Dat blijkt uit een verklaring die de persafdeling van de Heilige Stoel, het opperbestuur van de Rooms-Katholieke Kerk, maandag gaf. Uit de verklaring blijkt dat de oud-minister afgelopen juni de onderscheiding ontving omdat ze deel uitmaakte van het koninklijke gevolg tijdens het bezoek van Koning Willem en Koningin Máxima aan de paus. „Het is een diplomatiek gebruik dat onderscheidingen worden uitgewisseld tussen delegaties bij officiële bezoeken van staatshoofden en regeringsleiders aan het Vaticaan.” Expliciet stelt het persbericht dat „er daarom geenszins instemming is met de politiek ten gunste van abortus en geboortebeperking die mevrouw Ploumen voorstaat.”

Tumult

Het Vaticaan reageerde daarmee op het tumult dat losbrak nadat de voormalige minister in het Nederlandse radioprogramma BNR vertelde over de prijsuitreiking. In het programma zegt ze dat „er niet bijstaat dat ik deze hoge onderscheiding heb gekregen voor wat ik allemaal doe voor abortus.”

Sommige rooms-katholieke (sociale) media in binnen- en vooral buitenland beschouwen het geval hoe dan ook als een bewuste politiek van paus Franciscus om zijn progressieve agenda door te drukken. Het Katholiek Nieuwsblad, een Nederlandse uitgave, sprak van „een schandaal.”

She Decides

Het is toch slecht voor te stellen dat het Vaticaan onderscheidingen opspeldt zonder aanziens des persoons. Ploumen zegt in de radiobijdrage dat ze denkt „dat het Vaticaan toch wel weet dat ik She Decides heb opgezet.” She Decides is een internationaal fonds dat onder andere abortusorganisaties ondersteunt. De diplomatieke praktijk dat bij officiële bezoeken ‘automatisch’ onderscheidingen worden uitgewisseld, is nauwelijks bekend, kennelijk ook niet in hoge kerkelijke kringen. Monseigneur Wim Eijk, de aartsbisschop van Utrecht, liet maandag immers een persverklaring uitgaan waarin zijn woordvoerder schrijft „dat hij niet betrokken was bij de aanvraag van de pauselijke onderscheiding Commandeur in de Orde van Gregorius de Grote, die voormalig minister L. Ploumen vorig jaar heeft ontvangen. Ook was kardinaal Eijk niet op de hoogte van het feit dat deze onderscheiding voor haar was aangevraagd.”

Niet zorgvuldig

Het lijkt er dan ook op dat de Heilige Stoel niet zorgzuldig te werk is gegaan. Er wordt gemopperd dat het Vaticaan onder paus Franciscus stuurloos is. Maar het klagen over de Romeinse curie die zijn eigen weg gaat, is van alle tijden. Ook paus Benedictus XVI had ermee te stellen. Zo rehabiliteerde Benedictus XVI in 2009 de schismatische bisschop Richard Williamson. Williamson bleek later antisemitisch te zijn, wat bepaald geen verrassing was. Het leidde ertoe dat de paus op zijn schreden moest terugkeren.

Het is echter onwaarschijnlijk dat Ploumen haar onderscheiding moet terugsturen.