Blair heeft gelijk: een tweede referendum over brexit is redelijk
De Britse kiezer moet een nieuwe kans krijgen en ook over het slotakkoord van de brexit kunnen stemmen, zegt oud-premier Blair. Iemand die opdracht heeft gegeven een huis te laten verbouwen, gaat immers ook altijd even op inspectie zodra die verbouwing klaar is, om te zien of het resultaat hem aanstaat. Zo is het ook met het vertrek uit de EU: in het referendum in juni 2016 is de opdracht gegeven een vertrek voor te bereiden, maar er is geen garantie dat de uiteindelijke afspraken de kiezer tevreden stemmen.
Men kan over de brexit van alles vinden, maar niemand kan er omheen dat de ontwikkelingen de afgelopen anderhalf jaar zeer onvoorspelbaar zijn verlopen. Er zijn door alle partijen beloften gedaan en verwachtingen gewekt die vrij snel achterhaald zijn gebleken. Door de voorstanders van vertrek, de zogeheten brexiteers, is het volk bijvoorbeeld zo’n 350 miljoen pond (393 miljoen euro) per week beloofd. Zo groot zijn immers de afdrachten aan de Europese Unie.
Maar veel van dat geld vloeit weer even snel naar Groot-Brittannië terug. Wat er per saldo aan kosten of baten overblijft, is erg lastig te berekenen. De uitkomst hangt meestal af van het standpunt van de rekenmeester. Maar dat de brexiteers die belofte van 350 miljoen nooit en te nimmer waar kunnen maken, stond al vanaf de eerste dag vast.
Het is momenteel onduidelijk in welke fase de onderhandelingen zich bevinden. De vastgestelde datum van vertrek is eind maart 2019; dat is over ruim een jaar al. Voor een ordelijk vertrek moet er eind dit jaar een volledig plan liggen. Op dit moment hebben daarvoor alleen nog maar verkenningen plaatsgevonden.
Enkele weken geleden werd gemeld dat er een akkoord was over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Maar feitelijk is alleen afgesproken dat de bevolking van Ierland en Noord-Ierland geen nadeel mag ondervinden van brexit. Een echte regeling is er nog helemaal niet. Het kan best zijn dat ook deze belofte uiteindelijk niet waar te maken valt.
Zo zijn er veel meer onderwerpen rond de brexit die de kiezer in 2016 onmogelijk allemaal kon overzien. Daarom is het voorstel van Blair om het slotakkoord opnieuw aan de kiezer voor te leggen alleszins redelijk.
De oud-premier is daarbij een eerlijk man: hij hoopt natuurlijk dat de kiezer in zo’n tweede referendum ”nee” zegt. In 2016 was er immers slechts 52 procent voor een afscheid van de EU. Het moet niet moeilijk zijn om 2 procent van de nee-stemmers te overtuigen.
Intussen heeft het parlement ook nog een stem. Er is zeker een mogelijkheid dat het Lagerhuis het uiteindelijke akkoord afwijst, alleen dit zal geen definitief einde van brexit betekenen. De uitspraak van de kiezer uit het referendum ligt er dan immers nog steeds. Met andere woorden: de opdracht van de kiezer om een plan uit te werken voor de verbouwing van het huis, blijft dan op tafel. En die opdracht kan alleen de kiezer zelf terughalen.
