Nederlanders zijn gek op vakantiehuisjes. Ons land telt er inmiddels bijna 130.000 – caravans, strand- en tuinhuisjes niet meegerekend. Op 5 procent na staan ze op een van de 1500 (!) vakantieparken die Nederland telt, aldus de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM). Ons land is dan ook een van de meest recreatieparkdichte landen ter wereld.

Dat de zaken goed gaan in vakantieland, wijzen cijfers ondubbelzinnig uit. Werden in 2014 nog 1800 recreatiewoningen verkocht, dat aantal was in 2016 ruim verdubbeld. Maar liefst 3750 transacties werden toen geregistreerd.

De vraag waarom steeds meer mensen een tweede huis in eigen land kopen, is niet moeilijk te beantwoorden. „Een recreatiewoning is een aantrekkelijk en aaibaar alternatief voor het vele geld dat soms bijna ‘dood’ op een rekening staat”, zegt NVM-woordvoerder Roeland Kimman. „Het rendement zit niet direct in klinkende euro’s, maar in het feit dat je gewoon iets doet met je geld waar je veelal een relaxed gevoel, frisse lucht, zon, bos en strand bij krijgt.”

Daarnaast is het afsluiten van een hypotheek goedkoop, ook vanwege de lage rente. Tel een en ander bij elkaar op, vergeet daarbij niet alle berichten in de media over de aantrekkende economie, en het is duidelijk waarom de vakantiehuizenmarkt als een tierelier draait.

„Nederlanders zijn ook gevoelig voor wat anderen doen”, vult Tom van den Brink van Second Home aan. „Heeft de buurman een nieuwe auto, dan kun jij niet achterblijven. Met vakantiehuisjes gaat het ook zo.”

Ofwel: een eigen huisje is nu in de mode. En dan het liefst een waarmee je indruk maakt.

Luxe

„Vooral de vraag naar luxe vakantiewoningen is enorm gestegen”, beaamt Michel van Opbergen, eigenaar van Ruiterplaat Makelaardij in Kamperland. „Mensen willen het in hun vakantiehuis minstens even goed hebben als thuis, liefst nog wat beter.” Dat zit ’m dan niet in een sauna of drie badkamers, maar vooral in een moderne minimalistische architectuur, veel glas (dus uitzicht) en veel comfort en gemak. „Bijvoorbeeld een woning direct aan de haven, of dicht bij het strand.”

Op dit moment wordt het project De Groote Duynen ontwikkeld bij Kamperland, vertelt Opbergen ter illustratie. In totaal bestaat dat uit 107 woningen, waarvan de laatste fase nu in voorbereiding is. „Dit zijn kubusachtige bungalows met heel veel glas, ontworpen door het architectenbureau Bedaux de Brouwer. We zijn anderhalf jaar bezig met de verkoop en we zijn nu al zeventig woningen kwijt. Dat is ver boven verwachting, helemaal als je bedenkt dat deze woningen gemiddeld 350.000 euro kosten.”

Van Opbergen begrijpt goed dat mensen een vakantiewoning zien als een spaarmiddel. „Niet iedereen is geschikt voor de beurs. En aan recreatievastgoed zijn minder risico’s verbonden dan aan beleggen.”

De waarde van een vakantiewoning is relatief stabiel, vult Van den Brink van Second Home aan. Helemaal als een woning op een topplek staat en in een populaire regio. Van oudsher zijn dat de Noordzeekust in Zeeland en Noord-Holland en de Veluwe. Vooral in deze gebieden is, ondanks het grote aanbod van vakantiewoningen, het vinden van huurders niet moeilijk, weet Van den Brink. Want verhuren doen de huidige kopers meer dan een jaar of vijf, zes geleden. „Toen was een huisje vooral voor eigen gebruik, nu ziet men het vooral als investering om rendement te halen.”

Realistisch

Wie overweegt om daarom een huisje te kopen, doet er wel goed aan realistische verwachtingen te hebben, waarschuwt hij ook. „In advertenties lees je soms dat je met een tweede huis een rendement van 10 procent kunt behalen. De vraag is dan: bruto of netto? Informeer daar goed naar. Als het puur de opbrengst van de huur is, dan is dat dus bruto. Maar je maakt als verhuurder ook kosten, en vergeet de verzekeringen niet. Een gezond, netto rendement is 4 procent. Op onze beurzen geven we hierover seminars.”

