De Nederlands–Brits multinational schokte in januari de financiële wereld door de reserves in één klap met 20 procent af te waarderen. Nadien volgden nog kleinere aanpassingen. In totaal staat er nu 4,47 miljard vaten ofwel 23 procent minder aan olie– en gasreserves in de boeken. Reserves vormen een belangrijke indicator voor het welvaren van olieconcerns op langere termijn.

De affaire kostte drie bestuursleden de kop, onder wie de Britse topman Philip Watts. In april publiceerde het concern delen van een rapport, waarin een onthutsend beeld wordt geschetst over de kwestie.

Veelzeggend in dat verband is de tekst van een e–mail: „Ik word doodmoe van het liegen over de omvang van onze reserves en de afwaardering die moet gebeuren wegens veel te agressieve/optimistische boekingen." Het betrof een e–mail die de eveneens gesneuvelde topbestuurder Walter van de Vijver in november vorig jaar stuurde naar Watts. De Nederlander Van de Vijver was hoofd van de gewraakte divisie die olie zoekt en produceert.

Veel meer dan beschaamd het hoofd te buigen en een cultuuromslag te beloven, kon Shell niet doen. Het rapport maakte meer dan duidelijk dat topman Jeroen van der Veer, die Watts opvolgde, een klus te klaren heeft die zijn weerga niet kent.

De als integer bekendstaande Van der Veer is er de afgelopen maanden in zekere mate in geslaagd het vertrouwen van de beleggers terug te winnen. Nadat de beurswaarde na de afwaardering van de reserves in januari met miljarden was gekelderd, staat het aandeel op de Amsterdamse effectenbeurs momenteel weer op het niveau van vóór de onheilstijding.

Dat betekent echter niet dat de kritiek van de aandeelhouders is verstomd. Ze vinden de structuur van Shell te ondoorzichtig en zijn er daarom niet gerust op dat het olieconcern soortgelijke affaires in de toekomst bespaard blijven.

Shell kent twee moedermaatschappijen, het Nederlandse Koninklijke Olie (60 procent) en het Britse Shell Transport (40 procent). Beide onderdelen hebben hun eigen directies en raden van commissarissen. De combinatie Koninklijke Shell/Groep wordt geleid door een groepsdirectie, waarvan Van der Veer voorzitter is.

Vorige week kondigde Shell aan te onderzoeken of en op welke wijze de besluitvorming kan worden verbeterd en de structuur kan worden vereenvoudigd. Ingrijpende veranderingen, zoals samenvoeging van beide directies en raden van commissarissen, worden niet uitgesloten.

De aankondiging kwam een dag nadat twee invloedrijke Amerikaanse aandeelhouders, Calpers en Knight Vinke, Shell hadden opgeroepen om vóór de aandeelhoudersvergadering op dit punt meer duidelijkheid te verschaffen. Zoniet, dan zou een vijandige benadering volgen op de aandeelhoudersvergadering. Of de Shell–bestuurders dat nu blijft bespaard, moet maandag blijken.