Toegenomen welvaart, een mentaliteitsverandering en geschokt vertrouwen als gevolg van het pedofilieschandaal in de Ierse RK-Kerk worden vaak genoemd als verklaring voor wat de kerkleiding een „geloofscrisis” noemt.

De enige priesteropleiding in het land, het St. Patrick’s College bij Dublin, leverde dit jaar slechts 7 nieuwe priesters af, tegen 27 vorig jaar. In de jaren zestig kreeg de Ierse RK-Kerk er nog jaarlijks 1600 nieuwe priesters en religieuzen bij. Bovendien vergrijst de geestelijkheid in rap tempo. De overgrote meerderheid is boven de vijftig. Diverse kloosters hebben wegens gebrek aan jonge aanwas hun deuren moeten sluiten.

Hoewel nog steeds de helft van de Ieren wekelijks de mis bezoekt, is de rooms-katholieke moraal voor velen van hen niet meer van deze tijd. „Wat seksuele moraal betreft, denk ik dat mensen niet naar de kerk luisteren”, zei de socioloog Thomas Inglis maandag.

Een meerderheid van de Ierse rooms-katholieken heeft volgens hem geen moeite met seksualiteit voor het huwelijk, voorbehoedsmiddelen en homoseksuele relaties. De laatste peiling van het Europees Waardenonderzoek in 1999/2000 wees uit dat bijna alle Ieren in God geloven, maar nog maar 30 procent vindt dat de kerk adequate antwoorden heeft op morele problemen.

Volgens de theoloog Vincent Twomey van St. Patrick’s College wordt de aanwas van nieuwe priesters binnen twintig tot dertig jaar een ernstig probleem. De afnemende animo voor het priesterambt ligt volgens hem niet in het verplichte celibaat maar in een „geloofscrisis.”

Toch is zelfs onder priesters de steun voor het celibaat tanende. Volgens een recente peiling is 69 procent van de Ierse priesters voor de mogelijkheid om te trouwen. Ook heeft een meerderheid niets tegen vrouwelijke priesters.

Het celibaat is in de publieke opinie sterk verbonden met het schandaal van seksueel misbruik door priesters dat de Ierse RK-Kerk heeft geteisterd. Aartsbisschop Sean Brady van Armagh legde onlangs het verband tussen de pedofiliezaken en het dalende aantal priesterkandidaten.