Ds. Joseph Zhu, voorganger van een niet-geregistreerde kerk in Peking, is deze zaterdag te gast op een ontmoetingsdag van China Impact in Huizen. De zendingsorganisatie rust kerkleiders in China toe.

Ds. Zhu is voorzichtig om al te duidelijke kritiek op de overheid te uiten. Niet dat hij bang is – die indruk wekt hij helemaal niet, al wil hij niet op de foto. Maar de predikant wil niet onnodig provoceren. Hij weet uit het verleden dat al te openlijke uitspraken kunnen leiden tot vervelende maatregelen.

Ds. Zhu is nauwelijks op de hoogte van de strengere regels van de Chinese overheid om de vrijheid van kerken aan banden te leggen. Die gingen op 1 februari van kracht. „Ik denk dat jullie in het Westen meer weten”, lacht hij.

De predikant maakt zich dan ook niet al te veel zorgen over de nieuwe maatregelen. „Ik kan het Evangelie overal publiekelijk delen”, zegt hij. „Op straat, in openbare gelegenheden. Mits dat een-op-een is, als een gesprek tussen twee mensen. In mijn gemeente heb ik alle vrijheid om diensten te beleggen.”

Registratie

Volgens ds. Zhu klopt het dat „alles waar is wat je over China zegt.” Zijn gemeente is weliswaar niet geregistreerd, maar dat is geen principekwestie. Integendeel, hij wil juist dat zijn gemeente geregistreerd wordt bij de overheid. Lees: het bureau van religieuze zaken. „We willen ons graag registreren, maar krijgen geen reactie. Registratie geeft ons de wettelijke mogelijkheid om een kerkgebouw te bezitten en officieel te boek te staan als kerk.”

Met de officiële Drie-Zelfbeweging wil hij niets van doen hebben. „Die is eigenlijk een atheïstische organisatie die zeggenschap heeft over alle godsdiensten. De staatskerk loopt aan de leiband van de overheid en mag alleen voorgangers benoemen die politiek correct zijn.”

De huidige regelgeving suggereert volgens ds. Zhu dat de overheid wil voorkomen dat de kerk als machtsblok te veel invloed in de samenleving krijgt. „De waarden en normen van het Chinese socialisme zijn de enige absolute waarheden. De huidige leider heeft bewezen er niet voor terug te schrikken om zijn beleid met harde hand uit te voeren. De vervolging van onwillige kerkleiders zal vermoedelijk toenemen. Wellicht is dit voor de Chinese kerk een wake-upcall: terug naar haar passie voor het verlorene.”

Ds. Zhu oogt optimistisch, getuige zijn gulle lach. Zijn gemeente bestaat uit tachtig volwassenen en dertig kinderen. Dat zijn er fors minder dan de 700 leden die zijn gemeente enkele jaren na de oprichting in 2003 telde. Het brengt een schrijnende zwakte van de Chinese kerk in het algemeen aan het licht. Ds. Zhu: „Er was te weinig ruimte voor de toerusting en vorming van kerkleden. Mensen komen wel naar de kerk in een tijd van persoonlijke nood. Maar nu het economisch goed gaat, zijn met name jongeren gevoelig voor materialisme. Ze staan voor de keuze tussen God en geld.”

Voorbeeldfiguren

De Chinese kerk heeft volgens hem voorbeeldfiguren nodig. Dat is ook wat China Impact nastreeft, zegt directeur Anthon van der Laak. „Het christendom en de Chinese cultuur staan vaak haaks op elkaar. De cultuur weet wat wel schaamte is, maar veel minder wat schuld en vergeving betekenen. Hoge verwachtingen leggen een enorme druk op kinderen. Ouders vinden het moeilijk om tegen hun kinderen te zeggen dat ze van hen houden.”

De kerk zal alleen bloeien als er stabiele gezinnen zijn, beaamt ds. Zhu. Samen met zijn vrouw Wang Zimei is hij actief om toerusting te geven over huwelijk en ouderschap.

De kerk in China groeit, maar ds. Zhu kan niet spreken van een opwekking. „Die was er in de jaren zeventig, toen de grenzen van China opengingen en de kerken stormachtig groeiden. Die opwekking is nu tanende. Het beeld van een krimpende kerk in het Westen en een groeiende kerk in China klopt wel, maar het probleem is nu vooral intern: slaagt de kerk in China erin haar identiteit te bewaren en een nieuwe generatie vast te houden?”