Niks geen oude grijze mannen. Jurian, Koen, Willem-Jan, Vincent, Niels en Christel zijn amper of net twintig. Toch hebben ze een verkiesbare plek veroverd –of liever: gekregen– op de kandidatenlijst voor de gemeenteraad bij de SGP of ChristenUnie.

De gemiddelde leeftijd van raadsleden is op dit moment 53,6 jaar. Wat doen jullie op de lijst?

Vincent: „Dat getal naar beneden halen. De blanke, grijze man is geen representatieve vertegenwoordiger van de bevolking, terwijl de gemeenteraad wel een bepaalde afspiegeling moet zijn.”

Willem-Jan: „Logisch dat er oude, wijze mensen in de raad zitten. Maar omdat veel besluiten van de gemeente impact hebben op jongeren is het goed dat die groep ook vertegenwoordigd is.”

Niels: „Ook omdat de afstand tussen jongeren en politiek groot is. Jongeren krijgen meer van politiek mee als er leeftijdgenoten in de raad zitten, bijvoorbeeld omdat zij heel actief zijn op sociale media.”

Hoe moeilijk is het om als jongere bij een partij binnen te komen?

Koen: „Er is heel veel ruimte. Partijen zoeken alleen maar mensen; ze komen altijd mensen tekort. Of het nu gaat om flyeren, de kascontrole of de campagne. Als je wilt meedoen, ben je praktisch gezien binnen. Voor het raadslidmaatschap moet je wel echt gemotiveerd zijn.”

Lees ook

Waarom jonge kandidaat belangrijk is voor christelijke partij

Niels: „Voor mijn voorganger was het een opluchting dat twee jongeren van 19 en 21 zijn werk wilden oppakken. Hij was bang dat de partij anders zou doodbloeden.”

Hoe kun je als jongere het verschil maken binnen de fractie?

Christel: „Jongeren denken aan andere thema’s dan ouderen en nemen nieuwe energie mee.”

Willem-Jan: „Onze generatie vindt duurzaamheid bijvoorbeeld belangrijker dan de oudere.”

Koen: „Voor ouderen is jong bloed positief: zij vinden het leuk om kennis door te geven. En ook als jij met ideeën komt waarvan zij nog nooit gehoord hebben.”

Christel: „Al doet leeftijd er ook niet toe, juist omdat je vertegenwoordiger bent van de democratie. Besluiten moeten voor iedereen goed zijn.”

Het raadswerk kost gemiddeld 15,9 uur per week. Hebben jullie zo veel vrije tijd?

Vincent: „Van de 168 uur in een week houd je zonder de zondag, slapen en werken 50 uur over voor jezelf. Als er daarvan 15 naar het raadswerk gaan, heb je nog steeds 35 uur vrije tijd. Het is maar net hoe je je week indeelt.”

Jurian: „Dossiers lezen doe ik bijvoorbeeld tijdens een college. Of in de trein. Zo veel is 15 uur niet. Naar raadsvergaderingen ga ik nu ook al. En als je voor stukken lezen de zaterdag vrijmaakt, ben je er al. Bij die 15 uur zitten ook bijeenkomsten waar je allerlei mensen spreekt en presentaties krijgt. Da’s hartstikke leuk. Het is geen 15 uur stukken lezen.”

Christel: „Ik heb het geluk dat ik van mijn hobby mijn werk kan maken. Politiek is mijn passie, omdat ik mijn geloof zo handen en voeten kan geven en wat kan betekenen voor Rotterdam. Voor iemand anders is dat misschien de kinderclub of zijn gewone baan.”

Koen: „Ik zie het ook niet als belasting, maar vooral als leuke dingen doen.”

Vincent: „Ja, in plaats van vijf uur netflixen vijf uur visiedocumenten doorlezen.”

Willem-Jan: „Als raadslid krijg je een prima vergoeding. Dus ik kan mijn bijbaan opzeggen en volledig op het raadswerk focussen.”

Niels: „Ik hoop wel dat het te doen is. Een tweede CU-zetel in Neder-Betuwe wil ik dolgraag, maar het kan me ook weleens aanvliegen. We hebben een kleine fractie. In juni is mijn studie klaar en hoop ik te gaan werken. Studeren is volgens mij makkelijker te combineren met het raadslidmaatschap dan een volledige baan of een gezin.”