Die beurzen van Second Home, jaarlijks in Maastricht en Utrecht, trekken overigens ook meer bezoekers. Van den Brink: „In 2015 kwamen er 5500 mensen, in 2016 waren het er 8000. Daarbij is de sfeer van kijken en niet kopen een stuk minder geworden. We horen van exposanten dat klanten concreet zijn in hun wensen, vaak maken ze direct een afspraak als ze geïnteresseerd zijn in een woning. We hebben een onderzoek gedaan onder de beursbezoekers en 60 procent geeft aan binnen een jaar een tweede huis te willen kopen.”

De beursorganisator heeft het idee dat de kopersmarkt diverser wordt. „De grootste groep bestaat nog steeds uit 65-plussers, mensen van wie de kinderen het huis uit zijn. Deze groep kiest er vaak bewust voor om kleiner te gaan wonen, ze verhuizen bijvoorbeeld naar een appartement, en ‘nemen’ er dan een vakantiewoning bij waar ze alle ruimte hebben om eropuit te trekken. Wat we ook wel zien, is dat mensen overwinteren in Spanje en de rest van het jaar in Nederland in een vakantiehuisje wonen. Zolang het niet hun permanente adres is, mag dat.”

Een toenemend aantal kopers is rond de veertig jaar, vertelt Van den Brink. „Dit zijn hoogopgeleiden met een gezin die de Randstad willen kunnen ontvluchten, maar ook bij wijze van spreken de loodgieter die zijn pensioen later wil kunnen aanvullen.”

Nieuwbouw

De vraag is natuurlijk: zijn de huisjes zo langzamerhand niet op? Voorlopig niet, zegt Van den Brink. „Er wordt namelijk heel veel gebouwd.” Cijfers van de NVM laten dat ook zien. Sinds 2013 zijn er in totaal 4500 nieuwe vakantiewoningen opgeleverd. Daarvan staan er maar liefst 1200 in Zeeland. Natuurorganisaties zijn daar overigens allerminst blij mee. Er gaan volgens hen kostbare stukken land, inclusief flora en fauna, verloren. Volgens makelaar Van Opbergen van Ruiterplaat is het eind van de nieuwbouw in Zeeland dan ook in zicht. „Maar we zien de balans tussen verkoop en aankoop nog niet verdwijnen. De markt reguleert zich wel weer, de rente zal ook niet altijd zo laag blijven.”

Behalve nieuwbouw wordt ook de ruimte op bestaande parken intensiever benut en verder is er heel veel renovatie gaande, aldus Van den Brink. Want was het jarenlang heel gewoon om in een vochtig huisje met een jarentachtiguitstraling vakantie te vieren, die tijd is inmiddels voorbij. „Een groot bedrijf als Center Parcs is nu hard bezig de parken te moderniseren. Daarnaast breiden de grote parken uit, door bijvoorbeeld verouderde campingterreinen op te kopen. Op Ameland heeft Roompot dat gedaan met de aanleg van het nieuwe park Boomhiemke. In twee jaar tijd zijn daar 140 lodges gebouwd, grotere vakantiehuizen.”

Een unicum, want op de Waddeneilanden gelden strenge restricties voor nieuwbouw. Om die reden moeten kopers meestal flink in de buidel tasten. De prijs van een vakantiewoning is vergeleken met tien jaar geleden 30 procent gestegen, aldus de NVM. Inmiddels nadert de gemiddelde verkoopprijs op een Waddeneiland de 300.000 euro.

Wie geen tonnen te besteden heeft, is trouwens niet per se uitgesloten van de vakantiehuizenmarkt. Tiny houses en boomhutwoningen zijn in opkomst. Klein maar fijn én –voor wie daar behoefte aan heeft– ook nog hip.

De prijzen stijgen, maar niet heel snel

In 2017 stonden in Nederland naar schatting 5300 recreatiewoningen te koop; 10 procent daarvan was een nieuwbouwwoning. In 2016 stonden er iets meer te koop: 5400. Toen was 7 procent nieuwbouw.

