Straatklinkers glimmen in de druilerige regen. De Dam in Amsterdam oogt vochtig, maar vredig. Een koppel duiven voor het paleis versterkt het vreedzame beeld. Het carillon jubelt. „U zij de glorie.” Een artiest blaast bellen. Grote, glanzende bellen.

Met één klap kan een enkele terrorist een eind maken aan het vredige tafereel. Terreur dreigt altijd en overal. Het dreigingsniveau van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) staat nog altijd op ”substantieel”.

Aanslagen verijdeld

AIVD-chef Rob Bertholee claimde woensdagavond vier zware aanslagen in Nederland te hebben verijdeld. Daaronder valt ook de arrestatie van de jihadistische Rotterdammer Jaouad A., die voldoende explosief vuurwerk had om een auto op te kunnen blazen. A. werd eind vorig jaar veroordeeld tot vier jaar cel.

Over de andere „zware gevallen” laat het AIVD-hoofd geen details los. Hij wijst erop dat zijn dienst de afgelopen jaren honderden dreigingen heeft onderzocht. „Het risico op een aanslag is daadwerkelijk aanwezig.”

Israël heeft „verschillende aanslagen van de zwaarste soort” op Europese steden voorkomen, verklaarde premier Netanyahu dinsdag. Frankrijk heeft vorig jaar twintig aanslagen verijdeld, aldus minister Collomb maandag.

Impact

Amsterdam, Rotterdam en Den Haag nemen maatregelen. Zichtbaar en onzichtbaar. Na de aanslagen in Parijs, Nice en Barcelona is het besef doorgedrongen dat fysieke maatregelen op straat nodig zijn. „Om de drempel voor een aanslag te verhogen en de impact te beperken”, stelt Amsterdam.

Op de Dam, het Leidseplein, het Rembrandtplein en bij de Heineken Experience zijn eind vorig jaar zo’n honderd betonblokken geplaatst. Sommige gecamoufleerd als bankje. Eerder waren al zware stalen palen aangebracht, bij de ingang van het Anne Frank Huis bijvoorbeeld. Bovendien is de antiterreureenheid DSI naar de hoofdstad verhuisd.

Op de Dam eten Richard Holdstock en Alen Lions uit Hyll een broodje. Boven op een betonblok. De Britten –één dag in het land– voelen zich veilig. Ondanks de permanente dreiging van een aanslag. „Als het gebeurt, gebeurt het toch.” Afschrikken laten ze zich niet. „Ik leef gewoon mijn leven.”

Gecamoufleerd

Een handvol toeristen stekkert over het Leidseplein. De terrasjes in het uitgaansgebied staan bomvol stoeltjes. Zelfs hartje winter. „Een ideale plek om een aanslag te plegen”, erkent Robert Domhof, secretaris/straatmanager van de ondernemersvereniging. „Op een drukke avond lopen hier 15.000 tot 20.000 bezoekers.”

Vijf betonblokken –verscholen onder een houten zitting– moeten café Mokum, café De Waard en café Kooper bescherming bieden. Een manager –„geen naam”– is niet blij met de blokken. „Toeristen gaan op de bankjes zitten en niet op ons terras.”

Café Le Pub heeft zelf blokken geplaatst. Pakweg 30 centimeter dik. Met erbovenop een houten tuinbank. „Ik ben echter bang dat een terrorist er met een vrachtwagen zo overheen ramt”, zegt een bedrijfsleider zorgelijk.

Tom en Sintje Wiegant uit Diepenheim voelen zich niet bedreigd. „Wij zijn niet van die paniekvogels. Het risico om slachtoffer te worden van een aanslag is even groot als de kans om de oudejaarsloterij te winnen.”

Straatmanager Domhof wijst erop dat terreurmaatregelen nooit helemaal waterdicht zijn. „Als je niets doet, doe je het niet goed. Als je iets doet, doe je het niet voldoende.” Hij is blij met de maatregelen van de gemeente. Reacties van het publiek krijgt hij nauwelijks. Burgers zijn gewend aan de blokken. Bezoekers laten het Leidseplein niet links liggen. „Iedereen is ervan overtuigd dat het nodig is.”