Koen: „Daarom zijn dertigers vaak moeilijk te vinden. Op politieke avonden van de SGP ontbreekt de groep van 25 tot 35.”

Hoe belangrijk zijn jongeren op de kandidatenlijst?

Vincent: „Mensen stemmen niet op een partij omdat de lijsttrekker jong is. Maar omdat ze zich met die partij verbonden voelen, of kandidaten persoonlijk kennen. Zo trekken jongeren ook mensen uit hun eigen kring. Voor de werving van kandidaten keek ik eerst in mijn vriendengroep.”

Jurian: „Veel jongeren moet niet het doel zijn. Wel om jongeren enthousiast te maken voor politiek en enthousiastelingen een kans te geven. Als je wacht tot ze dertig zijn, raak je hen misschien kwijt. Iemand die op zijn 22e fractiemedewerker is, krijgt vanzelf ergens anders een leuke bijbaan aangeboden. Als ik nu niet op deze plek had gestaan, had ik over vier jaar waarschijnlijk wat anders gevonden waarmee ik meer kan bereiken.”

Vincent: „Het is de verantwoordelijkheid van een selectiecommissie en bestuur om mensen met capaciteiten een kans te geven. Ik ben dankbaar dat ze dat in Oudewater hebben gedaan. Tegen raadsleden zou ik willen zeggen: zorg dat je niet onvervangbaar wordt. Vraag je na twaalf jaar af: wordt het geen tijd om plaats te maken?”

Koen: „Een fractie zonder ouderen betekent een aderlating op het gebied van kennis. Als jongere hoef je niet voor een plekje te vechten, maar moet je je wel een beetje invechten. Laat zien dat je ervoor wilt gaan. En raadsleden mogen best nadenken over de vraag: als ik ermee stop, blijft er dan iemand over? Je hoeft jezelf niet weg te cijferen, maar zorg wel voor opvolgers.”

Niels: „We zijn jong en hebben nog heel veel te leren. Uiteindelijk komt dat grote vanzelf wel. Is het nu niet, dan misschien over vier of acht jaar. Dus draai mee in de fractie, toon inzet.”

Christel: „Velen van ons zijn begonnen als fractiemedewerker. Ik werd in het diepe gegooid, maar heb ontzettend veel geleerd in de praktijk.”

Jurian: „De SGP is frisser geworden en treedt meer naar buiten. Ik vind het belangrijk om de christelijke waarden en normen uit te dragen. Vroeger werd bij de partij gezegd: Koopzondagen gaan in tegen de Tien Geboden. Punt. Nu zoek je samenwerking met de SP, die ook pleit voor zondagsrust. Zo laat je zien dat geboden uit de Bijbel ook voor niet-christenen goed zijn.”

Koen: „De SGP staat niet meer vanaf de zijlijn te roepen, maar doet actief mee.”

Maakt dat het aantrekkelijker voor jongeren om voor de SGP de gemeenteraad in te gaan?

Willem-Jan: „De SGP had lang het stigma van een oudemannenpartij en een partij die overal tegen was. Onder leiding van Kees van der Staaij brengt de SGP meer een positieve boodschap: voor het leven, voor zondagsrust. Dat is een ander beginpunt, waardoor het stigma er een beetje af is.”

Vincent: „Volgens mij is dat te positief geschetst. De SGP en de CU worden nog steeds gezien als twee vreemde partijen. Neem de reacties die de Kamerfractie van de CU via sociale media kreeg na de Mars voor het Leven: van sommige lusten de honden geen brood. Op de universiteit heb ik ook weleens harde aanvaringen, omdat ik hoor bij een „geitenwollensokkenpartij die tegen homo’s is.””

Christel: „Toch zie ik op de universiteit ook respect voor de CU. „Jullie doen goede dingen, maar door dat ”christen” in je naam voel ik me er niet comfortabel bij”, hoor je dan.”

Niels: „Ze vallen je niet aan op de inhoud. Altijd op het woordje christen, dus puur op je geloof.”

Jurian: „Maar als je op straat in gesprek gaat, zijn mensen veel positiever. De partij moet dus meer naar buiten treden. Ik juich het alleen maar toe dat de SGP dat doet.”

Vincent: „Zou je ook de gemeenteraad in willen gaan als die ontwikkeling er niet was geweest?”

