Mensen met een ernstige vorm van diabetes moeten de hele dag letten op wat ze eten en hoeveel energie ze verbruiken. Zo kunnen ze inschatten hoeveel insuline ze zichzelf moeten toedienen om de hoeveelheid glucose in het bloed stabiel te houden.

Toch liggen schommelingen altijd op de loer. Vandaar die vingerprik om een druppeltje bloed bij zichzelf af te nemen en direct te testen. Een venijnig prikje dat nooit went en op den duur de vingertoppen ongevoeliger kan maken. Vandaar dat wetenschappers al jarenlang zoeken naar andere meetmethoden, bijvoorbeeld door middel van een tatoeage of een contactlens. Vooral de laatste gooit hoge ogen. Bijna iedereen is in staat ze te dragen, je kunt er wat elektronica in stoppen en ze staan continu in contact met een lichaamsvloeistof, in dit geval traanvocht.

Er zijn wel wat hobbels te nemen. De elektronica neemt een deel van het zicht weg en bevat scherpe onderdelen die het oog kunnen beschadigen. Zuid-Koreaanse onderzoekers presenteerden afgelopen maand een contactlens die afrekent met deze beperkingen. Een zachte lens met zachte elektronica, zo klein dat de onderdelen helemaal aan de rand kunnen worden weggewerkt.

De meetapparatuur bestaat uit een aantal onderdelen die elk op een onvervormbaar eilandje op de verder zachte, flexibele lens liggen. De onderdelen zijn onderling verbonden met nanovezels, die het zicht niet beïnvloeden. Een flexibele antenne verzorgt de draadloze communicatie en haalt ook de benodigde energie binnen.

De werking van de lens is gebaseerd op het feit dat een glucosetoename de elektrische weerstand van het traanvocht vergroot. Komt die weerstand boven een kritische waarde, dan krijgt de patiënt een seintje. Dat kan via een lichtsignaal direct in de contactlens, maar ook via een draadloze verbinding met de buitenwereld. De onderzoekers noemen de techniek eenvoudig en voordelig en verwachten dat ze binnen vijf jaar dit product op de markt kunnen brengen.

De meetlens heeft nog meer in zijn mars, onder andere omdat hij in theorie ook de hoeveelheid cholesterol, natrium en kalium in traanvocht in de gaten kan houden. Een contactlens met meerdere sensoren moet het mogelijk maken om mensen met diverse chronische aandoeningen de hele dag in de gaten te houden. Continu meten, heeft nog een voordeel boven prikken. De artsen –en ook de patiënten– krijgen zo een beter beeld van het ziekteverloop en kunnen daar eventueel met medicatie op inspelen.

Er kleeft ook een nadeel aan de meetlens. Het glucosegehalte van traanvocht loopt tien tot twintig minuten achter op dat van het bloed. Dat kan betekenen dat een patiënt alsnog te laat weet heeft van glucoseschommelingen.