In feite ging het om een diplomatieke nederlaag voor Washington, dat voor het derde achtereenvolgende jaar had voorgesteld Amerikaanse militairen immuniteit te geven voor vervolging door het ICC. Dat lukte twee jaar achter elkaar, maar de recente onthullingen over mishandeling en marteling van gevangenen in Irak en elders vormden voor verschillende delegaties in de VN-Veiligheidsraad een argument tegen verdere verlenging van immuniteit voor Amerikaanse militairen. „Na de bekendmaking van deze schandalen was het voor onze regering erg moeilijk om een verlenging van de immuniteit goed te keuren”, aldus de Chinese VN-ambassadeur Wang Guangya.

Een belangrijke factor vormde ook de verklaring van VN-secretaris-generaal Kofi Annan enkele dagen geleden. Annan noemde een eventuele verlenging van de immuniteit voor de Amerikanen een zaak van „twijfelachtige juridische waarde” en in het bijzonder „onwenselijk in het kader van de recente onthullingen over het gevangenenbeleid in Irak.” Een dergelijk besluit zou volgens Annan bovendien het beginsel van de VN van „het primaat van het recht” ondermijnen. Nadat de Amerikanen hun voorstel introkken, zei Annan dat deze stap de eenheid binnen de VN-Veiligheidsraad zou bevorderen.

Washington is sterk gekant tegen de mogelijkheid dat Amerikaanse militairen voor het ICC terecht zouden moeten staan. Het ICC zou volgens Washington namelijk misbruikt kunnen worden voor „politieke processen” tegen Amerikanen. Of dit werkelijk zo is, is de vraag, omdat de VS het verdrag tot oprichting van het Internationaal Strafhof niet hebben ondertekend. Bovendien wordt dit hof pas actief als landen zelf geen stappen nemen om oorlogsmisdaden of misdaden tegen de mensheid te berechten. Niettemin heeft Washington al met negentig landen bilaterale verdragen afgesloten waarbij vervolging van Amerikaanse militairen wordt uitgesloten.

De tweede en dus laatste verlenging van immuniteit loopt na volgende komende woensdag af. Dat is de dag waarop in Irak de bestuursmacht wordt overgedragen aan de Irakezen. De coalitiemacht krijgt dan de status van VN-troepenmacht. Ook in deze nieuwe situatie is vervolging van Amerikaanse militairen erg onwaarschijnlijk omdat ook Irak het ICC-verdrag niet heeft ondertekend.

De Amerikanen lieten woensdag weten dat men de risico’s van ICC-vervolging zal laten meewegen bij beslissingen over toekomstige VN-vredesmissies. Betekent dit dat Washington deelname aan toekomstige VN-operaties wil beperken? „Daarop kan ik nu geen antwoord geven”, aldus Cunningham woensdag.