitziet, maar het onder water doods is. Als we het bodemleven niet op orde krijgen zal het straks bovenin ook misgaan”, aldus minister Van Nieuwenhuizen. Ze benadrukt dat de doorlaat nooit ten koste mag gaan van de waterkerende functie van de Brouwersdam. „De watersnood is 65 jaar geleden. Maar ten aanzien van de deltaveiligheid gaan wij nooit met pensioen. Wel moeten we erkennen dat door al die dijken en dammen die zijn aangelegd in het kader van het Deltaplan de waterkwaliteit achteruitging. Voor de Grevelingen kon zelfs de aanleg van een spuisluis in de Oosterschelde dat niet ongedaan maken.”

Naast het Rijk betalen de provincies Zeeland en Zuid-Holland mee aan de bouw. Ze dragen respectievelijk 2,5 miljoen en 10 miljoen euro bij. Ook de gemeenten Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee leveren een aandeel.