De wereld bijna rond: 22.000 mijl zonder brandstof
Peter Hoefnagels bouwde een energieneutraal jacht, de Ya. Achter zijn huis in het Friese Birdaard. Hij wil bewijzen dat hij de wereld rond kan varen zonder een druppel benzine, diesel of gas te gebruiken.
Hoefnagels vaart intussen al zestien maanden over zee. De Fries vertrok in september 2016 met de Ya vanuit Nederland. Inmiddels is hij met zijn duurzame jacht bij Zuid-Afrika aangekomen. Kerst vierde hij in de haven van Port Elizabeth. Met de ronding van Kaap de Goede Hoop heeft hij ruim 22.000 zeemijlen afgelegd.
De Ya stak eerst de Atlantische Oceaan over, voer tussen Noord- en Zuid-Amerika door de Stille Oceaan op, ging ten noorden Australië voorbij en onder Indonesië door de Indische Oceaan over en zeilde vervolgens onder Madagaskar langs naar Zuid-Afrika.
Plezierreis
De vaartocht is beslist geen afzien geweest. Het was echt een plezierreis, vertelt hij vanuit Durban. „Je ontdekt op zo’n reis dat de wereld nog veel mooier is dan je je kunt voorstellen. De bemanning, de natuur, ontmoetingen met heel veel leuke en interessante mensen.”
Hij vindt het jammer dat hij niet méér kan genieten van zijn reis en op mooie plekken kan blijven hangen. „Ik moet er tempo in houden om te voorkomen dat ik door gebieden heen moet in het orkaanseizoen.”
De volgende uitdaging is weliswaar geen orkaan maar wel de beruchte Agulhasstroom bij Kaap de Goede Hoop. „De sterke stroming kan het varen flink tegenwerken.” In februari hoopt hij in de buurt van Kaapverdië de route van de heenreis te kruisen. Dan is zijn poging geslaagd.
Windstilte
Daarna volgt er een gebied van windstilte, de zogenaamde doldrums ten westen van Afrika. „Dankzij de uitstekende weersvoorspellingen van tegenwoordig is het beetje wind dat er wel is, te vinden. En de Ya is een licht schip, dus kan het bij een beetje wind al vaart maken.”
De meeste zeilers varen zo’n 1000 mijl om dat gebied heen. „We maken het onszelf extra moeilijk door dwars door de doldrums heen te gaan. Een enkel jacht wil dat ook weleens doen, maar neemt dan vele honderden liters diesel mee. Wij niet. Om te laten zien dat het echt fossielvrij kan. Rond begin februari komen we bij het stiltegebied aan. Dan is het een kwestie van de goede route vinden om het gebied te doorkruisen.”
Veel tegenslag heeft Hoefnagels op zijn reis tot nu toe niet gehad. „Op de Pacific ging op een ongelukkig moment het roer stuk door metaalmoeheid. Dat was al een keer eerder gebeurd, maar toen was dat op slechts 80 mijl van een haven. Nu moesten we nog 2600 mijl afleggen met een kapot roer.”
Veel zeilers zouden met zo’n roerprobleem van boord zijn gegaan, maar dat zou voor hem het voortijdig einde van zijn avontuur hebben betekend. „Eenmaal op het eerstvolgende eilandje aangekomen, konden we het gelukkig fiksen.”
Magnetron
Nu vaart hij bij Zuid-Afrika. „Ik heb bewezen dat je fossielvrij kunt zeilen met alle luxe die je je wenst. We hebben een diepvries, magnetron en inductiekookplaat. Altijd energie in overvloed, dankzij de zonnepanelen en de schroeven die bij stevige wind stroom opwekken. Als de motoren moeten bijspringen, is de elektromotor zo stil dat ik hem weleens vergeet uit te zetten. Je ruikt er ook niets van, in tegenstelling tot een dieselmotor.”
Op zijn vaartocht merkte Hoefnagels dat de wereld nog heel erg op fossiele brandstoffen is ingericht. „De haven van Durban mag je bijvoorbeeld niet op zeil binnenvaren. Dat is in Harlingen al beter geregeld. Daar hoef je pas in de havenkom de zeilen te strijken.”
Ook door strenge regels voor sommige zeekanalen worden zeilschepen bijna gedwongen om in die kanalen fossiele brandstof te gebruiken. „In het Panama- en het Suezkanaal gelden minimumsnelheden. Zo kunnen er meer schepen per uur door het kanaal en komt er meer tolgeld binnen. Doordat het energieverbruik bij een schip exponentieel stijgt, redden we het niet om in die kanalen op de elektromotor te varen. Belachelijk natuurlijk. Met een snelheid van 4 knopen is er niets aan de hand. Maar omdat een schip minimaal met 6 knopen moet varen, moeten we concessies doen. De wereld is nog steeds meer gericht op snelheid om íéts meer geld te verdienen dan op zorg voor het klimaat.”
Door een sterfgeval in de familie moest Hoefnagels ook met het vliegtuig even terug naar Nederland. „Dat is jammer maar onvoorzien. Maar een specialist van TNO rekende me voor dat een weekendzeiler met zijn jacht in één seizoen een CO2-uitstoot door dieselgebruik heeft dat gelijkstaat met een vliegreis van Amsterdam naar Hawaï en terug.”
Nieuwsgierig
Over gebrek aan belangstelling voor zijn onderneming heeft hij onderweg niet te klagen. Vragen te over van nieuwsgierigen in de haven. Ook de lezingen die hij houdt in jachtclubs in de havens die hij aandoet, worden druk bezocht. „Gemiddeld komt er zo’n zestig tot tachtig man op af. De meesten uit nieuwsgierigheid. Een klein deel van hen is echt geïnteresseerd in de visie op duurzaam varen en welke technieken ik ervoor gebruik.”
Al is hij al anderhalf jaar op zee, Hoefnagels heeft geen last van heimwee. Wel overvalt hem soms een gevoel van eenzaamheid. Vooral op momenten dat hij zijn avonturen en de schoonheid van de natuur die hij op zijn reis keer op keer ziet, niet met zijn vrouw en bekenden kan delen. „Ik gun deze fantastische ervaring ook aan mijn vrouw Inge, broers en de vrijwilligers in Birdaard die zo hard aan de Ya hebben meegebouwd. Dat ze er niet bij zijn, stemt me weleens droevig. Tegelijk zou ik dit avontuur voor geen goud willen missen.”
De reis van Peter Hoefnagels is te volgen op duurzaamjacht.nl.
Windmolen
De Ya is een project van stichting Schone Golf. Die ontwikkelde onder meer een kleine windmolen die geschikt is voor gebruik op bijvoorbeeld jachten.
Het zeilschip is ontworpen in samenwerking met Dick Koopmans Jachtontwerpers en was in 2015 klaar. De boot heeft zonnepanelen, warmte-isolatie, wind- en watergeneratoren en ledverlichting.
Tegen betaling neemt de Ya belangstellenden mee als passagier om een deel van de zeereis mee te varen.
schonegolf.nl >>info@duurzaamjacht.nl