Salmanboer knipperde de afgelopen jaren wel vaker met de ogen. Meldde een Nederlandse patiënt iets „onder de knie” te hebben, dan dacht de Iraakse medicus aan een kwaal ergens aan het onderbeen. Ooit vertelde iemand „onder het mes” te zijn geweest. „Ik dacht dat die patiënt ruzie had gemaakt. Hij bedoelde natuurlijk dat hij was geopereerd.”

Muna Salmanboer heeft een Iraakse vader en een Iraanse moeder. Tot haar elfde woonde ze in Irak. Daarna verhuisde de familie naar Iran. In geen van de landen, die in oorlog waren, was het gezin gewenst. Rond haar twintigste week Muna uit naar Syrië. Van 1986 tot 1994 studeerde ze geneeskunde in Damascus. Toen in Syrië haar de grond te heet onder de voeten werd, vluchtte ze met hulp van mensensmokkelaars naar Nederland.

Anderhalf jaar bivakkeerde Salmanboer in asielzoekerscentra in Zwolle, Wageningen en Zaandam. Na tien maanden kreeg ze een verblijfsvergunning. Ze heeft slechte herinneringen aan het verblijf in de centra. „Het is emotioneel heel slecht. Het lijkt alsof je in een gevangenis zit. Je móét daar blijven. Zolang je geen zekerheid hebt over een verblijfsvergunning, kun je niet gaan studeren. Je zit de hele dag naar de muren te kijken. Ik heb daar de Nederlandse taal wat geleerd. Mijn medische boeken ben ik niet weer ingedoken. Die had ik immers allemaal al doorgenomen.”

Via contacten met het ministerie van Volksgezondheid kreeg Salmanboer te horen dat ze haar doctoraal examen geneeskunde (vierjarige opleiding) uit Syrië weliswaar geldig is, maar dat ze haar co-schappen (twee jaar stages in vakgebieden zoals chirurgie en gynaecologie) in Nederland opnieuw moest doorlopen. Vanaf 1998 liep Salmanboer stage bij een huisartsenpraktijk die haar in staat moest stellen het Nederlandse medisch jargon onder de knie te krijgen.

Meteen na haar afstuderen in de zomer van 2001 kon Salmanboer aan de slag in de psychiatrie. Gaandeweg werd dat werk haar te zwaar. „Ik heb zelf veel psychische problemen gehad. Denk aan de oorlog tussen Irak en Iran. Je vlucht niet voor niets je land uit. In Nederland kreeg ik oudere patiënten met oorlogstrauma’s. Die verhalen grepen me erg aan. Daarom ben ik gestopt.” Sinds een jaar werkt ze als arts in verpleeghuis De Geinsche Hof in Nieuwegein.

Salmanboer signaleert duidelijke verschillen tussen de gezondheidszorg in Nederland en omlanden zoals Irak, Iran en Syrië. „In Nederland moet je als arts veel meer uitleggen. Ik heb hier geleerd slecht nieuws te brengen. In oosterse landen zeg je niet direct tegen een patiënt dat hij kanker heeft. Dat gebeurt hier wel.”

Groot verschil is verder dat er in de Nederlandse zorg veel vaker in teamverband wordt gewerkt. Keerzijde van die medaille is dat er hier veel meer wordt vergaderd. „In oosterse landen heeft een arts direct contact met de patiënt. Hier is sprake van papiervisite. Je praat in een team over iemand, zonder dat je die persoon ziet. Dat vond ik heel vreemd.”

In Nederland is zorg voor rijk en arm beschikbaar, in oosterse landen is dat anders. „Hier hebben ook arme mensen recht op dure, moderne technieken, zoals de mri-scan. In Iran, Irak en Syrië vind je die professionele middelen ook, maar tref je ze vooral aan in privé-klinieken voor de rijke burgers.”

Haar buitenlandse komaf heeft Salmanboer in Nederland geen noemenswaardige problemen opgeleverd. Tot haar opluchting. „Tijdens mijn werk in de psychiatrie dacht ik dat psychotische patiënten me niet goed zouden begrijpen en misschien boos zouden worden, omdat ik het Nederlands niet optimaal spreek. Maar dat is allemaal meegevallen. Het lijkt zelfs alsof ze je als buitenlandse arts eerder accepteren. Ik denk dat veel ervan afhangt of je bereid bent een goed contact met een patiënt op te bouwen.”