De raadsheren uit ’s-Hertogenbosch die van de Hoge Raad nog eens naar de zaak-Heringa moesten kijken, grepen die kans. Hun uitspraak van woensdag, de vierde in deze zaak, geeft daarvan duidelijk blijk.

De hoogbejaarde stiefmoeder van Heringa was klaar met leven. Ze wilde niet meer. Heringa nam daarop het initiatief om haar te helpen met overlijden. Tot de hoogste rechterlijke instantie aan toe bleef hij volhouden: ik had geen andere keus.

De onbevangenheid waarmee de raadsheren van dit hof naar de zaak keken, komt tot uiting in de cruciale vraag die ze aan het eind van hun overwegingen opwerpen: hoezo dan niet? Het hof acht niet aannemelijk geworden „dat het voor Heringa op het moment van handelen onmogelijk was anders te handelen dan hij heeft gedaan”, aldus het arrest. Om dat te onderbouwen, somt het hof op: dat zijn stiefmoeder druk op hem uitoefende om haar te helpen overlijden is niet gebleken, hij liet na om artsen te consulteren om met hen haar doodswens te bespreken, en de mogelijkheid om haar al dan niet door tussenkomst van derden op andere gedachten te brengen liet hij onbenut.

Wellicht, zo luidt de conclusie, „voelde” Heringa het slechts zo dat hij geen andere opties had. Die had hij wel degelijk, maar zijn wens om zijn stiefmoeder te helpen sterven en zijn overtuiging dat de wet hoe dan ook moest worden verruimd waren leidend. Mede daarom werd hij woensdag veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van een half jaar.

Dat de zaak-Heringa gevoelig ligt, is nog zacht uitgedrukt. Hij draait bovendien om iets wat zich voltrok binnen een intieme stiefmoeder-stiefzoon-relatie. Het was echter Heringa zelf die zijn optreden, inclusief alle schokkende details, naar buiten bracht. Zijn optreden kreeg daarmee iets publieks en de woensdag verschenen uitspraak is daarmee van maatschappelijk belang.

Vele duizenden levensmoede ouderen in Nederland hebben alleen nog baat bij een door de staat gefaciliteerde zelfdoding, stellen lobby’isten voor ruimere stervenshulp. De vraag die deze rechters met hun vonnis aanreiken, is: klopt dat wel, en waar komt die drang om lekenhulp bij zelfdoding te willen legaliseren vandaan? Dat is iets om over na te denken. Is haast geboden vanwege een massale druk die hulpbehoevende ouderen hiervoor op de samenleving uitoefenen? Of staat net als bij Heringa ook bij deze lobbygroepen de eigen wens om anderen te helpen sterven, en de eigen overtuiging dat de wet hoe dan ook moet worden verruimd, voorop?

Hoofdredactie