Je kunt het huisartsen amper kwalijk nemen, zegt forensisch arts René Stumpel, tevens directeur publieke gezondheid bij GGD Gooi en Vechtstreek. De symptomen van een koolmonoxidevergiftiging zijn nu eenmaal exact gelijk aan die van griep: hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, duizeligheid en verhoogde hartslag. Geen wonder dat de diagnose vaak niet wordt gesteld. Zeker in een periode dat er veel griepgevallen zijn, is er haast geen arts die aan een koolmonoxidevergiftiging denkt. Dat kost onnodig levens.

„Er is geen enkel verschil in symptomen, dat is het verraderlijke”, zegt Stumpel. „Heel veel mensen komen met dezelfde klachten bij een arts, slechts in een enkel geval gaat het om een koolmonoxidevergiftiging. Meestal is het echt griep. Maar als meer mensen in huis met dezelfde klachten rondlopen die blijven voortduren, moet je toch eens aan koolmonoxide denken.” De campagne wil aandacht vragen voor deze vorm van vergiftiging.

Een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid uit 2015 spreekt over ongeveer tien doden en enkele honderden gewonden per jaar door koolmonoxidevergiftiging. Maar, zo staat in dezelfde publicatie, de werkelijke aantallen liggen vermoedelijk drie tot vijf keer hoger. Stumpel: „Als forensisch arts herken ik de vergiftiging direct, maar vaak blijft de doodsoorzaak onbekend.” Tijdige herkenning kan veel leed voorkomen, omdat veel slachtoffers pas na verloop van tijd overlijden. „Bij een plotseling defect aan een cv-ketel kan het snel gaan, maar vaak is er sprake van slecht onderhoud en lekken er doorlopend kleine beetjes de woning in. Het kan dan weken tot zelfs enkele maanden duren voordat iemand overlijdt, terwijl die persoon al die tijd last heeft gehad.”

De campagne ”Stop CO-vergiftiging” is een initiatief van Brandweer Nederland en de Nederlandse Brandwonden Stichting. Volgens Jet Vroege van Brandweer Nederland denken veel mensen ten onrechte dat ze met een moderne cv-ketel geen risico lopen. „Maar bijna de helft van de ongevallen ontstaat daar toch door. Bij een onvolledige verbranding komt koolmonoxide vrij. De rookgasafvoer zorgt ervoor dat dit via een pijp naar buiten gaat. Maar als er iets mis is met de afstelling van de ketel of er komt een scheurtje in de afvoer, dan komt er mogelijk toch gif in de woning. Dat gebeurt ook met moderne ketels.”

Wanneer klachten op school of op het werk verdwijnen en in huis weer terugkeren, kan dat op een gevaarlijke situatie duiden. Vroege pleit voor een goede ventilatie van de woning, een jaarlijkse controle van de ketel en het plaatsen van koolmonoxidemelders. „In de ruimte waar een geiser of cv-ketel hangt, moet je die aan het plafond monteren. In overige ruimten op ademhoogte. Alleen een CO-melder kan duidelijkheid geven of er koolmonoxide in de woning is. Want het is niet te ruiken en niet te zien.”