VVD en PvdA: ze zijn twee –vanouds– grote, landelijke partijen. Sinds de oprichting in 1946 was de PvdA ook altijd vertegenwoordigd in Hardinxveld. „We hebben vaak onze verantwoordelijkheid genomen, deelgenomen aan coalities en veel mooie dingen gerealiseerd vanuit sociaal perspectief. Dit is heel teleurstellend”, zegt fractieleider Kraaijeveld, die acht jaar actief is in de plaatselijke politiek. „Het gaat me aan het hart dat we nu niet meedoen.” Hij is het eens met burgemeester Heijkoop, die het besluit om niet mee te doen een verschraling van het politieke landschap noemde.

Bij de verkiezingen in 2006 was de PvdA met ruim 26 procent en vier zetels nog de grootste partij in Hardinxveld. Nu telt de fractie nog twee zetels. Afgelopen zomer was al duidelijk dat beide PvdA’ers zouden stoppen. „De combinatie van het raadswerk met een gezin, nieuwe uitdagingen op het werk en sociale verplichtingen was niet langer mogelijk.”

Talloze gesprekken

De partij startte tijdig een zoektocht naar nieuwe kandidaten. Ze benaderde haar leden en voerde talloze gesprekken. Het leverde niets op. „Mensen hadden het te druk met hun gezin en carrière of durfden geen kleur te bekennen. Het einde van het liedje is dat we niet genoeg kandidaten hebben om de verkiezingen in te gaan.”

Volgens Kraaijeveld hebben veel politieke partijen maar weinig actieve leden. „Bovendien is het werk erg complex geworden. Het aantal stukken dat je moet lezen is enorm en sommige onderwerpen zijn buitengewoon lastig.”

Kort na de PvdA maakte ook de plaatselijke VVD bekend dat ze niet meedoet aan de verkiezingen. Fractievoorzitter Van Rossum verhuist mogelijk. „Als ik de raad in ga, wil ik de garantie kunnen geven dat ik vier jaar blijf zitten”, legt hij uit. Andere kandidaten waren er nauwelijks.

Extra zwaar

„We zijn vroeg begonnen met zoeken naar geschikte mensen, maar dat viel erg tegen. In combinatie met gezin en werk is het raadslidmaatschap een forse belasting. De VVD is met één zetel maar klein en dat maakt het extra zwaar.” Het toetreden tot het samenwerkingsverband van de Drechtsteden zorgt bovendien voor extra vergaderingen.

Van Rossum noemt het een „pijnlijke realiteit” dat de VVD in maart verstek laat gaan. „In het verleden hebben we regelmatige onze bestuurlijke verantwoordelijkheid genomen. Dit is een verarming van de lokale democratie. Ik ben bang dat dit in meer gemeenten gaat gebeuren. Elders spelen dezelfde problemen.”

PvdA en VVD geven hun achterban geen stemadvies. Wel roepen ze de overgebleven partijen –SGP, CU, CDA en lokale partij TAB– op er alles aan te doen om via hun programma’s alle kiezers onderdak te bieden. Beide afdelingen blijven bestaan en hopen over vier jaar wél mee te doen.

SGP-fractieleider Meerkerk betreurt het ontbreken van VVD en PvdA op het stembiljet. „Kiezers van die partijen moeten hun heil noodgedwongen elders zoeken. Heel jammer. Inwoners konden altijd kiezen uit een breed palet met diverse kleuren.”

Aderlating

Meerkerk heeft begrip voor het vertrek van zittende raadsleden van PvdA en VVD. „Ze hebben een plausibele reden, maar het is wel een aderlating voor de plaatselijke politiek. Het zijn kundige politici die uitstekend oppositie hebben gevoerd. Zonder opvolgers kunnen ze dat niet verzilveren.”

Bij de komende verkiezingen in Hardinxveld-Giessendam doet, naast de drie christelijk partijen, ook de Transparante partij voor Algemeen Belang (TAB) mee. De plaatselijke partij is met zes zetels de grootste en heeft raadsleden met een christelijke achtergrond. „Ook TAB vindt dat zaken als het ambtsgebed en de winkelsluiting op zondag passen bij de cultuur van het dorp”, zegt Meerkerk.

De SGP’er constateert dat door het ontbreken van PvdA en VVD een leemte ontstaat in de seculiere hoek. „Het wordt spannend wat die kiezers gaan doen. Wij zijn er van overtuigd dat de christelijke principes goed zijn voor de hele samenleving en gaan er alles aan doen om ook die kiezers een goed perspectief te bieden”, belooft Meerkerk. Hij hoopt dat de ontwikkelingen niet ten koste gaan van de opkomst.