De komende weken moeten nog wat serviesgoed, aardewerk en ruim zestig vaste voorwerpen, zoals schouwen, plafonds en aan de muur gemonteerde orgels, worden ingepakt. Over een maand is het hoofdgebouw van het museum dan helemaal leeg en klaar voor de ingrijpende verbouwing van de komende jaren.

De grootste kunstverhuizing van Nederland verliep vrijwel zonder kleerscheuren, vertelde projectleider verhuizing A. van Dorssen dinsdag tijdens een laatste blik in het ’oude’ Rijksmuseum. Alleen een spiegel en een keramisch vaasje raakten beschadigd, maar die zijn gemakkelijk te restaureren. De voorbereidingen voor de verhuizing begonnen begin 2002 en vorige zomer begonnen medewerkers daadwerkelijk met het inpakken van de vele kunstobjecten.

Tussen de zeventig en tachtig mensen werkten mee aan het leeghalen van de 83 depots en 200 expositieruimten van het gebouw. Gemiddeld reden elke dag drie volle vrachtauto’s van Amsterdam naar Lelystad. Onder meer 700.000 prenten en tekeningen, 18.000 stuks textiel, 17.000 stuks keramiek en glas, 4000 scheepswrakvondsten, 23 extreem grote schilderijen en elf hemelbedden verdwenen in duizenden verhuisdozen, kratten, bakken, houten rollen en rekken. „En tot nu toe zijn er geen voorwerpen zoek”, aldus Van Dorssen.

De verhuizing is een bijna militair uitgevoerde operatie. In december verhuisde Rembrandts Nachtwacht naar de Philipsvleugel, het bijgebouw van het Rijksmuseum, waar sinds eind december de topstukken van de collectie te zien zijn. Gisterochtend was het grootste schilderij van Nederland aan de beurt, De Slag bij Waterloo van Jan Willem Pieneman. Tien mensen waren er voor nodig om het doek op te rollen en op weg naar Lelystad te sturen.

Van de laatste 10 procent van de collectie die nog moet worden ingepakt, vergen de verankerde voorwerpen de meeste energie en mankracht. Het demonteren van een schouw van Jean Baptist Xavery in 84 onderdelen neemt twee weken in beslag. Van een orgel wordt pijp na pijp van elkaar gehaald en ingepakt. Het museum heeft alle objecten nauwkeurig gefotografeerd om na de verbouwing alles weer in elkaar te kunnen zetten.

In de Eregalerij en de Nachtwachtzaal van het museum zijn tussen de verhuizing door kleine delen van de oorspronkelijke decoraties van architect P. Cuypers uit 1885 gereconstrueerd. Het Rijksmuseum weet nog niet of ze definitief terugkomen. „Ze mogen niet clashen met de kunst”, aldus een woordvoerder. In de voorhal en het trapportaal komen de kleurrijke schilderingen wel terug na de verbouwing. Medio 2008 moet de renovatie zijn voltooid en kan alle kunst weer terug naar het museum.