Jurian, aarzelend: „Als jongere ga je niet snel tegen de rest in.”

Willem-Jan: „Zo’n ontwikkeling kan helpen. Als de SGP alleen bekendstaat als een partij die tegen vrouwen en voor de doodstraf is –waar ik persoonlijk anders in sta– zou ik me wel twee keer bedenken om de raad in te gaan.”

In hoeverre worden jongeren op de lijst ingezet als stemmentrekker?

Willem-Jan: „Je komt niet alleen op een verkiesbare plaats omdat je jong bent. Dat zou ondermijning van het raadslidmaatschap zijn. Als je het raadswerk niet kán, zetten ze je er ook niet op als stemmentrekker. Een jonge leeftijd werkt wel in je voordeel. Jongeren stemmen vaker op jongeren. Dus ik verwacht als vijfde op de lijst wat meer stemmen dan de nummer 2, ook omdat ik de enige SGP’er ben uit de PKN.”

Niels: „Ik voer campagne voor een sterker sociaal geluid in de Neder-Betuwe. Als mijn naam en gezicht mensen over de streep kunnen trekken: prima. Als mensen een kandidaat kennen, spreekt dat meer aan. Voorheen kwamen kandidaten op onze lijst maar uit een paar kerken en dorpen. Voor de herkenbaarheid is het goed dat dat er nu meer zijn.”

Heb je niet meer levenservaring nodig om ingrijpende beslissingen te nemen over bijvoorbeeld de Wmo?

Jurian: „Eerst dacht ik dat de gemeenteraad vooral over stoeptegels ging. Ik weet niet of ik het zonder die grote thema’s had gedaan. Het raadswerk moet iets opleveren en je interesse hebben.”

Christel: „Je moet het niet alleen doen. Je doet het als fractie met elkaar; iedereen levert input. Fractievergaderingen zijn de belangrijkste momenten van de week. Je wordt scherp bevraagd door collega’s: Met welke motivatie doen we dit? Als die partij dit zegt, wat zeggen wij dan?”

Willem-Jan: „Als jongere kijk je anders naar vraagstukken dan iemand die al veertig jaar boven op het dossier zit. Voor starters is het belangrijk dat er meer huurwoningen komen, terwijl de gemiddelde SGP’er daar misschien niet over nadenkt en eerder voor koopwoningen pleit. Als jongere bedenk je wat voor jouw doelgroep relevant is.”

Vincent: „Dat heeft niet zozeer met je leeftijd te maken, maar meer met het feit dat je nieuw bent en er met een frisse blik naar kijkt.”

Jurian: „Jongeren zijn misschien wel ambitieuzer, gaan net een stapje verder. Ouderen hebben zoiets van: we doen het al heel lang zo, dus we gaan geen gekke dingen proberen. Ik denk dan: waarom niet? Grote steden komen vaak met innovatieve plannen en daaruit doe ik inspiratie op. Neem het beleidsplan tegen eenzaamheid in Rotterdam. Daar kunnen wij in Goes ook wat mee.”

Jurian van der Ree, 19 jaar (SGP)

Kandidaat: nummer 3 op lijst CU/SGP Goes (nu 4 zetels).

Cv: student beleid en management gezondheidszorg en rechten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Fractiemedewerker CU/SGP-fractie Goes. Redacteur SGP-jongerenmagazine In Contact. Finalist Nederlands kampioenschap debatteren voor scholieren 2016.

„Ik zou eerst op plek 5 staan. Tot het raadslid dat op nummer 3 stond zich terugtrok en mij belde: Is het niks voor jou? Ik had nooit verwacht dat ze me voor een verkiesbare plaats zouden vragen. Vanaf mijn vijftiende ben ik al betrokken bij de fractie en notuleer ik bij vergaderingen. In het begin begreep ik er niks van, wat al die afkortingen betekenden bijvoorbeeld. Maar je leert al snel een hoop.”

Koen Schouten, 19 jaar (SGP)

Kandidaat: nummer 5 op lijst SGP Hardinxveld-Giessendam (nu 4 zetels).

Cv: student bestuurskunde aan Tilburg University en docent bij Adhocdocent. Medeoprichter en voorzitter van SGP-jongerenafdeling Merwestreek. Lid van de commissie binnenland SGP-jongeren en lid van de campagnecommissie SGP Hardinxveld-Giessendam.

„Het lijkt me hartstikke leuk om de raad in te gaan voor Hardinxveld-Giessendam. Het wordt wel spannend of die vijfde zetel er komt. Misschien lukt het om te groeien met een restzetel. De VVD bij ons doet deze verkiezingen niet mee, omdat de partij geen geschikte kandidaten kon vinden. De kiesdeler gaat dan naar verwachting omlaag, wat in het voordeel van de SGP kan zijn.”

Willem-Jan Verdoes, 20 jaar (SGP)

Kandidaat: nummer 5 op lijst CU/SGP Zuidplas (nu 6 zetels).

Cv: student bestuurskunde aan Universiteit Leiden. Landelijk bestuurslid SGP-jongeren (verantwoordelijk voor leden en relaties). Medeoprichter van de SGP-jongerenafdeling Zuidplas. Fractieadviseur CU/SGP Zuidplas.

„Ik zou eerst lager op de lijst staan: op nummer 7. Tot de lijsttrekker niet meer beschikbaar was en een ander plaats wilde maken voor mij. Hij vond het tijd voor een nieuwe generatie. Ik vind het belangrijk om geloof een stem te geven. De Bijbel en het geloof in de Heere Jezus zijn ons fundament. Vanuit dat oogpunt wil ik er als christen zijn voor de samenleving. Ik hoop meer jongeren over te halen om naar de stembus te gaan door hun te laten zien dat de verkiezingen ook voor hen relevant zijn.”

Vincent Bos, 21 jaar (ChristenUnie)

Kandidaat: lijsttrekker van CU/SGP Oudewater (nu 1 zetel).

Cv: student bestuurskunde aan de Universiteit Leiden. Stagiair Tweede Kamerfractie ChristenUnie als beleidsmedewerker. Lid van het bestuur en de steunfractie CU/SGP in Oudewater. Stond in 2014 op plek 14 van de kieslijst.

„Ons huidige raadslid, die eerst lijsttrekker zou zijn, heeft van zijn plek afgezien omdat hij mij de kans gunde de gemeentepolitiek in te gaan. Gelukkig heb ik al vier jaar kunnen meedraaien en staat er een heel team achter me. Het idee heerst dat de problemen in Oudewater stoppen bij een losliggende stoeptegel. Niets is minder waar: de afgelopen periode stapten drie wethouders op en was er een collegebreuk. Zeg dus nooit dat het niet spannend kan zijn in een kleine gemeente.”

Niels van Dijken, 21 jaar (ChristenUnie)

Kandidaat: nummer 2 op lijst ChristenUnie Neder-Betuwe (nu 1 zetel).

Cv: student sport, gezondheid en management aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Burgerraadslid CU Neder-Betuwe.

„Toen ik voor mijn stage een raadsvergadering bijwoonde, raakte ik in gesprek met een fractiemedewerker van de CU. Een week later zat ik al bij de fractievergadering. Neder-Betuwenaren zijn trouw aan de SGP. Typerend is een artikel dat een jaar geleden in het RD stond met de kop: ”SGP Neder-Betuwe moet niet arrogant worden”. Toch schat ik de kans groot dat we twee zetels halen. Veel jongeren uit mijn kerkelijke gemeente, de hersteld hervormde kerk, hebben nooit overwogen CU te stemmen. Door in gesprek te gaan wil ik hen daarover laten nadenken.”

Christel Monrooij, 22 jaar (ChristenUnie)

Kandidaat: nummer 2 op lijst CU/SGP Rotterdam (nu 1 zetel).

Cv: Student econometrie en operationele research aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Fractiemedewerker CU/SGP Rotterdam. Penningmeester CU-jongerenorganisatie PerspectieF. Stond in 2014 op de kieslijst in Nieuwegein.

„Er staan wat meer nulletjes in ons huishoudboekje, maar thema’s die in een grote stad als Rotterdam spelen zijn ook in andere gemeenten actueel. Duurzaamheid bijvoorbeeld. De CU/SGP Rotterdam heeft al zestig jaar één zetel. Als er zich ooit een kans heeft voorgedaan om te groeien, is het nu. Landelijk en lokaal doen we het goed. Als 80 procent van Rotterdammers die bij de Tweede Kamerverkiezingen CU of SGP stemden dat weer doet, hebben we een tweede zetel.”