Buitenland

Filibuster vereist pizza’s en sloten koffie

Ervaren sprekers zijn na anderhalf uur wel toe aan rust. Sommige leden van de Amerikaanse Senaat presteren het om een etmaal of langer onafgebroken het woord te voeren: filibusteren. Het is een gevreesde vertragingstechniek.

10 February 2018 08:54Gewijzigd op 16 November 2020 12:36

De Republikein Rand Paul sprak donderdagavond zo’n zeven uur aan een stuk om de begrotingsdeal van zijn partij met de Democraten tegen te houden. Hij bleef maar praten totdat de deadline voor de stemming was verlopen en de begroting dus niet kon worden goedgekeurd. Zijn opzet slaagde niet. De begroting werd vrijdagmorgen vroeg alsnog goedgekeurd.

Wat houdt filibusteren in?

Filibusteren is een methode die Amerikaanse senatoren gebruiken om het wetgevingsproces te vertragen of te blokkeren. Parlementsleden houden extreem lange redevoeringen om tijd te rekken.

Waar komt het woord vandaan?

Een filibuster was in de 19e eeuw een avonturier of ontdekkingsreiziger die op het Amerikaanse continent westwaarts trok om onbekende gebieden te bereizen. Het woord is afgeleid van het Nederlandse begrip “vrijbuiter”. Oorspronkelijk werd daarmee een zeerover bedoeld die niet verplicht was zijn geroofde buit af te dragen aan de overheid.

Wanneer ontstond het gebruik van filibusteren?

In de 19e eeuw werd veel waarde gehecht aan het ”recht op onbeperkt debat”. In 1834 probeerde een aantal senatoren de stemming over een motie van afkeuring tegen president Andrew Jackson (1829-1837) tegen te houden. Door zo lang mogelijk het woord te voeren wilden ze de oppositie uitputten. Tijdens de urenlange redevoering lieten ze beenhammen, kalkoenen, bonken rundvlees, wijn en koffie halen. Het mocht echter niet baten. De motie werd toch aangenomen. Later in de 19e eeuw maakten senatoren uit de Zuidelijke Staten geregeld gebruik van filibusteren om wetten tegen de slavernij tegen te houden.

Wat waren de langste filibusters?

Senator Huey Long, Democratisch senator voor Louisiana, hield in 1935 een toespraak van vijftien uur en dertig minuten omdat hij bang was dat door een wet van president Roosevelt de rijken ten koste van de armen zouden worden bevoordeeld. Hij las passages voor uit de Bijbel, uit het werk van de dichter Shakespeare, verhalen over zijn dronken oom en delen van receptenboeken. Absolute kampioen filibusteren was Strom Thurmond, senator voor South Carolina, die zich in 1957 verzette tegen uitbreiding van de burgerrechten voor niet-blanken. Zijn marathontoespraak duurde 24 uur en achttien minuten. Thurmond las onder meer uit een telefoonboek voor. Om de lange zit vol te houden waren voor senatoren bedden in de vergaderzaal klaargezet.

Welke maatregelen zijn genomen om het filibusteren tegen te gaan?

Op voorstel van president Wilson werden in 1917 maatregelen tegen de vertragingstechniek genomen. Zo werd de ”cloture” ingevoerd. Die bepaalde dat een debat gestopt kan worden als twee derde van de senatoren dat wil. Later werd dit aangepast tot drie vijfde. Als zestig van de honderd senatoren vinden dat het debat afgelopen moet zijn, is de senator uitgepraat. De eerste test voor deze regel was in 1919 bij het debat over de goedkeuring van het Verdrag van Versailles, waardoor een einde kwam aan de Eerste Wereldoorlog. In latere jaren bleek het vaak moeilijk om steun voor zo’n cloture te krijgen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer