De hervormde theoloog Henk Vreekamp verongelukte op 29 februari 2016, nu bijna twee jaar geleden, in Epe. Vorig jaar werd een eerste in memoriam symposium gehouden over deze theoloog, aan de vestiging van de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam. Woensdag vond een tweede symposium plaats, nu in de synagoge te Zwolle, een plaats waar hij vaak kwam.

Het thema ervan paste precies bij hem: de relatie tussen christenen en Joden, met wie Vreekamp zich in zijn leven verbonden voelde. De bijeenkomst, die georganiseerd was door de Protestantse Raad voor Kerk en Israël en het Overlegorgaan van Joden en Christenen (OJEC), trok circa tachtig bezoekers. Er was ruimte voor de gedachtenis aan Vreekamp. Zijn vrouw las passages voor uit zijn werk „Het jaar van Vivaldi”. Rabbijn Tamarah Benima haalde herinneringen op aan ontmoetingen met hem.

Dr. Gert van Klinken hield een korte lezing over het Interkerkelijk Contact Israël (ICI), met daarin de plaats van de Messiaanse Joden. De universitair docent kerkgeschiedenis aan de Protestantse Theologische Universiteit zei dat hun positie steeds moeilijker werd. Voor en net na de Tweede Wereldoorlog deden de grote protestantse kerken in Nederland aan Jodenzending. Vanaf de tweede helft van de vorige eeuw stopte dat. „De gedachte was aanvankelijk dat de Messiaanse Joden een spilfunctie zouden gaan vervullen. In plaats daarvan kwamen ze op een zijspoor terecht.”

Hadderech, de Nederlandse vereniging van Messiasbelijdende Joden, was wel vertegenwoordigd binnen het ICI, maar werd uit het OJEC geweerd, zo vertelde dr. Van Klinken. Vreekamp, die zowel voorzitter was van het ICI als van het OJEC, kreeg het niet voor elkaar dat Hadderech een plaats kreeg in het OJEC. Hij legde daarop het voorzitterschap van het ICI neer. „Het was een kras op zijn ziel dat hij hier geen oplossing voor wist te vinden.”

Als voorbeeld van de moeilijke positie van Messiasbelijdende Joden in Nederland noemde hij M. W. Eberlé-Gotlib, die jarenlang het gezicht was van Hadderech. „Ze kwam uit de joodse wereld. Haar familie werd vermoord tijdens de oorlog. Ze voelde zich eenzaam nadat ze zich had bekeerd tot het christendom. Veel Joden vonden haar een verraadster en in de kerken stond ze alleen.”

„Is de kerk verplicht om aan de Messiasbelijdende Joden schuld te belijden?” vroeg dr. S. Schoon, voormalig voorzitter van het OJEC. Excuses vindt dr. Van Klinken niet aan de orde. „Maar we moeten wel bekijken wat er met deze groep is gebeurd.”

Eeuwout Klootwijk, vertegenwoordiger van Kerk en Israël in de Protestantse Kerk, beloofde de positie van Messiasbelijdende Joden in zijn kerk onder de aandacht te brengen. Rabbijn Benima zei „niet te weten welke schuld de kerken hebben. Tijdens de oorlog hebben diverse Joden overleefd door christen te worden. Dat had gevolgen. Dr. Ewoud Sanders heeft in zijn proefschrift aangetoond dat er nog steeds zendingsverhalen over Joden in omloop zijn. Daar zou het ICI zich mee bezig kunnen houden.”

Ds. C. J. Overeem, voorzitter van het Centrum voor Israël Studies (CIS), zei dat hij juist die avond een ontmoeting zou hebben met vertegenwoordigers van Haddarech. „Er is contact tussen het Interkerkelijk Contact Israël en Haddarech, maar het zijn wel dunne lijntjes.”