In 2016 werden in Nederland in totaal 1200 nieuwe vakantiehuizen opgeleverd, waarvan er 350 in het kustgebied van Noord-Holland staan.

De gemiddelde vraagprijs van een recreatiewoning was begin vorig jaar 180.750 euro. Dat is 6 procent meer dan een jaar eerder. De prijzen gaan omhoog, aldus de NVM, maar liggen nog wel „onder precrisisniveau.” In 2007 lag de gemiddelde vraagprijs op iets meer dan 2 ton.

Van de aangeboden vakantiewoningen kost 40 procent tussen de 1 en 2 ton; 30 procent is duurder dan 2 ton. Een nieuwe vakantiewoning is over het algemeen 25 procent duurder dan een bestaande.

De meeste vakantiewoningen staan te koop in Drenthe, rond de Friese en Overijsselse meren en in de Achterhoek. Ondanks het relatief grote aanbod gaan de prijzen daar omhoog. Anders is het op de Veluwe, waar het aantal te koop staande woningen toeneemt en de prijzen juist dalen. Dit heeft volgens de NVM te maken met het verouderde aanbod. Inmiddels staan op de Veluwe zo’n 800 woningen te koop.

Van de Nederlandse vakantieparken bestaat 56 procent uit terreinen met tussen de 2 en 10 huizen; 12 procent van de parken telt meer dan 200 woningen. Het overige deel zit tussen de kleine en grote parken in.

De meeste recreatiewoningen in Nederland zijn gebouwd voor 1990.

„Zeeland heeft ons altijd getrokken”

Marcel Verbeek (51) uit Goirle en zijn gezin zijn sinds kort eigenaar van een gloednieuwe bungalow op park De Groote Duynen in het Zeeuwse Kamperland. Hij ziet het als een langetemijninvestering: „Ik zou het heel mooi vinden als dit huis over dertig jaar nog in het bezit van de familie is.”

Zeeland heeft het gezin altijd getrokken, vertelt Verbeek. „We gaan er al achttien jaar geregeld een week of lang weekend naartoe. Meestal huurden we een vakantiehuis of appartement in de buurt van Domburg. Al langere tijd liepen we rond met het idee dat het leuk zou zijn vaker naar Zeeland te gaan. Maar dan wel naar ons eigen huis. Als iets van jezelf is, is het toch anders. Vakantiehuisjes die je huurt hebben niet altijd dezelfde kwaliteit, soms valt de locatie ook tegen. Met het oog op de toekomst, de kinderen zijn inmiddels rond de achttien, leek het ons mooi een eigen plek te hebben in een prachtige omgeving.”

Verbeek en zijn echtgenote gingen niet over één nacht ijs. „Twee jaar lang hebben we ons georiënteerd op de mogelijkheden. We hebben naar bestaande huizen gekeken, ook op vakantieparken, maar die zijn vaak gedateerd. Soms is het mogelijk op zo’n park een nieuw huis te bouwen, maar dan zit je wel tussen de oudere woningen. Daarbij moet je je op een bestaand park vaak aan bepaalde afspraken houden. De inrichting van de huizen is bijvoorbeeld overal dezelfde. Wij wilden graag ultieme vrijheid.”

Toen ontdekte Verbeek het project De Groote Duynen en hij was meteen verkocht. „Dit soort plekken is zeldzaam. Het gebied ligt tussen het Veerse Meer, de Noordzee en de Oosterschelde. Binnen tien minuten ben je bij de zee, lopend. En de woningen zijn van hoogwaardige architectuur, met strakke vormen en veel glas.”

De familie Verbeek gaat zelf van de bungalow gebruikmaken, maar wil die ook verhuren. „Op die manier willen we de kosten eruithalen. We hopen dat de gunstige locatie veel mensen trekt. Duitsers en Belgen zijn gek op de Zeeuwse kust. Zelf willen we minstens eens per maand een paar nachten in ons huis verblijven. Goirle ligt op een uur en kwartier rijden, we vinden dat goed te doen. Het fijne van een eigen woning is dat je zelf kunt bepalen wanneer je komt en gaat, je hoeft er niet op maandag voor 10.00 uur uit te zijn.”